Απολλώνιος ο Τυανεύς (1ος αιώνας μ.Χ.)

Ένας πυθαγόρειος φιλόσοφος με ασκητική μορφή, με μακριά χυτά μαλλιά, ακούρευτη γενειάδα και φωτεινή όψη. Έγραψαν γι’ αυτόν ότι ήταν ο ξανθός Έλληνας Ιησούς…

Αναγνωρίστηκε σαν υπερκόσμιος μύστης από Χαλδαίους μάγους και Αιγύπτιους γυμνοσοφιστές, οι περιπέτειές του τραγουδήθηκαν από τους Άραβες του Μεσαίωνα και έφτασε να δοξάζεται, όχι ως θεός, αλλά σίγουρα ως ένας θεόπνευστος, πυθαγόρειος αποκρυφιστής  από τους ντεϊστές και τους ελευθερόφρονες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, όπως ο Τσαρλς Μπλάουντ και ο Βολταίρος. Κι ενώ τα γραπτά του χάθηκαν ή καταστράφηκαν, η εξιστόρηση του περιπετειώδους βίου του έφτασε σε μας μέσα από τη βιογραφία που έγραψε γι’ αυτόν ο Φιλόστρατος: ένα γοητευτικό παραμύθι στο οποίο ο Απολλώνιος από τα Τύανα φέρνει πίσω στη ζωή μια νεκρή κοπέλα, εξουδετερώνει μια σατανική γυναίκα, που αποδεικνύεται ότι είναι η Έμπουσα (κάτι σαν αρχαίο βαμπίρ!), προφητεύει καταστροφές και υπερίπταται πάνω από τα κεφάλια των Συγκλητικών της Ρώμης όταν ο Αυτοκράτορας Δομιτιανός τον δικάζει ως συνωμότη…

Τα δεκάδες αναπάντητα ερωτήματα γύρω από το ιστορικό πρόσωπο του Απολλώνιου βρίσκουν την κορύφωσή τους στα θρυλούμενα 20 «άγνωστα» χρόνια του βίου του, κατά τη διάρκεια των οποίων ο πλάνητας φιλόσοφος υποτίθεται ότι περιηγήθηκε τους αρχαίους Ναούς της Ανατολής, από τη Μεσοποτομία έως την Ινδία και το Κασμίρ. Ίσως επισκέφθηκε και την Παλαιστίνη. Όπου ένας νεαρός προφήτης, ακριβώς την ίδια εποχή, δίδασκε τη διακονία της Αγάπης. Στους αιώνες που ακολούθησαν, τους εσχατολογικούς καιρούς που γράφονταν τα Ευαγγέλια και η διδασκαλία του Απολλώνιου εκθειαζόταν από τους δικούς της οπαδούς, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που, ακροβατώντας πάνω στη γοητεία των μύθων, ταύτισαν τα δύο πρόσωπα. Στην πραγματικότητα όμως, ένας πυθαγόρειος φιλόσοφος δεν χωράει σε καμία σωτηριολογική αφήγηση, όσο κι αν η εικόνα του θύμιζε τον Ναζωραίο: ασκητική μορφή με μακριά χυτά μαλλιά, ακούρευτη γενειάδα και φωτεινή όψη. Έγραψαν γι’ αυτόν, ότι ήταν ο ξανθός Έλληνας Ιησούς και αυτό, όσο δέος κι αν προκαλεί σήμερα, δεν ήταν παρά το τεκμήριο της Ήττας του Αρχαίου Κόσμου.

Γεννημένος στα Τύανα της Καππαδοκίας, την ίδια περίπου εποχή με τον Χριστό, ο ευγενικής καταγωγής Απολλώνιος μαθήτευσε δίπλα στον ρήτορα Ευθύδημο και αργότερα στις Αιγές, μυήθηκε στην πυθαγόρεια φιλοσοφία από τον Εύξενο. Όταν πέθανε ο πατέρας του, ήταν μόλις είκοσι ετών. Μοίρασε την κληρονομιά του στους φτωχούς συγγενείς και στον αδερφό του, τον οποίο υποδέχτηκε με μεγαλοθυμία, παρά την άσωτη ζωή που έκανε, και αποσύρθηκε στο ναό του Ασκληπιού στις Αιγές. Στο απώτερο στάδιο του πυθαγόρειου μυστικισμού έδωσε όρκο σιωπής για πέντε χρόνια.

Του αποδίδονται δεκάδες θαύματα, πύρινοι λόγοι υπέρ της εγκαρτέρησης και κατά των θυσιών των ζώων προς τους θεούς, ενώ σε κάθε επαρχία σχεδόν της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εμφανίζονταν αναρίθμητοι προσήλυτοι της διδασκαλίας του. Ο Απολλώνιος έκανε την πυθαγόρεια χορτοφαγία κανονική μόδα και το αυστηρό ντύσιμο με λινά ρούχα σύμβολο του ελληνοπρεπούς εκλεκτικισμού. Μπορεί, κατά τη μακρά διαδρομή της ζωής του (έφτασε τα εκατό) να συναναστράφηκε με Βραχμάνους, μύστες του Ερμητισμού και ιεροφάντες, συμμετείχε όμως με ενεργό τρόπο στην κοινωνική και πολιτική ζωή και επέμενε ότι η όποια θέωση είναι μια ανθρώπινη, διανοητική κατάσταση. Και φαίνεται πως ήταν η ανθρώπινη ματαιοδοξία που τον έκανε να αποφεύγει να διαψεύσει την ύπαρξη υπερδυνάμεων τις οποίες του απέδιδαν οι οπαδοί του…

TAGS :
αρχαία ελλάδα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook