Το παραδεχόμαστε, είμαστε ανώριμοι. Δεν φταίμε εμείς όμως που το “Ddong café” στη Σεούλ της Κορέας σερβίρει καπουτσίνο σε φλιτζάνι με… καζανάκι.

Ξέρουμε ότι πολλοί θα θυμώσουν. Όπως θύμωσαν με το κλασικό πλέον σημείωμα μας ενάντια στις πατάτες στο σουβλάκι. Τί να κάνουμε; Ορισμένοι αρνούνται να μεγαλώσουν. Εμάς πάλι, μας αρέσει να είμαστε λίγο γκρινιάρηδες. Και κυρίως, να πίνουμε καλό καφέ. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…

Η λέξη cappuccino δεν έχει εντοπιστεί να περιγράφει ρόφημα καφέ στην Ιταλία, πριν από τον 20 αιώνα.

Θα έλεγε κανείς πως αν ο espresso είναι ο «αυτόχθων», ο cappuccino είναι ο έποικος. Μπορεί να έχουν κοινή ρίζα, αλλά το αποτέλεσμα τους (σίγουρα το γευστικό) δεν είναι το ίδιο. Υπάρχουν πολλά πράγματα που θεωρούμε δεδομένα στον συγκεκριμένο καφέ χωρίς να ισχύουν στην πραγματικότητα, και πλάνες που αξίζει να ξεδιαλύνουμε.

Καταρχάς, ο καπουτσίνο δεν είναι ιταλικό εφεύρημα (!). Σωστά διαβάσατε. Η λέξη cappuccino δεν έχει εντοπιστεί να περιγράφει ρόφημα καφέ στην Ιταλία πριν από τον 20 αιώνα. Πού τον βρίσκουμε λοιπόν σε πρώιμη μορφή; Στα ιστορικά καφέ της Αυστρίας, και ιδιαίτερα της Βιέννης. (Και κάτι ακόμα, παρενθετικά, που θα σας σοκάρει: Οι αυστριακοί είναι που έφτιαξαν τα πρώτα κρουασάν, όχι οι Γάλλοι. Και επί τη ευκαιρία, μη βουτάτε το κρουασάν στον καπουτσίνο, και επιπλέουν ψιχουλάκια).

Πολύ γάλα βρε παιδί μου… (φωτoγραφία: Μόνικα Κρητικού για το Andro).

Υπάρχουν καταγραφές από τα τέλη του 18ου αιώνα για τον kapuziner, ένα ρόφημα που αποτελούνταν συνήθως από καφέ, κρέμα και μπαχαρικά και μερικές φορές κρόκο αυγού. Επίσης, η βάση του δεν ήταν ο espresso που ακόμη δεν είχε κάνει την εμφάνισή του. Ο kapuziner πέρασε στην Βόρεια Ιταλία στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και βαφτίστηκε cappuccino όπως τον ξέρουμε σήμερα. Την πλήρη μορφή του, δε, την έδωσε η τεχνολογία με την επινόηση των πρώτων μηχανών espresso κατά τον μεσοπόλεμο.

Οι Ιταλοί δεν πίνουν ποτέ cappuccino μετά τις 11. Τον έχουν ταυτίσει με το πρωινό τους.

Ταυτίζουμε βέβαια τον cappuccino και με τους Καπουτσίνους μοναχούς (εξ Ιταλίας) κι όχι άδικα. Το χρώμα των στολών τους παραπέμπει στο χρώμα του ροφήματος, ενώ cappuccino στα ιταλικά σημαίνει «μικρή κουκούλα». Κατα μια άλλη ερμηνεία που μας αρέσει περισσότερο, το λευκό «καπάκι» στον καφέ θυμίζει το στρογγυλό «ξέφωτο» στο ξυρισμένο κεφάλι των μοναχών.

Κι όμως, ο cappuccino δεν είναι ιταλική εφεύρεση (φωτoγραφία: Ανδρέας Σουχής για το Andro).

Ας περάσουμε όμως στην ουσία: Είναι, άραγε, ένας καφές για όλη την ημέρα; Αναμφίβολα όχι. Οι Ιταλοί δεν τον πίνουν ποτέ μετά τις 11. (Ούτε οι Γάλλοι τον δικό τους απαίσιο και υδαρή café crème). To καφεδόγαλο έχει ταυτιστεί με το πρωινό Ιταλών και Γάλλων. Εξηγείται και από την ιατρική καθώς η κατανάλωση γάλακτος λίγο πριν ή μετά το φαγητό προκαλεί δυσπεψία. Γι’ αυτό και “τραβιέται” νωρίς στη μέρα, σαν πρωινό ρόφημα.

Αυτό, όμως, δεν μοιάζει να απασχολεί τους ολοήμερους φίλους του ροφήματος. Μια ματιά να ρίξεις στα τραπέζια μιας οποιασδήποτε καφετέριας, και θα  διαπιστώσεις πως οι περισσότεροι θαμώνες έχουν παραγγείλει cappuccino. (Και ειδικά στη χώρα μας, κρύο). Τυχαίο; Όχι. Κρατάει πιο πολλή ώρα, άρα σηκώνει παρεούλα και κουβέντα. Ναι, αλλά δεν είναι καλός καφές.

Το πρόβλημα μ’ αυτόν τον καφέ είναι ότι δεν γίνεται να τον παραγγείλεις μονό όπως μπορείς να κάνεις με ένα ωραίο εσπρεσάκι. Μπορείς δηλαδή, αλλά θα είναι πολύ γαλακτερός. Στον μονό καπουτσίνο, το αφρόγαλα θα σκεπάσει εντελώς τον καφέ με αποτέλεσμα να χάσεις όλη τη γεύση. Άρα πρέπει να τον πληρώσεις διπλό.

Η κανέλα πάνω στον cappuccino θα σαρώσει στο πέρασμά της τα πάντα. Σιγά μην γλιτώσει ο άμοιρος ο espresso.

Όμως, και στον διπλό καπουτσίνο, τα αρώματα του καφέ πνίγονται κάτω από μια κουβέρτα γάλακτος μετά τις πρώτες γουλιές. Μόλις ολοκληρωθεί η μίξη των υλικών, αυτομάτως η γαλατίλα θα έχει ήδη τραυματίσει την προσωπικότητα του καφέ. Θα μιλάμε, πλέον, για κάτι άλλο, πιο κοντά στο λιωμένο παγωτό ή στο ριζόγαλο με μπόλικη κανέλα.

Και μιας και είπαμε κανέλα, αδυνατούμε να κατανοήσουμε πως ορισμένοι συνάνθρωποι μας βάζουν πάνω στο αφρόγαλα είτε κανέλα είτε σοκολάτα, ενώ δεν λείπουν και λογής εξτρεμισμοί όπως η σαντιγί. Η τελευταία περίπτωση δεν χρειάζεται καν να συζητηθεί, καθώς θα έπρεπε να περάσει αυθωρεί και παραχρήμα από το καφεδικείο και να καταδικαστεί αυστηρά.

Καπουτσίνο φρέντο:  κάτι σαν το μιλκσέικ του ενήλικα (φωτoγραφία: Μιχαήλ Ανδρουλιδάκης για το Andro).

Όσο για τις άλλες περιπτώσεις: η κανέλα έχει τόσο έντονο χαρακτήρα που αναγκαστικά θα σαρώσει στο πέρασμά της τα πάντα. Σιγά μην γλιτώσει ο άμοιρος ο espresso. Η δε σοκολάτα είναι άκαιρη επιλογή αφού ένας καλός καφές έχει σοκολατένιες νότες. Βάζοντας φτηνή σκόνη κακάο (που περιέχει έξτρα ζάχαρη) από πάνω, απλά κάνουμε το ρόφημα πιο παιδικό.

Πάμε και στην κατηγορία freddo που είναι αρκούντως διαδεδομένη στα μέρη μας. Δική μας εφεύρεση; Ναι, είναι. Freddo espresso ή cappuccino δεν υπάρχει στην Ιταλία. Υπάρχουν κάποιες παραλλαγές όπως ο caffe shakerato ή caffe in ghiaccio, αλλά η πατέντα του freddo όπως τον έχουμε εμείς θα πρέπει να καταχωρηθεί στις εθνικές εφευρέσεις, μαζί με τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία.

Πόσο ζεστός έρχεται πραγματικά ο cappuccino σε ένα κλασικό καφέ της πόλης; Σπανίως.

Ο φρέντο είναι κάτι σαν το μιλκσέικ του ενήλικα, ένας παλιμπαιδισμός. Βέβαια για να είμαστε ειλικρινείς εδώ τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα σε σχέση με τον ζεστό cappuccino, καθώς το όλον πίνεται ευχάριστα. Παρότι οι baristi που ξέρουν λένε πως αν ο espresso κρυώσει χάνονται τα αρώματα απο τα αιθέρια έλαια και ο ουρανίσκος μας δεν μπορεί να συλλάβει την γκάμα των γεύσεων που αναδίδει ο ζεστός καφές.

Κλείνοντας αυτό το δριμύ “κατηγορώ” (εντάξει, υπερβάλουμε και λίγο για την πλάκα της υπόθεσης) ας ευχηθούμε το εξής σε όσους αγαπούν τον ζεστό καπουτσίνο: Να τους έρχεται τουλάχιστον καυτός στο τραπέζι. Διότι η “μάστιγα” του χλιαρού καπουτσίνο που έφερε ο σερβιτόρος είναι ένα ακόμα πρόβλημα που συναντάμε σε αυτό το ασπρουλιάρικο ρόφημα.

 

Διαβάστε ακόμα: Είναι δυνατόν να βάζεις ζάχαρη στον καφέ;

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top