Κλασικό «φαινόμενο της πεταλούδας» όπου «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα». Στα… δικά μας, αν η μαύρη πεταλούδα της Λεπέν κατάφερνε να κάνει υψηλές πτήσεις στον χθεσινό (24/4) β’ γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, κάτι που θα της προσπόριζε και τον προεδρικό θώκο, τώρα σε όλη την Ευρώπη θα έπεφτε βροχή με το τουλούμι.
Δεν συνέβη! Ο Μακρόν κάθεται για δεύτερη φορά στον θρόνο του, αλλά η θέση του είναι πλέον άβολη, διόλου ευφάνταστη και αρκετά δύσκαμπτη για ευαίσθητες πλάτες. Η επικράτηση του γάλλου προέδρου ήταν μια ανακουφιστική προοπτική για όλη την Ε.Ε. που μετά το Brexit δεν θα μπορούσε να αντέξει και την πιθανότητα ενός Frexit (αμφιβάλλει κανείς πως με την Λεπέν αυτή η προοπτική δεν θα ήταν σφόδρα απίθανη;), αλλά, όχι, θρίαμβος δεν είναι.
Αψευδείς μάρτυρες του εκλογικού αποτελέσματος είναι οι αποτιμήσεις που έκαναν λίγες ώρες μετά οι γαλλικές εφημερίδες. Η Le Monde κάνει λόγο για «νίκη που δεν είναι θρίαμβος εξαιτίας του ποσοστού της άκρας δεξιάς». Η Libération σημειώνει με έμφαση πως η νίκη του Μακρόν είναι σαν την επιστροφή ενός ακροβάτη. Αυτή τη φορά ο Εμμανουέλ δεν έπεσε, αλλά η δεύτερη θητεία του θα είναι δέκα φορές πιο δύσκολη από την πρώτη.
Η λογική επικράτησε του παραλογισμού. Η λελογισμένη χρήση των πολιτικών μέσων επιβλήθηκε του επερχόμενου χάους, αλλά το σχίσμα μεταξύ των δύο φιλοσοφιών παραμένει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μακρόν δήλωσε λίαν προσφάτως πως πρέπει να συμφιλιώσει τον κόσμο της εργασίας με την πολιτική. Η Λεπέν εκφράζει με τον πλέον ευέλικτο -και ευκαιριακό- τρόπο τη δυσανεξία των μικρομεσαίων, των αγροτών και των κατοίκων της επαρχίας προς την κυρίαρχη τάξη των ελίτ που κατοικοεδρεύουν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Δυσανεξία μόνο; Σε πολλές φάσεις αυτού του προεκλογικού αγώνα φάνηκε πως η άρνηση γινόταν οργή και θυμός. Η γνωστή αντισυστημική παρλάτα των αποκλεισμένων.
Υπό άλλες συνθήκες ο Μακρόν θα είχε άνετο περίπατο. Η ανεργία έχει πέσει σημαντικά στη Γαλλία, η διαχείριση της πανδημίας ήταν αρκετά επιτυχημένη και οι ρυθμοί ανάπτυξης της χώρας έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν. Κι όμως, όλα αυτά δεν είναι αυταπόδεικτα καυχήματα για έναν πολιτικό όταν δεν μπορούν να μεταφραστούν σε ένα γενικότερο αίσθημα ασφάλειας.
Οπως σωστά αναφέρει ο Guardian, οι γάλλοι πολίτες πάσχουν από ανασφάλεια. Δεν έχουν τίποτα δεδομένο: ούτε τη δουλειά τους ούτε το συνταξιοδοτικό τους σύστημα ούτε τι θα γίνει με την Ουκρανία και την κλιματική κρίση. Αυτούς τους φόβους, η λαϊκιστική δεξιά τους έκανε παντιέρα. Άντλησε απ’ αυτούς δύναμη, αφού προηγουμένως τους αναζωπύρωσε με λογής καταστροφικά σενάρια που θα είχαν ως συγγραφέα τον Μακρόν.
Ναι, η Λεπέν απέτυχε να εκλεγεί πρόεδρος. Ναι, για άλλη μια φορά βλέπει πως η πλειοψηφία των Γάλλων δεν ξεχνάει το σκοτεινό παρελθόν της, όσο κι αν αυτή με επίμονο τρόπο προσπαθεί να κατασιγάσει σε σημείου εξαφάνισης του στίγματος που έρχεται από τα περασμένα «μεγαλεία» της.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι κατεβάζει τα όπλα και αποσύρεται στην κούρνια της. Η Λεπέν είναι επίμονη και ξέρει να ανασυντάσσεται. Γνωρίζει πολύ καλά πως δεν χάθηκαν τα πάντα με την ήττα της. Σύντομα η Γαλλία θα προσέλθει ξανά στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές κι εκεί όλοι οι αναλυτές σημειώνουν πως ετοιμάζει χουνέρι στον Μακρόν. Μια πιθανή σύμπραξη με τον Ζεμούρ αναμένεται να αποτελέσει δύσκολη εξίσωση για τον γάλλο πρόεδρο. Μπορεί όλες οι εξουσίες να εκπορεύονται απ’ αυτόν, αλλά δεν θα ήθελε με τίποτα έναν άβολο πρωθυπουργό που θα λειτουργεί ωσάν σπίλος στο προεδρικό σώμα.
Από χθες κερδήθηκαν πολλά, αλλά εύκολα μπορούν να χαθούν. Ο Μακρόν πρέπει να αποδείξει εμπράκτως πως ξέρει να ακούει τον λαϊκό παλμό. Οφείλει να κάνει απτή την πολιτική του και να βρει το μονοπάτι ώστε τα επιτεύγματά του να γίνονται άμεσα και κατανοητά στον απλό κόσμο. Ακουσε πολλά σχολιανά κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου. Μένει να αποδειχθεί από τις πράξεις του ότι δεν τα άκουσε απλώς, αλλά τα αφουγκράστηκε ουσιωδώς.
Η γαλλική κοινωνία χρειάζεται επανένωση κι αυτό είναι κάτι που το σημείωσε και ο ίδιος ο Μακρόν. Αυτή τη στιγμή είναι τριχοτομημένη μεταξύ των Μακρονικών (κεντρώοι κυρίως ψηφοφόροι) των Λεπενιστών (ακροδεξιοί και λαϊκιστικές) και μιας σιωπηρής κοινωνικής ομάδας που απορρίπτει κάθε ελίτ (του Μελανσόν συμπεριλαμβανομένου) και στρέφεται σε μοναχικούς λύκους της πολιτικής. Ποιος ξέρει τι «φρούτο» μπορεί να προκύψει από εκεί που δεν το περιμένεις;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι πρώτοι ωφελημένοι από τη νίκη Μακρόν είναι η Ευρώπη και τα… χρηματιστήρια. Αν είναι συμβεί το απευκταίο και είχε επικρατήσει η Λεπέν, σήμερα θα ήταν η γηραιά ήπειρος σε κατάσταση αναβρασμού. Ολοι ξέρουμε πως ο Μακρόν δεν έχει το λαϊκό εκτόπισμα του Σιράκ και ούτε είναι ένας μετανεωτερικός Σαρλ ντε Γκωλ. Εντούτοις, κρίνοντας από το τι κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή στις Βρυξέλλες, είναι ό,τι καλύτερο διαθέτει η Ευρώπη σε επίπεδου ηγετών. Μπρος στους μονόφθαλμους, ο Μακρόν δείχνει αετομάτης.
Ας ακονίσει, λοιπόν, το βλέμμα και στο εσωτερικό της χώρας του. Για τον Μακρόν τώρα αρχίζουν τα δύσκολα.
Διαβάστε ακόμα: Μαρίν Λεπέν, η πασιονάρια της άκρας δεξιάς και τα τύμπανα του εθνικισμού στην Ευρώπη.