Τα πώς και τα γιατί της κρίσης μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης

Η εκτέλεση του σεΐχη Nimr προκάλεσε πόλεμο ανακοινώσεων μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης και συλλαλητήρια από τις σιιτικές κοινότητες πολλών χωρών, όπως στο Ιράν, το Ιράκ, το Λίβανο, το Μπαχρέιν, αλλά και στο Πακιστάν και το ινδικό Κασμίρ. (Ρhoto credit: https://img.washingtonpost.com)

Οι ζωηρές εντάσεις ανάμεσα στο σιιτικό Ιράν και τους Άραβες σουνίτες γείτονες ξεπέρασαν άλλο ένα όριο τη Δευτέρα, καθώς η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της διέκοψαν ή υποβάθμισαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με την Τεχεράνη μετά από μια κρίση που ξέσπασε με την εκτέλεση ενός σιίτη αξιωματούχου.

Φοβούμενη μία ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης με απρόβλεπτες συνέπειες, η Ρωσία, η οποία δήλωσε «βαθύτατα ανήσυχη», ανακοίνωσε «έτοιμη να στηρίξει» ένα διάλογο μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης, τους δύο πόλους επιρροής, στη μαρτυρική περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Οι ΗΠΑ, σύμμαχοι των Σαουδαράβων, αλλά έχοντας προσεγγίσει πλέον και τους Ιρανούς, χάρη στη συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Ιούλιο για τα πυρηνικά, επίσης εκδήλωσαν την πρόθεσή τους για «θετικά μέτρα ώστε να μειωθεί η ένταση», ενώ Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι συνομίλησε χθες με τους δύο ομολόγους του.

Η Γαλλία και η Γερμανία συνηγόρησαν υπέρ μιας αποκλιμάκωσης της κατάστασης, αφότου Μπαχρέιν και Σουδάν ανακοίνωσαν κι αυτές τη διακοπή των σχέσεών τους με το Ιράν. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακάλεσαν τον πρέσβη τους στην Τεχεράνη και υποβάθμισαν τις διπλωματικές τους σχέσεις.

Συλλαλητήριο γυναικών στην Τεχεράνη. (Ρhoto credit: https://twitter.com/dooley_dooley)

Η καινούργια κρίση ξέσπασε το Σάββατο με την εκτέλεση από τη Ριάντ του σιίτη αξιωματούχου Nimr el-Nimr, έντονα επικριτικού προς το σαουδαραβικό καθεστώς, μαζί με άλλα 46 άτομα καταδικασμένα για «τρομοκρατία», εκ των οποίων η πλειονότητα για τις επιθέσεις που αποδόθηκαν στο σουνιτικό εξτρεμιστικό δίκτυο της Αλ-Κάιντα.

Η εκτέλεση προκάλεσε πόλεμο ανακοινώσεων μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης και ορισμένα συλλαλητήρια από τις σιιτικές κοινότητες πολλών χωρών, όπως στο Ιράν, το Ιράκ, το Λίβανο, το Μπαχρέιν, αλλά και στο Πακιστάν και το ινδικό Κασμίρ.

Την Κυριακή το βράδυ, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τη «διακοπή των διπλωματικών της σχέσεων με το Ιράν και απαίτησε την αναχώρηση εντός 48ώρου των μελών της ιρανικής αντιπροσωπείας». Αποφάσισε επίσης τη Δευτέρα να διακόψει όλες τις αεροπορικές συνδέσεις με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Διαδηλώσεις και επιθέσεις

Στο Ιράκ, χώρα κατά βάση σιιτική, χιλιάδες διαδήλωσαν στη Βαγδάτη, ζητώντας από την κυβέρνησή τους να διακόψουν τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία. (Ρhoto credit: http://www.foni-lemesos.com)

Η Τεχεράνη αναταπάντησε κατηγορώντας τη Ριάντ ότι επιχειρεί να επιδεινώσει τις «εντάσεις» στη Μέση Ανατολή και δηλώνοντας ότι η διακοπή των σχέσεων δεν πρόκειται να διαγράψει το «στρατηγικό λάθος» της εκτέλεσης του σεΐχη Nimr. Ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ δήλωσε την Κυριακή πως «το χέρι του Θεού θα εκδικηθεί» τη δολοφονία του σεΐχη από τους Σαουδάραβες.

Ο Ιρανός Υφυπουργός Εξωτερικών, Hossein Amir Abdollahian, κατηγόρησε τη Δευτέρα τη Σαουδική Αραβία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση παγκοσμίως των εξαγωγικών χωρών πετρελαίου, ότι «συνωμότησε, ώστε να πέσουν οι τιμές». Το Ιράν καταμαρτυρεί στη Ριάντ ότι έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην πτώση των τιμών του πετρελαίου, διατηρώντας μια ιδιαίτερα υψηλή παραγωγή.

Στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, οι τιμές του πετρελαίου όντως παρουσίασαν πτώση τη Δευτέρα, καθώς η ανησυχία που προκλήθηκε από την ανατροφοδότηση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών δεν αρκούσε να αντισταθμίσει την τεχνητά προκαλούμενη ύφεση από τα παγκόμια πλεονάσματα.

Στην Τεχεράνη, 3.000 άτομα διαδήλωσαν τη Δευτέρα γιουχαΐζοντας τη σουνιτική βασιλική οικογένεια που κυβερνάει τη Σαουδική Αραβία. Kαι στο γειτονικό Ιράκ, χώρα κατά βάση σιιτική, χιλιάδες οπαδοί του σιίτη ηγέτη Moqtada Sadr διαδήλωσαν στη Βαγδάτη ζητώντας από την κυβέρνησή τους να διακόψουν τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία.

Επιπλέον, δύο σουνιτικά τζαμιά στο Ιράκ έγιναν στόχος επιθέσεων (1 νεκρός), ενώ σ’ ένα τρίτο δολοφονήθηκε ο μουεζίνης του. Ο Αραβικός Σύνδεσμος, κατόπιν αιτήματος της Ριάντ, θα συνέλθει επειγόντως την προσεχή Κυριακή με θέμα την κρίση.

Ακόμα και το ποδόσφαιρο

Από διαδήλωση σιιτών του Ιράκ στις 4 Ιανουαρίου. (Ρhoto credit: http://www.jobsnews.it/)

Καταδικασμένος σε θάνατο το 2014, με τις κατηγορίες της τρομοκρατίας, της στάσης, της ανυπακοής στον μονάρχη και της οπλοχρησίας, ο σεΐχης Nimr αναδείχθηκε σε πρωτοστάτη της αμφισβήτησης που ξέσπασε το 2011, μαζί με την έξαρση της Αραβικής Άνοιξης, στα στα ανατολικά της Σαουδικής Αραβίας, όπου ζει η σιιτική μειοψηφία.

Η διπλωματική κρίση δεν άφησε απέξω ούτε το ποδόσφαιρο, καθώς οι ομάδες της Σαουδαραβίας που μετέχουν στα ασιατικά πρωταθλήματα ζήτησαν να παίξουν εναντίον των αντίστοιχων ιρανικών σε ουδέτερο έδαφος.

Οι σχέσεις Ριάντ και Τεχεράνης κινούνται στην κόψη του ξυραφιού από την εποχή της ιρανικής ισλαμικής επανάστασης το 1979. Οι δύο δυνάμεις παίρνουν συνήθως αντίθετες θέσεις στις κρίσεις της περιοχής και εκτοξεύονται συνεχώς αλληλοκατηγορίες για προσπάθειες επέκτασης της σφαίρας επιρροής τους.

Διέκοψαν τις σχέσεις τους από το 1987 ως το 1991, μετά από αιματηρές συρράξεις μεταξύ Ιρανών προσκυνητών και σαουδαραβικών στρατιωτικών δυνάμεων όταν γινόταν το παραδοσιακό προσκύνημα στη Μέκκα το 1987. Για τους ειδικούς, η νέα κρίση είναι πιθανό να τροφοδοτήσει πολέμους διά πληρεξουσίου, είτε αυτοί εκτυλίσσονται μεταξύ Τεχεράνης και Ριάντ, είτε λαμβάνουν χώρα στη Συρία και την Υεμένη.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, αναμένεται τις επόμενες ώρες ο μεσολαβητής του ΟΗΕ στη Συρία, Staffan de Mistura, στις δύο πρωτεύουσες. Ο de Mistura εκτιμά ότι η κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών είναι πολύ ανησυχητική και είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει «σειρά ολέθριων συνεπειών στην περιοχή».

O μεσολαβητής του ΟΗΕ στη Συρία, Staffan de Mistura εκτιμά ότι η κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών είναι πολύ ανησυχητική και είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει «σειρά ολέθριων συνεπειών στην περιοχή».(Ρhoto credit: https://i.ytimg.com)

//Πηγή: http://www.liberation.fr/planete/

Διαβάζω ακόμα: Τι συνέβη κι ασχολούμαστε όλοι με τη Θρησκεία;

TAGS :
αποψη κόσμος Πολιτική Ριαντ τεχεράνη

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook