Να τι γλιτώσαμε -προς το παρόν- στην Ελλάδα

Oταν η… δημοκρατία βγάζει κέρατα (AP Photo/Manuel Balce Ceneta).

Κερασφόροι τολμητίες. Νταλικέρηδες με Lumberjack. Φαντάσματα που κραδαίνουν τη σημαία της Κοινοπολιτείας (ω, βαθιά πληγή της Ιστορίας). Νοικοκυρές με ξασμένο μυαλό που άφησαν για λίγο τη βολή του καναπέ και του μελωμένου ποπ κορν τους για να διεκδικήσουν την ανωτερότητά τους. Ένας κόσμος χωρισμένος, ένας κόσμος τρελός και στη μέση ένας αρρωστημένος κλόουν που για τέσσερα χρόνια είχε στα χέρια του τις τύχες των ΗΠΑ, ου μην και του κόσμου.

Όταν σπέρνεις ανέμους θα θερίσεις θύελλες. Συγγνώμη, αλλά ποιος περίμενε πως ο Τραμπ θα δεχόταν ομαλά την ήττα του και θα αποχωρούσε από το οβάλ γραφείο με όλους τους τύπους μιας δημοκρατίας; Ποιος δεν υπολόγιζε πως ο σπόρος του φαύλου λαϊκισμού που άπλωσε σε όλη των επικράτεια των ΗΠΑ από την πρώτη στιγμή που έθεσε υποψηφιότητα για το προεδρικό χρίσμα, κάποια στιγμή θα «έδινε» μαύρους καρπούς;

Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ είναι σοκαριστικό, είναι πρωτοφανές, αλλά είναι και άκρως διδακτικό για την Ευρώπη και φυσικά για την Ελλάδα. Γλιτώσαμε φτηνά, θα πρέπει να το παραδεχθούμε. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, η Ευρώπη, καίτοι πολιτικά δεν έχει ακόμη ενηλικιωθεί (κι ας πιστεύει το αντίθετο) δεν έφτασε ποτέ στο εξευτελιστικό σημείο να εισβάλλουν ορδές μέσα στη Βουλή και να τα κάνουν λαμπόγυαλο.

Στο Καπιτώλιο υπήρξαν νεκροί, η χώρα είναι βαθύτατα διχασμένη και, φευ, ο Μπάιντεν είναι πολύ λίγος για να καταφέρει να την ενώσει. Στην Ευρώπη το κύμα των αγανακτισμένων, στο ελάχιστα μακρινό 2012, ήθελε να ανατρέψει την καθεστηκυία τάξη, να αποβάλλει από τις πολιτικές διεργασίες τα παραδοσιακά κόμματα και να αναδείξει δυνάμεις που (και καλά) έβγαιναν από τα σπλάχνα του λαού και αναφέρονταν στα δικαιώματά του.

Ο λαϊκισμός ξεκινάει από το σύνθημα ότι ο λαός έχει πάντα δίκιο. Τις περισσότερες φορές μιλάμε για όχλο κι όχι για λαό. Ο συνεκτικός δεσμός μεταξύ ανόμοιων εκ των πραγμάτων είναι χαλαρός και άκρως επικίνδυνος όταν καμώνεται μια μορφή ενότητας. Στην πραγματικότητα λειτουργεί με τη λογική «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος». Λύκος-φίλος, όμως.

Στις ΗΠΑ είδαμε, όμως, να αναπτύσσεται έως το τέλος όλο το έργο του φαύλου λαϊκισμού. Είδαμε τι μπορεί να συμβεί αν δώσεις την εξουσία σε έναν κλόουν, σε έναν αμαθή μπαμπουίνο (πλούσιο, το δίχως άλλο) που δεν έχει κανένα ηθικό όριο και η συνείδησή του έχει ελαφρύ πάπλωμα. Και στην Ευρώπη εμφανίστηκαν τέτοιου είδους φαιδρές προσωπικότητες, αλλά ευτυχώς δεν κατάφεραν να γίνουν εξουσία.

Στην Ελλάδα που είμαστε άλλου παπά ευαγγέλιο, αρκετά από τα στελέχη του πρώιμου ΣΥΡΙΖΑ είχαν αυτή τη σωτηριολογική άποψη για τον εαυτό τους. Έταζαν λαγούς με πετραχήλια, οσμίζονταν τη θράκα ενός ανένδοτου, φιλοδοξούσαν να καταλάβουν τα χειμερινά ανάκτορα και το Νομισματοκοπείο. Φαιδρότητες. Ο Τσίπρας που είναι μια πανούργα πολιτική «μηχανή» τους έδιωξε σε πρώτη ευκαιρία κατανοώντας και ο ίδιος πως ακόμη και ο λαϊκισμός πρέπει να έχει ένα όριο. Αν το ξεπεράσεις, τότε πατάς επικίνδυνες περιοχές που δεν έχουν γυρισμό.

H επανάσταση των μισθοφόρων του λαϊκισμού (AP Photo/Manuel Balce Ceneta).

Ο Τραμπ το ήξερε όλο αυτό, το δημιούργησε, το υπέθαλψε, το ενθάρρυνε, είναι προφανές πως το χρηματοδότησε κιόλας. Και τώρα, ως ξεπεσμένος σαλταδόρος ή ως άλλος Νέρωνας χαίρεται για τις καταστροφές. Κάθε λαϊκιστής στην αναμπουμπούλα χαίρεται.

Ναι, είναι άκρως διδακτικά όλα αυτά που συμβαίνουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Μας δείχνουν έκτυπα γιατί δεν πρέπει να πέφτουμε στις αγκάλες του πρώτου φαύλου που θα μας υποσχεθεί τα πάντα. Λες και τα «πάντα» είναι αυτό που πρέπει να αποζητάει μια σύγχρονη κοινωνία.

Περισσότερο έμπειροι πλέον και έχοντας πονέσει κι εμείς αρκετά από τον λαϊκισμό σε όλες τις μορφές του (αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής πολιτικής ιστορίας), πρέπει να σκεφτούμε πως η άκρα δεξιά και η άκρα αριστερά είναι πτυχές του πολιτικού φάσματος που δεν πρέπει να τους δίνουμε πόντους ύπαρξης. Η βία δεν είναι η μαμή της ιστορίας, της σημερινής, τουλάχιστον. Η Δημοκρατία είναι το πιο κοντινό πολίτευμα σε μια κοινωνία που θέλει να προοδεύσει. Δεν είναι το ιδανικότερο πολίτευμα, αλλά δεν υπάρχουν και ιδανικές κοινωνίες. Είναι, επίσης, ένα πολύ επισφαλές πολίτευμα. Εύκολα καταρρακώνεται ή δέχεται εσωτερικές επιθέσεις.

Ολα αυτά στις ΗΠΑ γίνονται με τον μανδύα της Δημοκρατίας του Τραμπ, αλλά ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματική έννοια της δημοκρατία. Αυτό, άραγε, θέλουμε και στα μέρη μας; Οπλα, βία και έναν εσμό απίθανων χούλιγκαν να εισβάλουν στη Βουλή ζητώντας το κεφάλι των πλουτοκρατών και των κυβερνώντων επί πίνακι;

Διαβάστε ακόμα: Πώς αλλάζει ο κόσμος ενώ όλοι ασχολούνται με τον κορωνοϊό.

TAGS :
λαϊκισμος τραμπ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook