O Κώστας Μπακογιάννης στο Andro: μια μαραθώνια συνέντευξη για όλα

Συναντήσαμε τον Κώστα Μπακογιάννη στο ιστορικό σπίτι της Μαρίας Κάλλας, στην Πατησίων 61. Πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα κτίρια της Αθήνας που είχε δυστυχώς και αυτό εγκαταληφθεί. Η εταιρία «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.» που λειτουργεί υπό την εποπτεία του Δήμου Αθηναίων, έχει κινήσει τις διαδικασίες για την αποκατάσταση του κτιρίου ώστε να στεγάσει την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas. Ο φωτογραφικός φακός του Andro μπήκε αποκλειστικά στο κτίριο που φέρει ακόμα κάτι από την αύρα της παγκόσμιας ελληνίδας ντίβας. Ο Δήμαρχος Αθηναίων μας υποδέχτηκε μπροστά στο πιάνο της Κάλλας και η συνέντευξη που δεν ήταν «μεγάλος περίπατος» αλλά κυριολεκτικά σκληρός μαραθώνιος εφ’όλης της ύλης, ξεκίνησε.

-Eνώ το ξέρετε ότι σας έχω ασκήσει κριτική, και ότι θα σας κάνω δύσκολες ερωτήσεις, οφείλω να πω ότι δεν μου ζητήσατε να σας τις στείλω εκ των προτέρων. 

-Το θεωρώ αυτονόητο. Μην ξεχνάτε ότι είμαι γιος και σύζυγος δημοσιογράφου. Οι αναγνώστες καταλαβαίνουν εύκολα πότε μία συνέντευξη είναι στημένη.

-Να ξεκινήσω από την επικαιρότητα. Περιμένετε να βρεθείτε στο μέλλον απέναντι στον κο Κασσελάκη; 

-Είναι υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων; Θα είναι υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων το 2028; Θα είμαι εγώ υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων το 2028;

-Καταλάβατε που το πάω. Ο κόσμος θεωρεί ότι ο Μπακογιάννης έχει βατήρα το Δήμο για να γίνει Πρωθυπουργός όπως άλλα μέλη της οικογένειας του. 

-Σας έχει απασχολήσει ποτέ το σενάριο ότι επειδή διάφοροι πρόγονοί μου έχουν αυτή την πορεία, ίσως με ιντριγκάρει πιο πολύ η προοπτική του να κάνω κάτι διαφορετικό; Με συναρπάζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, για αυτό και την υπηρετώ ανελλιπώς εδώ και 13 χρόνια, από το Καρπενήσι, στην Περιφέρεια Στερεάς, στην Αθήνα. Και με συναρπάζει για ένα απλό λόγο: Έχει να κάνει με το απτό, το μετρήσιμο και το ορατό. Δεν έχει πολλή σημασία πως λέγεσαι. Το μόνο που μένει είναι το αποτύπωμά σου. Και το πιο σημαντικό. Δεν χρειάζεται να στεγνώσεις την ψυχή σου, όπως στην κεντρική πολιτική σκηνή. Θαυμάζω απεριόριστα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αλλά δεν τον ζηλεύω.

-Η Κυβέρνηση η οποία στηρίζει την υποψηφιότητά σας έχασε πολιτικό κεφάλαιο απότομα μετά την επανεκλογή της και θέλω το σχόλιο σας για αυτό. 

-Προφανώς το κλίμα είναι τεταμένο, γιατί είμαστε στη σκιά ενός πολύ επώδυνου καλοκαιριού με ασύλληπτες φυσικές καταστροφές. Αν ένα πράγμα όμως γνωρίζουμε όλοι όσοι εμπλεκόμαστε με την πολιτική, είναι ότι η πολιτική είναι μαραθώνιος, δεν είναι σπριντ. Μπορεί να σκοντάψεις στην πορεία. Το θέμα είναι να μην πέσεις. Μέχρι στιγμής ο Πρωθυπουργός έχει αποδείξει ότι δεν πέφτει, ότι μένει όρθιος και διορθώνει την πορεία όταν χρειαστεί. Είμαι σίγουρος ότι αυτό θα κάνει και τώρα, αλλά από εκεί και πέρα νομίζω το ζήτημα ξεπερνάει το τι θα κάνει η κάθε Κυβέρνηση. Είμαστε σε πόλεμο με την κλιματική κρίση και δεν έχουμε άλλο χρόνο να χάσουμε. Δεν είναι κάτι που αφορά την επόμενη γενιά. Είναι εδώ, αυτό που λένε “real and present danger” στις ταινίες του Χόλυγουντ. Άρα λοιπόν, εμείς όλοι οφείλουμε να προσαρμόσουμε όχι μόνο τις πολιτικές μας, αλλά και την κουλτούρα μας για να αντιδράσουμε.

-Και ως πολίτες. 

-Όλες κι όλοι. Σε κάθε μας ιδιότητα. Αλλά πριν δείξω με το δάχτυλο κάποιον άλλον, νομίζω πρέπει να ξεκινήσω πρώτα απ’ όλα από το πως θα αλλάξω τον εαυτό μου.

-Τί ουσιαστικό έχετε κάνει ως Δημοτική Αρχή για το κλίμα;

-Εδώ και καιρό έχουμε σχέδιο δράσης για την κλιματική κρίση. Αυτό έχει ξεκάθαρους στόχους κι άξονες δράσεις. Αύξηση του πρασίνου, μείωση εκπομπών αερίων, ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας κ.α.  Για να τα πετύχουμε αυτά, κλιματικοποιούμε όλες μας τις πολιτικές. Αν δείτε το πρόγραμμά μας, θα βρείτε τη λεγόμενη ρήτρα κλίματος: Ότι και να κάνουμε, μικρό ή μεγάλο, από το Ρουφ μέχρι το Παγκράτι, έχει το κλίμα στο επίκεντρο. Από ένα pocket park μέχρι τη Διπλή Ανάπλαση, από τα ψυχρά υλικά στα νέα πεζοδρόμια έως τα φώτα τα οποία αντικαθιστούμε με led σε όλη την πόλη. Και άλλα πολλά.

Ο Μεγάλος Περίπατος

-Πάμε στα βαθιά τώρα. Είχατε δηλώσει το 2020 στο ΣΚΑΪ ότι ο μεγάλος περίπατος “βγήκε και δεν βγήκε”. Τώρα έχουμε 2023. Να πούμε ότι δεν βγήκε; 

-Βαθιά δεν είναι. Το έργο βγήκε. Το πιο βασικό που κρατώ από την Πανεπιστημίου, πέραν του προφανούς λάθους στην υλοποίηση, είναι όλος ο διάλογος, η ζύμωση, στη δημόσια σφαίρα. Υπήρξε αστοχία, ακολούθησε κατακραυγή, δεν την αποδώσαμε σε «ξένα κέντρα», απάντησαμε, όλα καλά. Γίναμε καλύτεροι. Η Αθήνα αξίζει αυτό το ενδιαφέρον.

– Η Αθήνα δεν άξιζε αυτή την ταλαιπωρία όμως. Οι δημότες είναι θυμωμένοι.

– Το τελικό αποτέλεσμα το οποίο παίρνει σάρκα και οστά, ανταμείβει. Μιλάμε για ένα νέο πράσινο διάδρομο με πολλά τετραγωνικά ελεύθερου χώρου, με πολλά τετραγωνικά πρασίνου, με πλούσια νέα δέντρα, με νέα ψυχρά υλικά, με υποδομές για τους ανθρώπους με αναπηρία που δεν υπήρχανε. Δηλαδή, πρακτικά άλλο ένα βήμα για να γίνουμε μία Ευρωπαϊκή Μητρόπολη.

-Υπάρχει όμως και το θέμα του κόστους. Αν δεν απατώμαι αρχικά δαπανήθηκαν 2 εκατομμύρια ευρώ για ένα προσχέδιο έργου που δεν βγήκε, και περίπου άλλα τόσα για να ολοκληρωθεί μετά. 

-Τι είναι ο μεγάλος περίπατος; Είναι πρώτα η Ομόνοια, η οποία έγινε πλατεία ξανά. Θυμάστε πως ήταν η Ομόνοια το ’19; Ήταν ένα σκοτεινό περιφραγμένο πράγμα, – να το πω έτσι – το οποίο έκοβε στην πραγματικότητα την Αθήνα στα δύο. Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτό προχώρησε με μηδενικό κόστος, γιατί έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος «Υιοθέτησε την πόλη σου».

-Το πλήρωσαν οι ξενοδόχοι της περιοχής. 

-Όχι μόνο οι ξενοδόχοι. Και όχι της περιοχής. Αυτά είναι δημοσιευμένα, μην αναλωνόμαστε. Γενικότερα, το  «Υιοθέτησε την πόλη σου» είναι ένα πρόγραμμα, που πάνω από 130 φορείς, ιδρύματα, εταιρείες ανέλαβαν από ένα pocket park στον Κολωνό μέχρι τον Ιαπωνικό Κήπο στη Μιχαλακοπούλου, ή την πλατεία Ομονοίας ή τον εξοπλισμό του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων. Νομίζω είναι ένα πολύ ενδιαφέρον παράδειγμα του πως μπορούμε να είμαστε πολύ πιο αποδοτικοί όταν καταπίνουμε τους εγωισμούς μας και προχωράμε μαζί. Άρα νούμερο ένα, έχουμε την Ομόνοια. Νούμερο δύο έχουμε την κάτω πλευρά της Πλατείας Συντάγματος: Προηγουμένως, έβγαινες από την Ερμού και έπεφτες σε μια χαράδρα αυτοκινήτων. Τώρα έχεις χώρο, εκεί που παλιά είχες άσφαλτο, καυσαέριο, τώρα έχεις νερό, έχεις παγκάκια, έχεις σκιά, έχεις ζωή. Επίσης  έχουμε την πεζοδρόμηση της Όλγας που συνδέει τις Στήλες του Ολυμπίου Διός με το Ζάππειο και δημιουργεί έναν πολύ μεγάλο χώρο πρασίνου, αντίστοιχο με αυτό που υπάρχει σε πολλές πρωτεύουσες της Δύσης. Πάμε λοιπόν τώρα όμως στο ερώτημά σας που είναι το κόστος.

-Το κόστος αυτό που ανέφερα είναι αν δεν κάνω λάθος για την Πανεπιστήμιου μόνο. 

-Το πρώτο κομμάτι, τα 2 εκατομμύρια παρά κάτι, ήταν ο αστικός εξοπλισμός κυρίως, δηλαδή οι περίφημες ζαρντινιέρες και οι διαγραμμίσεις σε όλο το μήκος και το πλάτος του μεγάλου περιπάτου. Από την Όλγας μέχρι το Σύνταγμα, μέσω Πανεπιστημίου, μέχρι και κάτω στην Ερμού. H λογική ήταν του λεγόμενου τότε πιλοτικού σχεδίου. Ακολουθήσαμε μια νέα μεθοδολογία. Ο αστικός αυτός εξοπλισμός έχει ήδη βρει τις θέσεις του στις γειτονιές της Αθήνας. Συμβάλει λειτουργικά αλλά και αισθητικά. Για παράδειγμα, στην Πλάκα για να μην παρκάρουν τουριστικά λεωφορεία και αυτοκίνητα στα στενά, σε διαχωριστικά διαζώματα όπως στην οδό Βικέλα στα Πατήσια, στον ποδηλατόδρομο στην οδό Θεσσαλονίκης στα Πετράλωνα, μέχρι σε μικρά παρκάκια όπως πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού, μέχρι τα Σεπόλια. Και το δεύτερο είναι το κόστος του έργου καθαυτού. Στην Πανεπιστήμιου ήταν λίγο κάτω από τα 3 εκατομμύρια. Στο Σύνταγμα ήταν γύρω στο 1,5 εκατομμύριο. Στην Όλγας είναι περίπου 6 εκατομμύρια.

-Δεν είναι λίγα χρήματα. 

– Όχι, λίγα δεν είναι. Για να έχετε όμως  αίσθηση των αριθμών, όταν λέμε Πανεπιστημίου 3 εκατομμύρια, αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% του τεχνικού προγράμματος του Δήμου Αθηναίων που είναι σχεδόν 545 εκατομμύρια ευρώ. Πολλοί λένε ότι τα κάνετε αυτά στο κέντρο, αλλά δεν κάνετε κάτι στις γειτονιές. Η απάντηση είναι ότι στις γειτονιές επενδύονται περισσότερα χρήματα απ’ ότι στο κέντρο.

-Επιμένω για την Πανεπιστημίου: Συζητάγαμε πιλοτικά στην αρχή για τις ζαρντινιέρες, μετά ήρθαν οι φοίνικες, μετά τους φοίνικες τα πλατάνια, τώρα έχουν μπει κάποια γιασεμάκια κάτω από τα πλατάνια. Και  τελικά από τον “μεγάλο περίπατο” αυτό που έμεινε ήταν μια διαπλάτυνση του πεζοδρομίου την Πανεπιστημίου, που ήταν ήδη πλατύ. 

– Πλατύ ήταν, όμως δε μας χωρούσε όλους. Ούτε τα ΑμεΑ, ούτε τα δέντρα, Βάλαμε ράμπες, οδεύσεις τυφλών, πράσινο, ψυχρά υλικά, τρεις ροές ανακύκλωσής, δημιουργήσαμε βιώσιμο δημόσιο χώρο στον πιο κεντρικό δρόμο της πόλης. Ο Μεγάλος Περίπατος δεν είναι η Πανεπιστημίου. Ούτε έχει ολοκληρωθεί. Θα κρίνουμε εκ του αποτελέσματος τι έμεινε. Τώρα όσον αφορά τις δενδροφυτεύσεις που επιμένετε, έχουμε πλατάνια γιατί προϋπήρχανε περίπου 50 πλατάνια στην Πανεπιστήμιου και εμείς προσθέσαμε άλλα 70. Γιατί θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφες δεντροστοιχίες, γιατί τα πρώτα 50 που φυτεύτηκαν λίγο πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες πιάσανε, γιατί από κάτω υπάρχει νερό. Τα πλατάνια προτιμούνται σε πολλές Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Κάνουν σκιά το καλοκαίρι, κι αφήνουν τον ήλιο να περνά το χειμώνα.

-Ναι, αλλά γιατί  βάλατε τους φοίνικες και μετά τους βγάλατε; 

-Τοποθετήθηκαν για λόγους πιο πολύ συμβολικούς, γιατί και παλιά υπήρχανε φοίνικες όπως ξέρετε στην Αθήνα. Οι πιο πολλοί φοίνικες ξεριζώθηκαν επί δικτατορίας. Επιβίωσαν και άλλοι μέχρι δυστυχώς να χάσουμε αρκετούς πριν μερικά χρόνια από το «κόκκινο σκαθάρι». Και αυτοί οι φοίνικες με τη σειρά τους έχουνε βρει τις θέσεις τους σε γειτονιές της Αθήνας. Τέλος, να σημειώσω πως οι φοίνικες είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί στη μεταφύτευση.

-Οι oυασιγκτόνιες που ήταν εκεί ψηλά ανάμεσα σε Attica και Σύνταγμα; Πού πήγαν;

-Έχουν πάει σε σημεία που παλιά υπήρχαν φοίνικες, για δεκαετίες, και χαθήκανε λόγω σκαθαριού. Αυτό ήταν και το σχέδιο από την πρώτη στιγμή, γιατί οι oυασιγκτόνιες είναι ανθεκτικές στο σκαθάρι. Πέρα από τα λάθη ουσίας, απλώς η δυσκολία είναι ότι δεν μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε κάτι που δεν έχει ξαναγίνει, σε μία χώρα που δικαίως, ουδέν μονιμότερο του προσωρινού και που αυτός είναι ο μεγάλος φόβος όλων. Αυτή ήταν όμως δικιά μας δυσκολία, δεν κατηγορώ κανένα άλλον. Την αυτοκριτική μου κάνω.

-Δηλαδή, αν το είχατε επικοινωνήσει καλύτερα θα ήτανε η λογική σειρά αυτή όντως; Να μπούνε θεόρατα δέντρα και να φύγουνε μετά; 

-Με ρωτάτε αν θα το ξαναέκανα έτσι από την αρχή και η απάντησή μου είναι όχι. Η αρχική σύλληψη ήταν σωστή αλλά η υλοποίηση είχε δυσκολίες και λάθη. Πάντως μέχρι τώρα έχουμε περάσει πέντε ερωτήσεις που με ρωτάτε για την Πανεπιστημίου. Το αναφέρω για ένα λόγο και μόνο, διότι προφανώς είναι η βιτρίνα μας κι επειδή είναι η βιτρίνα μας έχει πολύ μεγάλη σημασία, όμως να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει μια μονομέρεια στη συζήτηση. Έχουμε έναν απολογισμό 600 σελίδες, η Πανεπιστημίου είναι γύρω στις 2-3.

-Όχι, διότι θα σας κάνω πολλές ερωτήσεις ακόμα. 

-Είμαι στη διάθεσή σας. Οι πιο πολλοί Αθηναίοι πάντως που θα πάνε στις κάλπες θα πάνε πρώτα απ΄ όλα για την καθημερινότητά τους, για το 24ωρό τους για τη γειτονιά τους. Και για τα μεγάλα έργα, αν τα κάναμε σωστά ή λάθος, και αν μάθαμε τελικά από τα μεγάλα έργα. Εγώ νομίζω ότι μπορώ βάσιμα να ισχυριστώ πως το πάθημα έχει γίνει μάθημα στη δικιά μας περίπτωση.

–Πριν λίγες μέρες το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να μην υπάρχουν τραπεζοκαθίσματα στην Πανεπιστημίου για τα επόμενα δύο χρόνια. Δύο ερωτήσεις: πρώτον, γιατί να μην υπάρχουν τραπεζοκαθίσματα στην Πανεπιστημίου; Η Αθήνα είναι γεμάτη τραπεζοκαθίσματα και η Πανεπιστημίου έχει φαρδιά πεζοδρόμια και όχι κατοικίες. Δεύτερον: μερικές μέρες μετά την απόφαση είδαμε τραπεζοκαθίσματα στην Πανεπιστημίου, στο ύψος της οδού Αμερικής. 

-Νομίζω ότι πρέπει να το δείτε ως ενδεικτικό μίας νέας αντίληψης, η οποία δεν εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Πανεπιστημίου, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο εμπορικό τρίγωνο. Παίρνουμε τη συνειδητή απόφαση, προφανώς κατόπιν σχεδιασμού, πως υπάρχουν διαδρομές, ζώνες, περιοχές, που δεν είναι φιλικές προς το τραπεζοκάθισμα, γιατί θέλουμε ο δημόσιος χώρος να κατανέμεται σε όλους δίκαια.

-Πάντως και στη Champs Elysées στο Παρίσι όλο τραπεζοκαθίσματα είναι. 

-Ναι, σωστά. Δεν είμαστε Παρίσι όμως. Εδώ είναι Αθήνα.

-Γιατί να μην έχει στην Πανεπιστημίου; 

-Είναι πολύ πιο φαρδιά τα πεζοδρόμια στη Champs Elysées.

-Αφού τα φαρδύνατε κι εδώ κύριε Δήμαρχε. 

-Το πλάτος είναι πολύ μεγαλύτερο στο Παρίσι, και μια και μιλάμε για Champs Elysées, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων θα γίνει όλος ο δρόμος ένας πράσινος πεζόδρομος. Αναρωτιέμαι αν εμείς το αντέχουμε αυτό στην Ελλάδα ή στην Αθήνα που μία μιάμιση λωρίδα πήραμε από την κυκλοφορία στην Πανεπιστημίου και δημιουργήθηκε τόσος θόρυβος. Ο οποίος προφανώς δε δημιουργείται τυχαία, δημιουργείται ακριβώς λόγω της τεράστιας υστέρησης που έχουμε στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στην έλλειψη εναλλακτικών διαδρομών. Το Παρίσι για παράδειγμα έχει τον περιφερειακό που εμείς δεν έχουμε. Θέλω να πω ότι η κάθε πόλη έχει το δικό της πλαίσιο. Μη συγκρίνουμε πορτοκάλια με μήλα που λένε και οι οικονομολόγοι. Άρα λοιπόν ξαναγυρίζουμε στα τραπεζοκαθίσματα, δεν ξέρω σε ποια περίπτωση αναφέρεστε, νομίζω μπορεί να πήρε κάποιες μέρες να υπάρξει μία προσαρμογή όλων των ιδιωτών στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά εξ όσων γνωρίζω αυτή τη στιγμή υπάρχει απόλυτη συμμόρφωση.

Από το γήπεδο του Παναθηναϊκού στη θεωρία του «σπασμένου παραθύρου»

-Ας φύγουμε για λίγο από το κέντρο. Πότε θα παραδοθεί το γήπεδο του Παναθηναϊκού; Σε αυτό είμαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων;

-Το 2026. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Είμαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων. Το έργο έχει συμβασιοποιηθεί. Οι πρόδρομες εργασίες βρίσκονται περίπου στα μισά. Κατεδαφίσεις, διαμόρφωση του χώρου, απορρύπανση κ.λ.π. Το έχει αναλάβει ένα πολύ μεγάλο consortium. Άρα έχω κάθε λόγο να αισθάνομαι αισιόδοξος. Ταυτόχρονα βεβαίως για να μη ξεχνιόμαστε, δεν μιλάμε μόνο για το γήπεδο του Παναθηναϊκού, μιλάμε για ένα πάρκο 215 στρεμμάτων που είναι μία εξαιρετικά σημαντική επένδυση στην ευρύτερη περιοχή: οι υποδομές δηλαδή δίκτυα, δρόμοι, φώτα και οι άμεσες επενδύσεις που υπολογίζουμε ότι θα έρθουν, ξεπερνάνε τα 400 εκατομμύρια ευρώ.

-Δεν εξαρτάται μόνο από εσάς, αλλά στο μέτρο που σας αναλογεί, πως θα μας εξασφαλίσετε ότι όλη αυτή η γύρω ιστορία θα είναι όμορφη και δεν θα είναι μία κατάσταση όπως το Καραϊσκάκης ας πούμε, που είναι ένα υπερσύγχρονο γήπεδο και γύρω – γύρω είναι μια αλάνα ή τα Ολυμπιακά Ακίνητα τα οποία χρυσοπλήρωσε ο ελληνικός λαός και γύρω – γύρω υπάρχει εγκατάλειψη.

-Πολύ σωστά. Μιλάμε για μια περιοχή η οποία είναι μόλις 1 – 1,5 χιλιόμετρο από την πλατεία Ομονοίας. Το λέω αυτό γιατί πολλές φορές μιλάμε για το Βοτανικό λες και είναι κάπου μακριά, λες και είναι ένας εξωτερικός προορισμός, η οποία όμως για δεκαετίες έχει γνωρίσει την εγκατάλειψη και την αδιαφορία, με αποτέλεσμα τώρα να θυμίζει ταινία Mad Max. Εμείς αυτή τη στιγμή δεν μιλάμε για μία σημειακή παρέμβαση, αλλά για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που ενσωματώνει την αρένα δηλαδή το γήπεδο του Παναθηναϊκού, τις εγκαταστάσεις του Ερασιτέχνη και την ευρύτερη περιοχή. Άρα λοιπόν, μιλάμε για μια ολοκληρωμένη παρέμβαση.

-Ναι, αλλά η ευρύτερη περιοχή θα είναι ένα απέραντο φαστφουντάδικο που ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει, θα παρκάρει όπου βρει και λοιπά;

-Μιλάμε για ένα πάρκο. Υποθέτω ότι το έχετε δει, ή αν δεν το έχετε δει, μπορείτε να το κάνετε. Γιατί η μελέτη έχει ολοκληρωθεί για πάρκο 215 στρεμμάτων. Είναι μία εξαιρετική δουλειά πολύ υψηλού επιπέδου. Αν για ένα πράγμα θα μπορούσατε ίσως να με ρωτήσετε, είναι το εξής: Ωραία, θα βγει καλό, αλλά πόσες μέρες θα μείνει μετά καλό; Θα είμαστε σε θέση να το συντηρήσουμε; Και εδώ είναι το πολύ μεγάλο ζήτημα για εμάς, η βιωσιμότητα και η ανθεκτικότητα. Γιατί και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, για παράδειγμα στο Πάρκο Τρίτση που ξεκίνησε με πολύ καλούς οιωνούς, είδαμε πως εξελίχθηκε. Πλέον εμείς έχουμε ένα νέο know how, το οποίο έχουμε αναπτύξει μεταξύ άλλων στον Εθνικό Κήπο, στο Κοροπούλη, στο πάρκο Φιξ, και μας δίνει τη βεβαιότητα πως θα το κάνουμε σωστά. Να συμπληρώσω ότι το ίδιο αυτό σχέδιο δεν προβλέπει μόνο τι θα γίνει στο Βοτανικό, αλλά και στην Αλεξάνδρας.  Εκεί πέφτει το γήπεδο και γίνεται πάρκο και υπόγειο πάρκινγκ.

-Είπατε κάτι που θεωρώ καίριο, ότι εμείς θα φτιάξουμε το νέο γήπεδο αλλά το θέμα είναι πόσο θα διατηρηθεί, εννοώντας και από τις Υπηρεσίες του Δήμου, αλλά και από τους δημότες υποθέτω. Διότι αν ο άλλος πετάει σκουπίδια, δεν είναι προσωπική καθαρίστρια του κάθε πολίτη ο Δήμος. Για παράδειγμα στην πλατεία Συντάγματος, οι υπάλληλοι των καταστημάτων που σέρνουν τις σκουπιδοσακούλες έχουν ήδη βρωμίσει το καινούριο σας πλακόστρωτο. 

-Ίσως δεν ήμουνα απολύτως ξεκάθαρος πριν: όταν εγώ μιλούσα για τη συντήρηση του πάρκου των 215 στρεμμάτων μιλούσα πρώτα απ΄ όλα για την ευθύνη που έχει ο Δήμος. Γιατί η αλήθεια είναι ότι ο Δήμος για δεκαετίες ολόκληρες άφησε δημόσιους χώρους στην τύχη τους. Σήμερα σας παρακαλώ κάντε μια βόλτα, στον Εθνικό κήπο, μια βόλτα στο Λυκαβηττό, στο Δρακόπουλο, στο πάρκο στα Κουντουριώτικα, σε δεκάδες πλατείες, πάρκα και πεζόδρομους σε ολόκληρη την πόλη, και θα δείτε ότι γίνεται μία πολύ μεγάλη προσπάθεια. Εντάξει, ίσως είναι πάνω από μία βόλτα τελικά. Αναφερθήκατε όμως και στο ρόλο των πολιτών: Πρώτον η Αθήνα είναι κατά 50% υποχρέωση του Δήμου και κατά 50% δικαίωμα του πολίτη. Άρα ναι προφανώς έχετε πολύ δίκιο όλοι πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Όμως αυτό ξεκινάει από το 50% που είναι του Δήμου, διότι εδώ πάμε να χτίσουμε όλοι μαζί έναν πολιτισμό, τον πολιτισμό της καθημερινότητάς μας.

-Αυτό ακούγεται σαν ευχολόγιο.

-Διαφωνώ, είναι πολιτισμός ότι είναι συντηρημένο το πράσινο, είναι πολιτισμός η ανακύκλωση, το ελεύθερο πεζοδρόμιο που συζητήσαμε πρίν. Όπως ότι υπάρχει περισσότερο φως, περισσότερες ράμπες κι όπως και το να μην παρκάρεις σε αυτές. Όλα αυτά είναι τα μικρά, τα οποία κάνουν τα μεγάλα. Και αν ένα πράγμα εμείς έχουμε διαπιστώσει είναι ότι όταν είμαστε κάπου και δουλεύουμε, μετά η γειτονιά, η κοινωνία το αγκαλιάζει. Στα πιο πολλά σημεία που έχουμε κάνει antigraffiti για παράδειγμα βλέπουμε τη διαφορά. Το τονίζω αυτό σε πείσμα όσων  μου λέγανε ότι είναι μάταιος κόπος και να καθαρίσεις θα βρωμίσει και να το φτιάξεις θα χαλάσει.

-Λέτε για τη θεωρία των broken windows που είχαν στη Νέα Υόρκη, ότι αν αφήσεις κάτι σπασμένο, μετά θα έρθει ο άλλος και θα το βανδαλίσει, ενώ αν το επιδιορθώνεις συνέχεια θα σωθεί. 

– Ναι γιατί στην πράξη, το κλειδί είναι η επιμονή: Εσείς το βρωμίζετε, εμείς θα το καθαρίζουμε. Εσείς το χαλάτε, εμείς θα το φτιάχνουμε. Τη στιγμή που κάνεις πίσω και σηκώνεις τα χέρια ψηλά, είναι που έχεις χάσει το παιχνίδι και πρέπει να πας στο σπίτι σου. Θα σας δώσω άλλο ένα παράδειγμα με τα αγάλματα. Κάποια στιγμή πριν από εμάς, είχε ληφθεί η απόφαση να απομακρύνουμε τα αγάλματα από την πόλη και να τα αποθηκεύσουμε για να μη βανδαλίζονται. Εμείς είπαμε όχι, θα είναι τοποθετημένα, θα προσπαθούμε να τα προσέχουμε και ναι, θα αποκαθιστούμε τις ζημιές. Θυμάστε όταν έκοψε κάποιος το κεφάλι της κόρης στο πάρκο του Ευαγγελισμού;

-Ήταν φρικτό. 

-Πραγματικότητα όμως. Σε ελάχιστες μέρες το αποκαταστήσαμε και μαζί με το Πρόγραμμα “το Παιδί και τα Μνημεία”, είχαμε και μία τάξη παιδιών που έβλεπε τον ειδικό να το αποκαθιστά.

-Μπράβο σας, αλλά επειδή αυτά τα κάνετε με πόρους του δημοσίου και του Δήμου, το θέμα είναι να υπάρχει ένας τρόπος αυτοί που κάνουν τους βανδαλισμούς, αυτοί να τους πληρώνουν κιόλας. 

-Μακάρι.

-Γιατί να το πληρώνω εγώ ο δημότης; 

-Μοιράζομαι, συμμερίζομαι, καταλαβαίνω την αγανάκτησή σας. Πολύ θα ήθελα να υπάρχουν οι πόροι ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε ρεαλιστικά για μια τέτοια λύση, Αλλά ξέρετε κάτι; Κι εδώ υπάρχει η δομική αδυναμία της αντίστιξης του περίφημου broken windows theory της Νέας Υόρκης με την Αθήνα: Στη Νέα Υόρκη ο Έρικ Άνταμς ο Δήμαρχος έχει μία αστυνομία 350 χιλιάδων ανθρώπων, η οποία υπάγεται σε αυτόν. Εμείς εδώ έχουμε μία δημοτική αστυνομία η οποία όταν αναλάβαμε είχε 330 άτομα και σήμερα 458. Επιδιώκουμε άλλα 181 που το Υπουργείο έχει δεσμευτεί πως θα προκηρύξει τέλος Οκτωβρίου.

-Εκεί είναι η κανονική αστυνομία της Νέας Υόρκης. 

-Ναι όπως στις ταινίες, όπως στο σινεμά.

-Το NYPD είναι του Δήμου, για να έχουμε μια εικόνα.

-Ακριβώς. Εμείς εδώ έχουμε ένα άλλο σύστημα στην Ελλάδα, που η ελληνική αστυνομία και καλώς υπάγεται στο κεντρικό κράτος το οποίο κατέχει το μονοπώλιο της βίας, και εμείς έχουμε μία δημοτική αστυνομία η οποία είναι και υποστελεχωμένη και με λιγότερες αρμοδιότητες.

-Η λύση βέβαια δεν μπορεί να είναι απλά περισσότερη αστυνόμευση αλα Τζουλιάνι που επέβαλε τότε την περίφημη “μηδενική ανοχή” στη Νέα Υόρκη.

-Πέραν της αστυνόμευσης και της επιβολής της νομιμότητας, υπάρχει κι ένα πιο θεωρητικό υπόβαθρο, μια πολύ μεγάλη συζήτηση εδώ, που καλό είναι να μην απλουστεύουμε. Να σας πω τι εννοώ, όταν κάποιος δε φοράει κράνος, ή ζώνη, δεν παίρνει ένα ρίσκο που ενδεχομένως να δεσμεύσει δημόσιους πόρους που «στερούνται» από αλλού; Δεν πληρώνει ο πολίτης, όπως λέτε τη δική του ανευθυνότητα, σε περίπτωση που πρέπει να νοσηλευτεί; Τι να κάνουμε να τον αφήσουμε να πεθάνει, και «ας πρόσεχε»; Ίσως δεν είναι το ίδιο ακριβώς, αλλά καταλαβαίνετε το επιχείρημα πιστεύω. Είναι πολλά τα παραδείγματα, η φοροδιαφυγή επίσης, και πολλά άλλα. Υπογράφουμε ένα κοινωνικό συμβόλαιο, και θέτουμε μερικές από τις ελευθερίες μας, συμπεριλαμβανομένου και ενδεχομένως και των χρημάτων μας, στη διάθεση της Πολιτείας. Έτσι μας εξασφαλίζει κάποια δημόσια αγαθά. Προφανώς κανένα σύστημα δεν είναι τέλειο, πόσο μάλλον μια Δημοκρατία, αλλά τις αδικίες πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα, όχι να λαϊκίζουμε. Ούτε φυσικά να ελιτίζουμε…

Τηρήθηκαν οι προεκλογικές δεσμεύσεις;

-Το 2019, δεσμευτήκατε για συντήρηση και ανακατασκευή του 80% του δικτύου πεζοδρομίων και δρόμων. Μου φαίνεται πολύ μεγάλο το ποσοστό, αποκλείεται να το πετύχατε. 

-Έχουμε πετύχει 59 πεζοδρόμια και θα συνεχίσουμε με άλλα 400 την επόμενη πενταετία. Παντού με νέα ψυχρά υλικά, παντού με ράμπες, πράγματα που τα θεωρώ αυτονόητα. Παράλληλα έχουμε ασφαλτοστρώσει 854 δρόμους ή το μισό οδικό μας δίκτυο, και προφανώς πηγαίνουμε για το άλλο μισό στην επόμενη θητεία μας.

-Άρα είμαστε αρκετά μακριά από την αρχική δέσμευση, τουλάχιστον στο επίπεδο αυτό. 

-Νομίζω η δέσμευση μας στην παρουσίαση του προγράμματος τότε, ήταν δέσμευση δεκαετίας. Γιατί πολύ συνειδητά είχαμε κάνει προγραμματισμό δεκαετίας. Οπότε ίσα-ίσα θα σας έλεγα ότι στις ασφαλτοστρώσεις έχουμε ξεπεράσει το αναμενόμενο ως τώρα.

-Δεσμευτήκατε για 3 χιλιάδες θέσεις στάθμευσης.

-Εννοείτε αυτοκινήτων;

-Αυτοκίνητα φαντάζομαι ή και μηχανάκια, αυτό εσείς θα μου το απαντήσετε. 

-Ακριβώς, δεν είναι τυχαίο που σας ρωτάω. Έχουμε προσθέσει 1200 θέσεις για δίκυκλα.

-Δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου στην Αθήνα η αλήθεια είναι. 

-Έχουμε επίσης γύρω στις 780 θέσεις πάρκινγκ που λειτουργούν σε Κλαυθμώνος και Βαρβάκειο. Στην Κλαυθμώνος ανοίξαμε 100 νέες μόνιμες θέσεις πάρκινγκ.

-Στο υπόγειο της Κλαυθμώνος; Σε αυτό το εφιαλτικό πάρκινγκ; 

-Ναι, τώρα δεν είναι πια εφιαλτικό άμα πάτε. Δεν λέω ότι έχει γίνει Μαϊάμι, αλλά τέλος πάντων είναι μια χαρά.

-Όχι άλλο Μαϊάμι, είχαμε τους φοίνικες για Μαϊάμι!

– Είναι αξιοπρεπέστατο το πάρκινγκ. Και ναι δεν έχει φοίνικες μέσα.

-Αυτό θα ήταν προχωρημένο, φοίνικας σε υπόγειο πάρκινγκ…

-Άμα μας χαρίσετε έναν θα τον βάλουμε.

-Κύριε Δήμαρχε, 16 χιλιάδες ράμπες ΑμεΑ σε πεζοδρόμια και νησίδες. Δεσμευτήκατε.

-Έχουμε μια συνολική πολιτική για την προσβασιμότητα στην πόλη. Έχουμε ξεκινήσει με το πιο βασικό, τα σχολεία. Κάτι που έλειπε και προσωπικά με πονούσε. 60 σχολικά συγκροτήματα είναι πλέον πλήρως προσβάσιμα σε ΑμεΑ. Ράμπες, αναβατόρια, τουαλέτες. Συνεχίζουμε, με στόχο το σύνολο των 397 σχολείων εντός πενταετίας. Μετά είναι οι 831 αισθητήρες που έχουμε τοποθετήσει σε όλη την πόλη, για την παράνομη -αντικοινωνική- στάθμευση. Τα 22.563 μέτρα οδεύσεων, οι 17 θέσεις πάρκινγκ σε Κλαυθμώνος και Βαρβάκειο. Και τέλος, οι 1058 ράμπες σε όλη την πόλη.

-Κάνατε τουλάχιστον δύο πάρκα τσέπης ανά δημοτική κοινότητα όπως είχατε εξαγγείλει; 

-Έχουμε κάνει σύνολο 12, είμαστε δύο πίσω από τα 14.

-Δεσμευτήκατε για συχνές κοινές περιπολίες δημοτικής και ελληνικής αστυνομίας. Δεν έχω δει ποτέ να περιπολούν μαζί δημοτικοί και αστυνομικοί. 

-Και όμως περιπολούν.

-Το βράδυ; 

-Και τη μέρα. Όμως να πάμε λίγο ένα κλικ πίσω: Το μεγάλο ζήτημα το οποίο υπήρχε και ήταν δομικό το 2019, είναι ότι δεν υπήρχε συνεργασία Δήμου Αθηναίων και Ελληνικής Αστυνομίας. Το πρώτο πράγμα που το έλεγα και προεκλογικά το 2019 και το οποίο το επαναλαμβάνω και τώρα είναι η ανάγκη να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει καλά ένα συντονιστικό κέντρο. Αυτό το κάναμε, δημιουργήσαμε μία επιτελική δομή η οποία πλέον έχει ωριμάσει πάρα πολύ. Τι μας λείπει; Και σωστά εσείς μου μιλάτε για περιπολίες γιατί εκεί είναι και το μεγάλο ζητούμενο: η κοινοτική προληπτική αστυνόμευση. Δηλαδή ο αστυνομικός της γειτονιάς.

–Ναι.

-Αυτό είναι, ενώ έχουμε περάσει τα τελευταία χρόνια δύσκολες φάσεις, πάμε καλύτερα. Για παράδειγμα τα Εξάρχεια, δεν είναι όπως ήταν πριν από μερικά χρόνια. Γνωρίζετε πως έχουμε απελευθερώσει πάνω από εκατό καταλήψεις; Αλλά παρά ταύτα έχουμε ακόμα πολύ δρόμο, και  αυτό είναι από τα θέματα που μας απασχόλησαν στην πρόσφατη συνάντηση με τον Υπουργό τον κύριο Οικονόμου.

-Είχατε πει ότι θα γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την Ομόνοια. Πολλοί Αθηναίοι είναι ευχαριστημένοι με το σιντριβάνι, ωστόσο οι ψαγμένοι αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι διαμαρτύρονται διότι δεν κάνατε διαγωνισμό όπως είχατε υποσχεθεί και απλά βάλατε ένα κοινό σιντριβάνι. Δεν ήταν αυτό που αξίζει η Αθήνα, κάτι πιο ψαγμένο. 

-Αστικός μύθος.

–Δηλαδή;

-Έχουμε κάνει τους περισσότερους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που έχουν γίνει τα τελευταία πολλά χρόνια από την εποχή της εταιρείας ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων.

-Για την Ομόνοια; 

-Συνολικά, και εξηγούμαι: Για το Μοναστηράκι ένας, Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνος δύο, σταθμοί μετρό άλλοι τέσσερεις, άρα συνολικά έξι και, και, και, και… Εγώ σέβομαι την άποψή των αρχιτεκτόνων, αλλά έχω ακούσει περισσότερη κριτική για την πλατεία Συντάγματος και την ανάπλαση της κάτω πλευράς, που κάναμε με αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, από ότι για την Ομόνοια που κάναμε χωρίς αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.

-Άρα επιβεβαιώνετε ότι το κάνατε χωρίς διαγωνισμό.

-Βεβαίως το επιβεβαιώνω, μα δεν είναι τίποτα κρυφό. Αλλά καταλαβαίνετε ότι καλό είναι να μην ανάγουμε τα πάντα στη ζωή σε τοτέμ.

-Σύμφωνα με τις εξαγγελίες σας, το ιστορικό κέντρο θα έκλεινε για τα αυτοκίνητα και θα πεζοδρομούσατε το ιστορικό τρίγωνο. 

-Είναι στις προθέσεις μας να το κάνουμε, αναφέρομαι στο τρίγωνο στην Πλάκα και στου Ψυρρή, με εξαιρέσεις προφανώς, για τους μόνιμους κατοίκους, για τους επαγγελματίες, και σε αυτή την κατεύθυνση να το κάνουμε σωστά. Άμα δείτε το πρόγραμμά μας θα δείτε ότι εκεί που μιλάμε για την έξυπνη πόλη μέσα στην ψηφιακή μας βίβλο, έχουμε υπογράψει ένα έργο για την ψηφιακή λειτουργία μίας τέτοιας κυκλοφοριακής ρύθμισης, για την οποία έχουμε ήδη εξασφαλίσει και τα χρήματα.

-Και αυτό δηλαδή όταν το εξαγγείλατε ήτανε σε πρόγραμμα δεκαετίας; Ή ήταν κάτι που δεν μπορέσατε να κάνετε στην τετραετία αυτή; 

-Ήταν κάτι το οποίο δεν μπορέσαμε να κάνουμε στην τετραετία, διότι δώσαμε μεγαλύτερη έμφαση στις βασικές μας αν θυμάστε δεσμεύσεις του 2019, που ήταν να ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα τα οποία δεν ήταν καθόλου αυτονόητα.

-Της λεγόμενης καθημερινότητας; 

-Θέλω να σας πάω λίγο πίσω, στο 2019. Εάν καθόμασταν έτσι και κάναμε μία συνέντευξη φαντάζομαι ότι η δικιά σας στάση δεν θα ήταν τόσο δραματικά διαφορετική. Στο κάτω-κάτω εσείς οι δημοσιογράφοι είστε, και καλά κάνετε, εκφραστές μίας πόλης. Οι ερωτήσεις θα ήταν πρώτον για την καθαριότητα, όμως μέχρις στιγμής μιλάμε μια ώρα και δε μου έχετε κάνει ούτε μία ερώτηση για την καθαριότητα. Οι ερωτήσεις οι πρώτες θα ήταν για το φως, μία ώρα τώρα δε με έχετε ρωτήσει για το φως. Οι ερωτήσεις θα ήταν για το πράσινο στους δρόμους, οι ερωτήσεις θα ήταν για τις παιδικές χαρές, οι ερωτήσεις θα ήταν για τα γηπεδάκια. Δεν λέω ότι τώρα δε με ρωτάτε αυτά διότι έχουν τακτοποιηθεί, προς Θεού, καμία σχέση. Ισχυρίζομαι όμως και πιστεύω βάσιμα ότι επειδή είναι ορατή η προσπάθεια που γίνεται και ότι ναι, έχουν να γίνουν πολλά ακόμα, αλλά έχουν ήδη γίνει αρκετά, έχουμε τώρα τη δυνατότητα να μιλάμε και για άλλα πράγματα, πιο ψαγμένα που λέτε κι εσείς, που δεν μπορούσαμε να μιλάμε το 2019.

Το μεγάλο πρόβλημα των ναρκωτικών στο κέντρο

-Για τα ναρκωτικά είχατε πει ότι θα υπάρξει περισσότερο street work, χώροι εποπτευόμενης χρήσης, νέα κέντρα ημέρας, υπνωτήρια και πολιτικές επανένταξης των χρηστών, που δεν αμφισβητώ ότι έχουν γίνει, απλά βλέπω και βλέπουμε εμείς οι Αθηναίοι ότι ενώ στην καθαριότητα τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα, στα ναρκωτικά είναι χειρότερα. Στο κέντρο, στο Αρσάκειο και αλλού είναι μία δραματική κατάσταση με τοξικοεξαρτημένους, δραματική για τους ίδιους πρώτα-πρώτα. 

-Να απαντήσω πρώτα για την καθαριότητα γιατί δεν πρέπει να πέσει κάτω. Και οι δύο θα συμφωνήσουμε ότι η καθαριότητα δεν είναι αυτή που θέλουμε, το ερώτημα είναι αν συμφωνούμε ότι είναι λίγο ή πολύ καλύτερη. Και το λέω αυτό γιατί τη στιγμή που εγώ ως Δήμαρχος θα πω σε οποιονδήποτε ότι θεωρώ ότι η πόλη είναι καθαρή, είναι η στιγμή που πια ότι είχα να δώσω το έδωσα, που σημαίνει ότι δεν αισθάνομαι ότι μπορώ να πάω στο παραπάνω, για παράδειγμα με τους υπόγειους σταθμούς ή με τους υπόγειους κάδους τους οποίους τοποθετούμε σε 350 σημεία σε όλη την πόλη. Πάμε όμως στα ναρκωτικά. Το 2019 είχαμε τέσσερις μεγάλες πιάτσες μέσα στην πόλη, με εκατοντάδες χρήστες. Μπορώ να σας πω και τα σημεία: Πνευματικό Κέντρο-Προπύλαια, ΑΣΟΕΕ, Χαλκοκονδύλη, Πεδίο του Άρεως από κάτω. Τώρα οι πιάτσες είναι μικρότερες…

-Και πιο κεντρικές!

-Ακριβώς, αλλά των διάσπαρτων χρηστών ναρκωτικών. Σε απόλυτο αριθμό οι χρήστες σήμερα είναι πολύ λιγότεροι από ότι ήταν το ’19, αυτό λέει η σκληρή γλώσσα των αριθμών. Όμως άλλο οι αριθμοί άλλο η πραγματικότητα όπως τη βιώνουμε. Γιατί και ένας χρήστης να είναι στο δρόμο, είναι αποτυχία. Πρώτα για όλους εμάς ως κοινωνία. Όλες οι δεσμεύσεις μας του ’19 έχουν τηρηθεί. Ναι, σας το λέω με βεβαιότητα. Θέλω να ελπίζω ότι θα το έχετε καταλάβει ότι δεν είμαι ένας άνθρωπος αυτάρεσκος, ούτε ότι μου αρέσουν οι κομπορρημοσύνες, αλλά το λέω με μια βεβαιότητα η οποία αρμόζει στη σοβαρότητα του ζητήματος, γιατί εδώ μιλάμε για ανθρώπινες ζωές. Σας λέω λοιπόν: Ξενώνας μεταβατικής φιλοξενίας σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ.  Δεν υπήρχε για δεκαετίες, τώρα υπάρχει. Κέντρο Ημέρας. Πλέον υπάρχει. Street work, δεν υπήρχε. Υπήρχε η προσπάθεια που κάναμε με την Κοινωνία των Πολιτών, δεν υπήρχε συντονισμός. Τώρα και υπάρχει συντονισμός και έχει εμπλουτιστεί και έχει ενισχυθεί. Χώρος εποπτευόμενης χρήσης. Υπάρχει. Με απλά λόγια, η Αθήνα έχει επιτέλους πολιτική για τα ναρκωτικά. Το πρόγραμμα της Ναλοξόνης για παράδειγμα, για το οποίο υλοποιούμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και για το οποίο βραβευτήκαμε από τον ΠΟΥ και τον Bloomberg. Η Ναλοξόνη είναι το «αντίδοτο» για την υπερδοσολογία. Δηλαδή, η ναλοξόνη σώζει ζωές.

-Συγγνώμη, όλα αυτά είναι δημοτικά;

-Όχι, αλλά ο Δήμος είναι ο καταλύτης. Ο Χώρος εποπτευόμενης χρήσης έχει γίνει μαζί με τον ΟΚΑΝΑ. Πέντε κινητές μονάδες θα προστεθούν τώρα, για ελεγχόμενη χρήση σε όλη την πόλη. Και ετοιμαζόμαστε να κάνουμε το επόμενο βήμα που δεν αφορά μόνο τους χρήστες, που είναι να δημιουργήσουμε έναν ξενώνα για τους ψυχικά ασθενείς. Παράλληλα, γίνεται πολλή δουλειά στην πρόληψη, όπου με 3 νέα κέντρα πρόληψης, στον Άγιο Παύλο, στα Σεπόλια και στα Πετράλωνα, πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 50.000 δράσεις σε μαθητές, γονείς και δασκάλους. Στόχος μας είναι ένα κέντρο πρόληψης σε κάθε δημοτική κοινότητα. Σήμερα είμαστε στο 6/7. Άρα λοιπόν ξεκινήσαμε με μια πόλη που δεν είχε καμία δομή και καμία υπηρεσία, μια πόλη που ήταν απολύτως γυμνή, αν θέλετε και λόγω της πανδημίας γιατί κάποια στιγμή το κράτος σωστά είπε μείνετε σπίτι σας αλλά υπήρξαν άνθρωποι που δεν είχαν που να μείνουν,  και βρισκόμαστε με ένα νέο πολυδύναμο κέντρο για τους αστέγους.

-Οι άστεγοι είναι το άλλο μεγάλο θέμα που δείχνει να χειροτερεύει.

-Στο νέο πολυδύναμο κέντρο, πάνω από 400 άνθρωποι θα μπορούν να εξυπηρετηθούν σε συνθήκες αξιοπρέπειας. Μαζί με ένα νέο ξενώνα για τους χρήστες των ναρκωτικών, με νέες υπηρεσίες και με ορατά αποτελέσματα. Όταν έχεις δει έναν άνθρωπο ο οποίος είναι κυλισμένος στο έδαφος, λιώμα, και λες δεν υπάρχει ελπίδα, ο άνθρωπος αυτός ναυάγησε, και μετά τον βλέπεις μέσα από μια τέτοια δομή να ξανακερδίζει το δικαίωμα στη ζωή και να στέκει στα δυο πόδια του και να επιστρέφει στην οικογένειά του, αυτή είναι αξία ανεκτίμητη.

Γίνεται ανακύκλωση στην Αθήνα;

-Πάμε στην ανακύκλωση. Είδα στο πάρκο απέναντι από την Τεχνόπολη αυτό το τεράστιο σαν κοντέινερ ανακύκλωσης, και μου χτύπησε στο μάτι. Το ίδιο στο ΜΕΤΡΟ του Μεγάρου Μουσικής και σε άλλα σημεία όπου έχουν μπει αυτά τα άχαρα πράγματα τα οποία αναρωτιέμαι πόση ανακύκλωση απορροφούν με δεδομένο ότι τα ποσοστά ανακύκλωσης είναι ούτως ή άλλως χαμηλά.

-Ξεκινήσαμε από περίπου στο ντροπιαστικό 2% ανακύκλωση και παρά την πανδημία που όπως καταλαβαίνεις τα πάγωσε όλα -χάσαμε ουσιαστικά 2 έως 3 χρόνια- έχουμε πια ξεπεράσει το 10% και θέλουμε να πάμε στο 20%. Αν μάλιστα συνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς θα φτάσουμε στο 40% το 2028. Πλέον, γίνεται ανακύκλωση. Δεν μπορεί να μην είχες δει πιο παλιά κανονικό απορριμματοφόρο να μαζεύει τον μπλε κάδο.

-Πολλές φορές. 

-Πλέον αυτό δεν γίνεται.

-Αυτό είναι σίγουρο; 

-Έχουμε πια 33 αφιερωμένα απορριμματοφόρα για μπλε κάδους. Περιμένουμε άλλα 9 μέχρι το τέλος του χρόνου, να φτάσουμε στα 42.

-Πριν πάμε όμως στον μπλε κάδο να μας πείτε για αυτά τα κοντέινερ.

-Θα φτάσω και εκεί, εγώ σας βάζω στο συνολικό πλαίσιο. Έχουμε προσθέσει και τον καφέ κάδο στη ζωή μας. Έχει ξεκινήσει σταδιακά με τους μεγάλους providers, ξενοδοχεία, σούπερ μάρκετ. Ως αποτέλεσμα η ανακύκλωση βιοαποβλήτων έχει αυξηθεί κατά 165% από το 2019. Σε λίγο περνάει στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος για να φτάσουμε και στους πολίτες. Τώρα ας πούμε τον Σεπτέμβρη, μοιράζουμε κομποστοποιητές στους μαθητές. Και στην ίδια αυτή λογική επειδή τώρα είμαστε στο σημείο που μπορούμε να χτίσουμε συνείδηση, μπήκαν και αυτές οι γωνίες ανακύκλωσης- τα πολυκέντρα που με ρωτάτε, οι οποίες είναι εξαιρετικά αποδοτικές. Όπως εξαιρετικά αποδοτικές για παράδειγμα είναι οι καμπάνες με το γυαλί. Αυτές δεν τις βάλαμε εμείς αλλά είναι απίστευτο πόσο γυαλί μαζεύουμε.

-Και τι απαντάτε σε όσους λένε ότι έχετε κάνει κατάληψη στα πεζοδρόμια με αυτά τα τεράστια κοντέινερ ανακύκλωσης; 

-Τους ζητάμε να μας υποδείξουν τα συγκεκριμένα σημεία. Έχουμε κάνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια να τα τοποθετούμε σε σημεία που να μην δημιουργούμε ζητήματα στη διέλευση των πεζών. Και αν κάπου αισθανθούμε ότι κάτι πάει λάθος, γιατί ξέρεις, ενίοτε η ζωή της πόλης μπορεί να προχωράει πιο μπροστά από εσένα, το προλαβαίνουμε και το μετακινούμε. Φυσικά, κι εδώ, όπως και στην ανακύκλωση γενικότερα, χωρίς τη συμβολή των δημοτών, δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε.

-Είχατε πει ότι αν ένας καταστηματάρχης ανακυκλώνει, τότε να πληρώνει λιγότερα δημοτικά τέλη. 

-Άλλαξε ο νόμος το 2022, και πλέον μας δίνεται αυτή η δυνατότητα. Δεν είχαμε αυτή τη δυνατότητα πριν. Ετοιμαζόμαστε να το ξεκινήσουμε και αυτό. Θα γίνει σταδιακά, από τους μεγάλους στους μικρότερους, δεν θα πάμε δηλαδή από το 0 στα 100.

-Είπατε ότι ξεκινήσατε με 2% ανακύκλωση και το φτάσατε στο 10%. Λέτε ότι από το 10% θα το πάτε στο 40%. Είδα ότι ο νούμερο ένα σε ανακύκλωση Δήμος είναι των Βριλησσίων που πιάνει ποσοστό λίγο παραπάνω από το 20%. Άρα το 40% μου ακούγεται υπεραισιόδοξο. Φυσικά όλοι το ευχόμαστε αλλά μήπως το λέτε αυθαίρετα; 

-Όχι, καθόλου. Δεν είναι νούμερα τα οποία βγάλαμε από το κεφάλι μας.

-Πως θα το πετύχετε; Δεν είμαστε Σουηδία. 

-Όχι δεν είμαστε και ούτε θα γίνουμε Σουηδία. Σας επαναλαμβάνω, τα νούμερα δεν τα βγάλαμε από το κεφάλι μας. Του χρόνου θα είμαστε στο 20%. Προφανώς αυτό βασίζεται σε κάποιες υποθέσεις εργασίας. Έχουμε κάνει κάποια σενάρια βάσει της έως τώρα προόδου μας, πόσο μάλλον που συνεχώς προσθέτουμε νέα εργαλεία. Δηλαδή αναφερθήκατε στις γωνιές ανακύκλωσης, αυτό είναι ένα εργαλείο. Ένα άλλο εργαλείο είναι οι υπόγειοι κάδοι. Ένα άλλο είναι ο νέος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Ένα άλλο εργαλείο είναι οι τρεις ροές στην Πανεπιστημίου. Αν την περπατήσετε σήμερα θα δείτε ότι για πρώτη φορά υπάρχουν τρεις κάδοι για τα σκουπίδια σας.

-Είναι κομψοί, αυτό μπορώ να το πω.

-Αυτό είναι επίσης σημαντικό.

-Δεν το λέω ειρωνικά. Το θέμα είναι όμως αν θα τους λειτουργήσουν σωστά οι Αθηναίοι.

-Για πρώτη φορά γίνεται μια προσπάθεια, το ξαναλέω, σιγά-σιγά, να μπουν τα τρία ρεύματα ανακύκλωσης στην καθημερινότητά μας. Σας μίλησα λίγο νωρίτερα για τους κομποστοποιητές στα σχολεία. Ένα από τα βασικά πράγματα που θέλουμε να κάνουμε τώρα πια που αισθανόμαστε έτοιμοι και εξοπλισμένοι, είναι να δουλέψουμε στα σχολεία για να χτίσουμε συνείδηση. Έχουμε ανακαλύψει ότι τα παιδιά είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί μας σε όλη αυτή την προσπάθεια.

Τα τραπεζοκαθίσματα και τα πρόστιμα

-Διαβάζω σε ρεπορτάζ του Inside Story ότι πρόστιμα παράνομης κατάληψης πεζοδρομίων και λοιπών κοινόχρηστων χώρων από τραπεζοκαθίσματα, βεβαιώθηκαν -και ελπίζω να εισπράχθηκαν- 1,5 εκατομμύριο. Και μου φαίνεται πολύ χαμηλό το νούμερο.

– Πρώτον, εξαρτάται τι θεωρείτε εσείς θεμιτό, ικανό ή αποτελεσματικό πρόστιμο. Ο κανόνας των δημοσίων οικονομικών από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα είναι ότι δεν βάζεις ένα πρόστιμο μεγαλύτερο από αυτό που κάποιος μπορεί να αντέξει γιατί μετά πολύ απλά και δεν πρόκειται να σε πληρώσει και κατά πάσα πιθανότητα θα τον καταστρέψεις. Το έχουμε δει αυτό να γίνεται και στη χώρα μας με την υπέρμετρη φορολογία στα χρόνια του μνημονίου. Αλλά αυτό είναι μια πιο πολύ θεωρητική συζήτηση, πάμε τώρα στην πράξη. Εμείς δεν λειτουργούμε ως Δήμος κερδοσκοπικά. Δεν κρινόμαστε από τα πόσα πρόστιμα μαζεύουμε. Αυτό έχει σημασία μόνο στο βαθμό που ως δείκτης εξηγεί αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας ή όχι.  Δηλαδή αν έχουμε περισσότερα πρόστιμα σημαίνει ότι κάνουμε περισσότερους ελέγχους, σημαίνει ότι είμαστε πιο συστηματικοί. Τι μας ενδιαφέρει εμάς; Ο ελεύθερος δημόσιος χώρος. Και εδώ γεννάται το ερώτημα, πώς μπορείς να τον προστατεύσεις αυτόν τον δημόσιο χώρο; Γιατί συμφωνούμε ότι είναι αφόρητο για μια μαμά να μην βρίσκει χώρο να κινηθεί με το μωράκι της. Έτσι, πετύχαμε να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο. Μέχρι τώρα, αν κάποιος είχε παράνομα τραπεζοκαθίσματα ο Δήμος τον έγραφε. Άρα η αλήθεια είναι ότι το πρόστιμο ήταν συχνά λιγότερο από τα έσοδα του μαγαζάτορα.

-Ακριβώς αυτό σας λέω. 

-Το επόμενο που μπορούσε να κάνει ο Δήμος ήταν να κατάσχει τα τραπεζοκαθίσματα. Και πάλι όμως η αλήθεια είναι ότι το όποιο κόστος των νέων τραπεζοκαθισμάτων, ήταν λιγότερο από το παράνομο έσοδο. Κάποιοι μάλιστα τα είχαν και έτοιμα σε αποθήκες τα νέα τραπεζοκαθίσματα για να μην χάνουν χρόνο! Πλέον, με το νέο νόμο έχουμε τη δυνατότητα να σφραγίζουμε το κατάστημα για τρεις, για πέντε, για δέκα μέρες. Και αυτό κάνουμε. Και δεν το κάνουμε μόνο για τα τραπεζοκαθίσματα, το κάνουμε για την ηχορύπανση. Και ήδη αρχίζουμε να βλέπουμε τη διαφορά. Η λογική μας ποια είναι;  Ότι θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα. Η Αθήνα δεν μπορεί να είναι η πόλη του ότι να ‘ναι. Και απόδειξη ότι το κάνουμε ακόμα και τώρα στην προεκλογική περίοδο.

-Δεν υπάρχει προεκλογική αμνηστία που λέγανε παλιά;

-Όχι, γιατί αλλιώς δεν μαζεύεται, δεν αντέχεται. Και απευθύνομαι ξεκάθαρα στους λίγους επαγγελματίες που συστηματικά επιμένουν να παρανομούν, γιατί η αλήθεια είναι ότι πολλοί είναι μια χαρά και συνεργάσιμοι.

-Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, το πρόστιμο που επιβάλλεται για κάθε τετραγωνικό αυθαίρετης κατάληψης αντιστοιχεί στο διπλάσιο του τέλους που θα πλήρωνε το κατάστημα στο δήμο για το τετραγωνικό αυτό. Ισχύει αυτό ακόμα; 

-Νομίζω ότι αυτό που θέλει να πει είναι ότι κατά την διάρκεια ας πανδημίας, κρατώ μια επιφύλαξη γιατί πρέπει να το δω γραμμένο να καταλάβω τι εννοεί, δοθήκανε επιπλέον τετραγωνικά μέτρα, για τα μισά λεφτά.

-Όχι, είναι αυτό που εσείς είπατε: αν το πρόστιμο είναι χαμηλό τότε είναι σαν να «επιδοτείται» η παρανομία. Γιατί ο άλλος σου λέει ας τα βάλω εγώ τα καθίσματα, μπορεί να μην με ελέγξουν. Αν με ελέγξουν, απλά θα το πληρώσω διπλά, που πάλι με συμφέρει. 

-Γι’ αυτό δώσαμε τη μάχη για την ρύθμιση η οποία προβλέπει τη σφράγιση, η οποία για εμάς είναι η πιο καθαρή απάντηση.

Πικιώνης και Δημοτικά Τέλη

-Στην προσεχή ανάπλαση του λόφου Φιλοπάππου υπάρχει πρόβλεψη και για τον Λουμπαδιάρη και για το αναπαυτήριο του Πικιώνη ακριβώς από πίσω το οποίο είναι κλειστό νομίζω σχεδόν τρεις δεκαετίες. 

-Από το 2004.

-Αυτή την αποκατάσταση ποιος θα την κάνει και με τί μελέτη; Γιατί εδώ δεν είναι πεζοδρόμιο ή σιντριβάνι, είναι ένα σύγχρονο μνημείο. 

-Έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία για έναν ανοιχτό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την αποκατάσταση όχι του Λουμπαδιάρη συνολικά αλλά συγκεκριμένα του αναπαυτηρίου του Πικιώνη. Στόχος μας είναι επειδή έχει κακοποιηθεί ανά τις δεκαετίες να επανέλθει στο αρχικό όραμα του Πικιώνη. Ενδεχομένως να αναφέρεστε στη σύμβαση εκμίσθωσης του αναπαυτηρίου που έχει υπογράψει ο Δήμος με την ΕΤΑΔ.

-Για να γίνει αναψυκτήριο; 

-Όχι, για να παραχωρηθεί στο Δήμο. Το αναπαυτήριο του Πικιώνη όπως και το θέατρο του Λυκαβηττού επειδή ήταν παλιά στα λεγόμενα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα, έχουν όλα μέσω του τρίτου μνημονίου, μεταφερθεί στο Υπερταμείο. Που σημαίνει ότι είναι στην ΕΤΑΔ η οποία όμως δεν δικαιούται από το καταστατικό της να μας τα παραχωρήσει δωρεάν. Οπότε ζούμε το θέατρο του παραλόγου εμείς ως Δήμος να νοικιάζουμε το θέατρο του Λυκαβηττού, το αναπαυτήριο του Πικιώνη ή το θέατρο ΕΜΠΡΟΣ.

–Άρα αφού το νοικιάζετε θα έχει και εμπορική χρήση το αναπαυτήριο του Πικιώνη; Γιατί υπήρχε αναψυκτήριο παλιότερα. 

-Ξαναλέω, ο Δήμος δεν κερδοσκοπεί.  Πρέπει να γίνει πολύ ξεκάθαρο.

-Ναι αλλά πως θα βγουν τα έξοδα;

-Τα οικονομικά του Δήμου είναι δόξα τω Θεώ σε καλή κατάσταση. Παραλάβαμε έναν προϋπολογισμό ο οποίος τώρα έχει ξεπεράσει το 1 δις για πρώτη φορά. Έχουμε προσθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών πόρων, από διαφορετικά ταμεία, από το Ταμείο Ανθεκτικότητας, από το ΕΣΠΑ, τα οποία αξιοποιούμε. Αν δείτε τη σχέση ανταποδοτικών και υπόλοιπων πόρων θα παρατηρήσετε ότι τα ανταποδοτικά όλο και πέφτουν. Εμείς τα έχουμε υπολογίσει στην επόμενη 5ετία γύρω στο 16% το οποίο μας επιτρέπει με τη σειρά μας να κόβουμε δημοτικά τέλη. Έχουμε ήδη κόψει 5% και θα κόψουμε άλλο ένα 5%. Είμαι ένας βαθιά φιλελεύθερος άνθρωπος αλλά πιστεύω πάρα πολύ στον κοινωνικό ρόλο του Δήμου. Ότι δηλαδή ναι, ο Δήμος θα πάρει από την ΕΤΑΔ τον Λυκαβηττό, θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του αλλά δεν θα πάει να αποκομίσει κέρδη. Όταν μιλάμε για το αναπαυτήριο, ναι, ο Δήμος Αθηναίων θα πληρώνει το νοίκι, γιατί η κοινωνική αξία που παράγει το αναπαυτήριο λειτουργώντας ως αναπαυτήριο και όχι ως αναψυκτήριο, είναι πολύ μεγαλύτερη από τα όποια χρήματα ο Δήμος θα μπορούσε να εισπράξει.

-Να μείνω στα δημοτικά τέλη: Ο ανθυποψήφιός σας Χάρης Δούκας είπε ότι στα Σεπόλια και στα Πατήσια πληρώνουν ακριβότερα δημοτικά τέλη από ότι στη Γλυφάδα ή στο Μαρούσι. Αν ισχύει βέβαια αυτό και αν μπορείτε να το επιβεβαιώσετε. 

-Κοιτάξτε, αυτό που εγώ μπορώ να πω είναι το εξής και απαντώ με facts:  Fact νούμερο ένα, πέρυσι τα κόψαμε 5% για όλες και για όλους, οριζόντια η μεγαλύτερη περικοπή των τελευταίων πολλών ετών. Fact δύο: 5% θα το κόψουμε πάλι φέτος τα Δημοτικά Τέλη. Και το ξέρω ότι θα τα κόψουμε γιατί πολύ απλά έχω δει την εξέλιξη του προϋπολογισμού, είμαστε πλέον στον 9^ο μήνα, αντέχουμε. Fact τρία, έχοντας κάτσει και έχοντας δει τα νούμερα, εμείς πιστεύουμε ότι θα είμαστε στο μέσο όρο όλων των δήμων της Αττικής. Τώρα, αν η Γλυφάδα είναι λίγο πάνω από το μέσο όρο ή το Μαρούσι είναι λίγο κάτω, δεν το ξέρω για να μην παρεξηγηθώ. Εμείς θα είμαστε στο μέσο όρο, όμως.

Αθήνα, πόλη του γκράφιτι. Που θα πάει αυτό;

-Το 2019 είπατε ότι πρέπει να υπάρχουν ειδικοί χώροι όπου θα επιτρέπεται, αλλά κατά τα λοιπά θα πρέπει να είμαστε απολύτως σαφείς ότι απαγορεύεται το graffiti. Δεν ξέρω πότε συνελήφθη γκραφιτάς στην Αθήνα. Είχατε πει ακόμα ότι η Δημοτική Αστυνομία θα αναλάβει την ευθύνη των ελέγχων.

– Δημιουργήσαμε το  πρόγραμμα «Δημοσίων Τοιχογραφιών» όπου έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες «murals» σε δημοτικά και ιδιωτικά κτίρια σε όλη την πόλη. Όπως η τοιχογραφία στον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο, που είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στο δήμο. Να κάνουμε λοιπόν μια διάκριση ανάμεσα στην τέχνη και στη μουτζούρα. Είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε κάνει πάρα πολύ anti-tagging σε πάρα πολλά σημεία της πόλης, έχουμε καθαρίσει, νομίζω, πάνω από 50.000 τ.μ. και συνεχίζουμε. Και επιπλέον, για πρώτη φορά ο Δήμος Αθηναίων αποκτά δικά του ειδικά συνεργεία. Έχουμε πια 7 από αυτά και στα 7 διαμερίσματα. Μέχρι τώρα δουλεύαμε με ιδιώτες εργολάβους.

–Αποκτήσαμε και συνεργεία μόνο για γκράφιτι;

-Είναι αυτά τα συνεργεία τα οποία καθαρίζουν τις μουτζούρες με μία ειδική τεχνολογία η οποία δεν φθείρει και το υλικό, είτε είναι πέτρα, είτε είναι μάρμαρο. Και μετά μπαίνει και μία ειδική σαν ταινία από πάνω ώστε όταν ξαναγράψει να φεύγει μόνο με νερό. Άρα αυτό το έχουμε, νούμερο ένα. Νούμερο δύο, δυστυχώς δεν έχω καταφέρει η Δημοτική Αστυνομία να πάρει την αρμοδιότητα να μπορεί να συλλαμβάνει κάποιον ο οποίος κάνει tagging. Θα το ήθελα πάρα πολύ.

-Δεν προβλέπεται από το νόμο ήδη; 

-Όχι, δυστυχώς. Και δεν έχω καταφέρει να περάσει η τροποποίηση του. Έχω υποσχεθεί ότι θα κάνω το τραπέζι σε όποιον αστυνομικό πιάσει έστω και ένα άνθρωπο που «ταγκάρει»!

–Θέλω ειδικά για τα Εξάρχεια να τοποθετηθείτε γιατί είναι μία περιοχή με κτιριακό απόθεμα καταπληκτικό, πανέμορφα Bauhaus κτίρια που είναι εξ ολοκλήρου καλυμμένα με graffiti. 

-Στα Εξάρχεια έχουμε το ίδιο πρόβλημα που έχουμε συνολικά στην πόλη. Στο Κουκάκι ας πούμε. Εμείς σε ιδιωτικούς χώρους, σε ιδιωτικές πολυκατοικίες δεν μπορούμε να παρέμβουμε, το κάνουμε μόνο σε δημόσια κτίρια.

-Ναι, αλλά μπορείτε να κάνετε την αστυνόμευση. 

-Ναι, πες το όμως! Δεν το έχουμε καταφέρει. Αυτό σημαίνει ότι τα παρατάμε, τα ξεχνάμε; Όχι. Έχουμε το πρόγραμμα Πρόσοψη, δεν ξέρω αν το ξέρετε.

-Το ξέρω. Επιδοτείτε το βάψιμο ουσιαστικά. 

-Με 60%! Βάφουμε πάνω από 500 κτίρια σε όλη την πόλη και θα συνεχίσουμε και για άλλα τόσα. Το αντίστοιχο κάνουμε και για τις πράσινες στέγες. Αναφέρομαι στο νέο πρόγραμμα που αφορά την ενίσχυση πρασίνου σε ακάλυπτους και δώματα, καθώς και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Με τον ίδιο μηχανισμό, ηλεκτρονικά, εύκολα και αβίαστα, και για αυτό συνεργαζόμαστε και με το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να μας βοηθήσει στους σχετικούς πόρους. Γιατί προφανώς η ταράτσα είναι πιο ακριβή.

Τα ξεχασμένα καρτοτηλέφωνα και τα υπό εξαφάνιση περίπτερα

-Έως πότε θα συμβιώνουμε με τα ρυπαρά και άχρηστα, πλέον, καρτοτηλέφωνα; δεν ξέρω αν ανήκουν στο Υπουργείο Μεταφορών και Δικτύων ή στον ΟΤΕ, αλλά είναι μέσα στην πόλη.

-Είναι θέμα του ΟΤΕ.

-Εσείς δεν μπορείτε να πείτε στον ΟΤΕ: αφαίρεσε αυτά σου τα σκουπίδια; 

-Μα μίλησα με τον ΟΤΕ και οι άνθρωποι ήταν απολύτως διαθέσιμοι, γιατί όπως καταλαβαίνεις δεν είναι ότι βγάζουν τα χρήματά τους αυτά τα καρτοτηλέφωνα. Μου εξήγησαν όμως ότι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεφωνίας υποχρεώνει τον ΟΤΕ, να έχει ένα μίνιμουμ αριθμό καρτοτηλεφώνων σαν υποδομή.

-Προφανώς είναι ξεπερασμένη διάταξη. Να πάμε από το καρτοτηλέφωνο στο περίπτερο. Χάνονται ολοταχώς τα παραδοσιακά περίπτερα. Θα μπορούσατε να τα κηρύξετε διατηρητέα; 

-Τα περίπτερα δεν χάνονται. Για να χαθεί ένα περίπτερο θα πρέπει να μην υπάρχει πια ενδιαφέρον για αυτό.

-Όταν γίνεται διαφημιστικό, όμως, χάνεται ο αθηναϊκός του χαρακτήρας. 

-Όχι, δεν γίνονται διαφημιστικά τα περίπτερα. Πού το έχετε δει αυτό;

-Είναι κάτι περίπτερα πλαστικά, με φωτεινές επιγραφές τσιγάρων και λοιπά.

-Άρα δεν χάνεται το περίπτερο, αλλάζει όψη.

-Άλλο το παλιό κίτρινο περίπτερο με το ρολό και την λαδομπογιά. Και στην Αγγλία τα κόκκινα γραμματοκιβώτια μπορεί πια να μην δέχονται τόση αλληλογραφία, αλλά δεν τα χάλασαν. 

– Νόμιζα ότι η ερώτηση έχει να κάνει με το ότι μειώνεται ο αριθμός των περιπτέρων. Μειώνονται, αλλά όχι πολύ.

-Δεν είναι σύμβολο αθηναϊκό το κλασικό περίπτερο; 

-Απολύτως. Ένα από τα πράγματα που θέλουμε να κάνουμε, και το έχω προγραμματίσει, είναι να ξεκινήσουμε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το περίπτερο του μέλλοντος, το περίπτερο του 21^ου αιώνα. Θα ήθελα ένα περίπτερο το οποίο να κρατάει την μνήμη και την αίσθηση της Αθήνας. Ακόμα και αν έχει μία νοσταλγία, παρότι οι νοσταλγίες εμένα δεν μου αρέσουν.

Ο Απόλλων, το Αττικόν και οι μωβ τζακαράντες

-Ένα άλλο πράγμα το οποίο συρρικνώνεται είναι οι κινηματογράφοι και οι ιστορικοί κινηματογράφοι. Το Σεπτέμβριο του 2017 θα είχαμε, υποτίθεται, τα εγκαίνια του Αττικόν και του Απόλλωνα. Δεν είναι αρμοδιότητα του Δήμου αλλά μπορεί να παρέμβει ο Δήμος στην αντιδικία μεταξύ των ιδρυμάτων που τους ανήκουν;

-Σοβαρά, θέλετε να μιλήσουμε για όλα τα οποία θα βλέπατε για χρόνια και τα οποία δεν έγιναν; Η διπλή ανάπλαση του γηπέδου του Παναθηναϊκού είναι ένα κλασικό παράδειγμα. Το μουσείο Μαρίας Κάλλας, το θέατρο του Λυκαβηττού… Για όλα αυτά έχετε ακούσει πολλά και έχετε ζήσει νομίζω πολλές αθηναϊκές ματαιώσεις για πολλά χρόνια. Για να πάμε τώρα λίγο στους κινηματογράφους αυτούς. Είχαμε δύο ιδρύματα τα οποία έχουν μία πραγματικά πολύπλοκη σχέση, it’s complicated που λέμε. Λύθηκε αυτό, τα δύο ιδρύματα με μία νομοθετική ρύθμιση για την οποία εμείς ήμαστε επισπεύδοντες, έχουν πια γίνει ένα. Ταυτόχρονα είναι, εξ όσων γνωρίζω, σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση. Έχω μια συνεχή συνεργασία και μια ανοιχτή επικοινωνία με τον Πρόεδρο και τον παρακαλώ και τον προτρέπω και το κάνω και δημοσίως, επιτέλους να προχωρήσει μπροστά και να βρει τους αναγκαίους συνέταιρους για να μπορέσουν να ξανανοίξουν τα σινεμά.

-Άρα απέχουμε πολύ ακόμα.

-Ακριβώς. Όπως έχω πει, και μου δίνετε την ευκαιρία να το επαναλάβω και δημόσια, φίλος μου είναι ο πρόεδρος, δεν παρεξηγείται, υπάρχει πρόταση η οποία είναι πάνω στο τραπέζι εδώ και μήνες, αν για οποιοδήποτε λόγο δεν τα καταφέρει το ίδρυμα ή δεν βρει τους αντίστοιχους συνέταιρους, να επιτρέψει στο Δήμο να αναλάβει εκείνος την ευθύνη, να αποκαταστήσει τα σινεμά και αφού με ένα εύλογο πέρασμα του χρόνου οι πόροι που έχουμε επενδύσει επιστρέψουν στο Δήμο, να ξαναγυρίσουν στα ιδρύματα. Νομίζω είναι μία πολύ δίκαιη προσφορά.

-Δεν ξέρω αν παρακολουθείτε ένα πολύ ωραίο account στα social media, το Athensville. Θρηνούσε πρόσφατα για τις τζακαράντες της οδού Αθηνάς που λέει τις έχουν τσακίσει οι κηπουροί του Δήμου και δεν θα ανθίσουν ξανά. 

-Όχι, όχι, δεν ισχύει αυτό. Το είδα και εγώ αυτό και μίλησα με την υπηρεσία του Δήμου. Θέλω πρώτα να σας πω ότι έχουμε εξαιρετικούς ανθρώπους με τρομερή τεχνογνωσία που ξέρουν την πόλη. Με διαβεβαίωσαν ότι μπορεί πράγματι το κλάδεμα να ήταν λίγο πιο αυστηρό, χρησιμοποιώ την έκφραση τη δική τους, αλλά δεν υπάρχει ζήτημα και οι τζακαράντες θα επιστρέψουν. Όπως αλώστε αντίστοιχα έχουμε κάνει και στη Ρηγίλλης που και εκεί, θυμάμαι, όταν είχαν κλαδευτεί είχε τεθεί ζήτημα. Μάλιστα ένας στενός μου συνεργάτης που διασχίζει καθημερινά την Αθηνάς και όταν είχε δει το βίντεο είχε εκφράσει κι αυτός τις ανησυχίες του, μου είπε πριν μερικές μέρες πως έχουν καταπρασινίσει πάλι και δείχνουν πολύ υγιείς. Αν περνάτε καμιά μέρα, θυμηθείτε να το «τσεκάρετε» κι εσείς ο ίδιος.

-Πότε θα ανθίσουν; Από το 2017, λέει, έχουν να ανθίσουν. 

-Είχαν κλαδευτεί πριν από εμένα, άρα δεν είναι ότι υπερασπίζομαι κάποια δική μου απόφαση, σας μεταφέρω την άποψη των ειδικών. Ξέρεις, εμένα μου αρέσουν πάρα πολύ οι τζακαράντες, τις λατρεύω. Πιστεύω πάρα πολύ όμως, ότι ουδέν κακόν αμιγές καλού. Εκεί που ανακατευτήκαμε να βγάλουμε τις μουριές, για παράδειγμα στη Βασιλίσσης Σοφίας, γιατί είχαν ασθενήσει, με μεταδοτική ασθένεια, τις αντικαθιστούμε όλες με τζακαράντες. Δεν ξέρω αν το έχετε δει.

-Δεν το έχω δει αλλά χαίρομαι που το λέτε. 

-Συνολικά, νομίζω, έχουμε φυτέψει 140-150 νέες τζακαράντες, πολύ μεγάλο νούμερο και το οποίο θα αλλάξει βεβαίως την αίσθηση ενός δρόμου. Ξέρετε ενίοτε επιτρέπω στον εαυτό μου να σκέφτεται λίγο πιο μακριά. Σκέφτομαι ότι οι πλάκες έρχονται και φεύγουν. Χαλάνε και φτιάχνονται. Το δέντρο, όμως, μένει. Έχει τεράστια, λοιπόν, σημασία τι δέντρο θα φυτευτεί και πού. Και αυτό προφανώς δεν κρίνεται στη στιγμή. Κρίνεται μετά από 5 ή 10 χρόνια.

Οι εκλογές της επόμενης Κυριακής

-Να πάμε στις εκλογές; Στο ψηφοδέλτιό σας έχετε μια πολύχρωμη ομάδα ανθρώπων που είναι αυτό που λέμε “επιδραστικοί”. Ορισμένους τους γνωρίζω και προσωπικά, και ξέρω ότι σας ασκούσαν και αυστηρή κριτική. Πώς καταφέρατε να τους πάρετε μαζί σας;

-Αλίμονο, γιατί όχι; Η κριτική μπορεί να είναι καλόπιστη, μπορεί να είναι κακόπιστη, μπορεί να είναι ουσιαστική, μπορεί να είναι ανούσια. Εγώ οφείλω να τα ακούω όλα και τα ακούω όλα με προσοχή και με σεβασμό γιατί προσπαθώ κάθε μέρα να γίνομαι καλύτερος. Είμαι τρομερά υπερήφανος για την ομάδα που δημιούργησαμε και τους ευχαριστώ πάρα πολύ.

-Βάζοντας, όμως, στο ψηφοδέλτιο κάποιον που σας έκανε κριτική, αυτομάτως παύει και η κριτική. 

-Όχι, το αντίθετο. Δεν παύει η κριτική. Ενσωματώνεται.  Μια ομάδα η οποία μεγαλώνει, ταυτόχρονα μαθαίνει, ωριμάζει και εξελίσσεται. Είμαι εγώ σήμερα ο ίδιος που βγήκε στο Δήμο Αθηναίων την 1^η Σεπτεμβρίου του 2019; Ναι, είχα ήδη 8-9 χρόνια εμπειρίας στην Αυτοδιοίκηση αλλά είμαι ο ίδιος άνθρωπος σήμερα με αυτόν που ήμουν τότε; Και αν είμαι, τότε ξεκάθαρα πρέπει να πάω σπίτι μου. Γιατί όπως αλλάζει η πόλη πρέπει να αλλάζω και εγώ.

-Να σας δώσω μια εικόνα που μου μεταφέρθηκε από πρώτο χέρι, την επαύριο της παρουσίασης του ψηφοδελτίου σας στο Φωκιανό: Χαρτούρα πεταμένη κάτω, φυλλάδια, κυπελλάκια. Αν οι  ίδιοι οι υποψήφιοι ρυπαίνουν, πώς θα τους εμπιστευτούμε για μία πιο καθαρή πόλη; 

– Κοιτάξτε, όταν μαζεύεται τόσος κόσμος είναι επόμενο να συμβαίνει αυτό, δεν νομίζω ότι λέει κάτι για τους υποψήφιους. Τα καθαρίσαμε όπως είχαμε από πριν προβλέψει. Απλώς υπήρξε ένα λάθος στη συνεννόηση για την ώρα και καθυστερήσαμε λίγο. Αυτό το οποίο δεν έκανα εκείνη την μέρα ήταν το κλισέ το οποίο έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν: Μετά το πέρας της εκδήλωσης να πάρω μία σκούπα και μία σακούλα μαζί με το φωτογράφο μου και να λέω κοιτάξτε με πόσο καλός είμαι, μαζεύω μόνος μου.

-Να σας κάνω μια «μπηχτή»; Από τη συνέντευξή μας ως τώρα φαίνεται σα να θεωρείτε λίγο πολύ αυτονόητη την επόμενη θητεία σας. 

-Καθόλου.

-Πάντως πολλοί ψηφοφόροι τη θεωρούν αυτονόητη. Και όχι μόνο δικοί σας ψηφοφόροι. 

-Ξέρετε, εγώ δουλεύω σαν να είμαι μία ψήφο πίσω. Και μην ξεχνάτε οι έχουμε τρεις στόχους σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία. Ο πρώτος είναι φυσικά να κερδίσουμε τις εκλογές. Για να ολοκληρώσουμε αυτά που ξεκινήσαμε, το σχέδιο δεκαετίας που συζητούσαμε προηγουμένως. Ο δεύτερος, όμως, είναι να μην κερδίσουμε μόνο την ψήφο αλλά και την εμπιστοσύνη των Αθηναίων. Όλοι ξέρουμε ότι ψήφος και εμπιστοσύνη δεν πάνε πάντα μαζί. Η προεκλογική εκστρατεία είναι μία ευκαιρία να μιλήσεις για τα σωστά σου, να μιλήσεις και για τα λάθη σου, να μιλήσεις για το χθες και για το αύριο. Και ο τρίτος μας στόχος είναι μαζί με τους συνυποψηφίους μου, που είναι λογικό και θεμιτό να υπάρχουν πεδία αντεγκλήσεων, να καταλήξουμε σε κάποια πεδία συναινέσεων, τα οποία πρέπει, όμως, να είναι θεμέλια για μία πενταετία. Θα μου πείτε, καλά τώρα, ωραίο και ακαδημαϊκό είναι αυτό, όμως δεν γίνεται ποτέ. Και όμως, το 2019 έγινε: Η πολιτική μας για τα ναρκωτικά είχε στην πραγματικότητα συμφωνηθεί ευρύτερα προεκλογικά.

Οι διαδηλώσεις και οι αγώνες δρόμου που κλείνουν το κέντρο

–Είχατε πει στο Andro πριν εκλεγείτε το 2019, να γίνονται οι ολιγομελείς διαδηλώσεις στο πεζοδρόμιο, και να μην κλείνει ο δρόμος. Και είχατε πει ακόμα ότι ο διοργανωτής της εκάστοτε πορείας πρέπει να είναι υπεύθυνος για τις φθορές που μπορεί να δημιουργηθούν. Θα το κάνετε τώρα; Μπορείτε να το κάνετε;

-Το έκανε η κυβέρνηση. Έγινε νόμος του κράτους.

-Και ισχύει; Τηρείται; 

-Βεβαίως ισχύει. Ψηφίστηκε, αν θυμάμαι καλά, το 19, αρχές του 20; Επί υπουργίας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.

-Όπως και η Πανεπιστημιακή Αστυνομία που επίσης ισχύει και δεν ισχύει; 

-Ισχύει, τηρείται. Όχι πάντα ευλαβικά. Αλλά τηρείται.

-Εσείς τι μπορείτε να κάνετε; Απλώς δεν έχετε αρμοδιότητα; 

-Θα σας πάω και λίγο παραπέρα. Ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για τις συγκεντρώσεις. Εγώ, ας πούμε, πιστεύω ότι δεν  πρέπει να γίνονται αθλητικές διοργανώσεις που μπορεί να κλείνουν την κυκλοφορία, σε καθημερινές μέρες και ώρες.  Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί κάποιος να θέλει να ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου, και σας δίνω ένα πραγματικό παράδειγμα, Πέμπτη απόγευμα, στις 18:00, από το Νιάρχος για να φτάσει στο Σύνταγμα και να κλείσει την κυκλοφορία, όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να γυρίσουνε από τις δουλειές τους, όταν τα μαγαζιά είναι ανοιχτά.

-Έχετε αρμοδιότητα εσείς για αυτό; 

-Όχι. Για αυτό και έχουμε ζητήσει αυτό να μπορεί να γίνεται μόνο με την σύμφωνη γνώμη του οικείου δήμου. Νομίζω είναι απολύτως λογικό. Να είμαστε φειδωλοί με τις άδειες.

-Εσείς δεν είστε οικείος δήμος για αυτό που γίνεται στο κέντρο της Αθήνας;

-Εμείς είμαστε. Η άδεια δεν προβλέπεται νομοθετικά αυτή τη στιγμή. Για την ώρα αυτό το λύνουμε άτυπα με την τροχαία η οποία δεν δίνει άδεια αν δεν δώσουμε εμείς. Aυτό δεν υποχρεούται η τροχαία να το κάνει. Επιλέγει να το κάνει στο πλαίσιο της καλής μας συνεργασίας.

Η πολύπαθη οδός Σταδίου

-Τι θα γίνει με την Σταδίου; Είπαμε για την Πανεπιστημίου τόσα πράγματα και ξεχάσαμε την Σταδίου που είναι παράλληλη και είναι ένας διχοτομημένος, κατά κάποιο τρόπο δρόμος. Χλιδάτος από τη μέση και πάνω και ταλαίπωρος από τη μέση και κάτω. 

-Η μεγάλη κίνηση την οποία εμείς ετοιμάζουμε για στην Σταδίου είναι το παλιό εθνικό τυπογραφείο το οποίο έχει παραχωρηθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης στον δήμο Αθηναίων και το οποίο θα το ανοίξουμε ξανά ως έναν σύγχρονο χώρο τέχνης. Αυτό σε συνδυασμό με την πλατεία Δικαιοσύνης, την περίφημη Σανταρόζα, απέναντι από το Rex όπου πρέπει να γίνει μια ανάπλαση. Ήδη μιλάμε με τους αρχιτέκτονες που θα το αναλάβουνε, και θέλω να γίνει μία πραγματικά σπουδαία δουλειά. Η δεύτερη παρέμβαση είναι η Κλαυθμώνος όπου ξεκινήσαμε με τα αυτονόητα, φώτα και πράσινο, και συζητάμε με το ΥΠΠΟ για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων. Αντιμετωπίζουμε προβλήματα παραβατικότητας και με χρήστες αλλά τους τελευταίους δυο μήνες είναι καλύτερα τα πράγματα. Εκεί έχουμε ήδη δημοπρατήσει και συμβασιοποιήσει το μαγαζάκι που είναι επάνω, ένα μαγαζί που είχε ξεχαστεί 15 χρόνια και θα βοηθήσει πάρα πολύ γιατί θα φέρει φως, θα φέρει ζωή. Επίσης στην πλατεία Ασωμάτων, από κάτω, έχει γίνει μια πάρα πολύ ωραία πιάτσα.

-Από εστιατόρια. 

-Kαι σε συνδυασμό με το ότι υπουργείο Πολιτισμού έχει πάρει το νεοκλασικό κτίριο της οδού Σταδίου 47 και θα στεγάσει το Θεατρικό μουσείο, και με τις επενδύσεις που γίνονται, πχ, στο παλιό Φωκά, πιστεύω ότι θα αλλάξει σιγά – σιγά η πορεία της περιοχής. Η ιστορία της Σταδίου νομίζω ότι θα γίνει η ιστορία όλης της Αθήνας τα επόμενα χρόνια. Σταδιακά αλλάζει και το βλέπεις. Κτίρια αναπαλαιώνονται, ανακατασκευάζονται, κτίρια φωτίζονται, κτίρια ανοίγουν τις πόρτες τους, πεζοδρόμια φτιάχνονται. Είναι μια πόλη η οποία είναι σε μια μετάβαση αυτή τη στιγμή. Για αυτό ακριβώς το λόγο, η κεντρική μου ομιλία την Παρασκευή θα γίνει στη Σανταρόζα.

-Αυτό το εφέ πως θα φτάσει στις δύσκολες περιοχές; Για παράδειγμα, σκέφτομαι το τρίγωνο εκεί Αχιλλέως –  Κωνσταντινουπόλεως – Δεληγιώργη. Γύρω από το πάλαι ποτέ Εθνικό Ωδείο, είναι μια περιοχή που δεν νοιώθεις κανένα, ξέρετε… gentrification, ας το πούμε έτσι. 

-Πρώτα απ’ όλα δεν είναι gentrification! Το να είναι η πόλη μας ασφαλής, σύγχρονη και ευρωπαϊκή δεν σημαίνει ότι παράγει ταξικούς αποκλεισμούς. Το αντίθετο. Μια πόλη με τόσο έντονες κοινωνικοοικονομικές αποστάσεις, όπως ήταν η Αθήνα, και είναι ακόμα σε ένα βαθμό, είναι που παράγει αδικίες και ανισότητες και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε όλοι μας. Και αυτή η προσπάθεια δεν αφορά τους δεξιούς ή τους αριστερούς μόνο, γιατί δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο. Δηλαδή, δεν υπάρχει το Αριστερό και το Δεξιό φως στους δρόμους. Επιμένω σε αυτή τη λογική γιατί κατά καιρούς έχουμε δώσει διάφορες μάχες, που μπορεί να μην έχουν απασχολήσει την δημοσιότητα, πάρε το πάρκο Δρακόπουλου ας πούμε, που θέλουμε να κάνουμε ένα κανονικό πάρκο και βρίσκουμε απέναντι μας διαφόρους οι οποίοι ορθώνουν το ανάστημα τους λες και είναι στην Τιεν αν Μεν στο Πεκίνο.  Ή για να κάνουμε ένα νηπιαγωγείο στα Άνω Πατήσια, επίσης ορθώνουνε το ανάστημα τους μπροστά στα μηχανήματα και αναγκάζεται να πάει η Αστυνομία.

-Εννοείτε ότι η αντίδραση αυτή είχε πολιτικά κίνητρα;

-Προφανώς. Όχι για να γίνει Mall ή στριπτιζάδικο, αλλά διότι θέλουμε να κάνουμε εκεί νηπιαγωγείο! Υπάρχουν δυνάμεις της οπισθοδρόμησης. Αφ’ ενός είναι αυτοί οι οποίοι επενδύουν στην αποτυχία της πόλης και έχουν κατασκευάσει ολόκληρες πολιτικές σταδιοδρομίες. Αφ’ ετέρου, όμως, είναι και αυτοί οι οποίοι περιφέρουνε στην πόλη, και νομίζω θα καταλάβετε ποιους εννοώ, μια κατ’ επίφαση νοσταλγία για μια Αθήνα που όμως δεν υπήρξε ποτέ. Γιατί ποτέ δεν υπήρξε! Και μετά προφανώς την εμπορευματοποιούν αυτή τη νοσταλγία και επίσης δεν μπορούν να συμφιλιωθούν με την πρόοδο της πόλης. Άνθρωποι που έρχονται από διαφορετικές αφετηρίες, αλλά είναι δυνάμεις συντήρησης. Και δεν έχει σημασία αν ο ένας γράφει ιστορία σε μια αστική εφημερίδα και ο άλλος αρθρογραφεί σε ένα site με δισύλλαβο όνομα και κόκκινο χρώμα. Και έρχομαι τώρα στο πρακτικό. Πριν από λίγο μιλήσαμε για το Βοτανικό. Πόση απόσταση έχει η Ακαδημία Πλάτωνος από την Ομόνοια; Ένα χιλιόμετρο. Η Ακαδημία Πλάτωνος! Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν καν που είναι. Εκεί, όμως, έχουμε ένα πάρκο με ένα brand name τεράστιο.

-Παγκόσμιο. Και θα το συνδέατε με τον αρχαιολογικό περίπατο, που όμως δεν συνέβη. 

-Μισό λεπτάκι. Τώρα τι κάνουμε; Τελειώσαμε την παιδική χαρά, όπως έχουμε τελειώσει το γηπεδάκι, τα έχουμε ξαναφτιάξει πολύ ωραία. Προχωράμε στο πάρκο. Παράλληλα το υπουργείο Πολιτισμού κάνει τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Γιατί όπως έχω ξαναπεί είναι γνωστό ότι από κάτω είναι η Ακαδημία Πλάτωνος, δεν ξέρω αν το ξέρετε, το έχω πει. Είναι σαφές. Και μετά θα προχωρήσουμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης των Αθηνών. Που άμα δεις τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, η σύλληψη είναι πραγματικά συγκλονιστική. Θα είναι και το πρώτο πράσινο μουσείο της χώρας.

-Του δήμου θα είναι αυτό; 

-Θα είναι για την Αθήνα. Το αρχαιολογικό της μουσείο. Με όλη τη διαχρονία της Πόλης. Έχουμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο είναι όλης της χώρας. Μουσείο της πόλης της Αθηνών αρχαιολογικό όμως δεν έχουμε. Ενώ έχουμε φοβερές συλλογές, σε κοντέινερ αυτή τη στιγμή που μιλάμε… Θα είναι το πρώτο μουσείο το οποίο ανοίγεται στην κοινωνία. Άρα στο ίδιο σχέδιο προβλέπεται η παιδική χαρά, το γήπεδο, και πολλά ακόμα.

Ο προσωπικός Κώστας Μπακογιάννης

-Πάμε σε πιο προσωπικές ερωτήσεις. Η Αθήνα έχει γίνει γαστρονομική πρωτεύουσα. Εσείς πως τα πάτε με το φαγητό; Ξέρετε να μαγειρεύετε;

-Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι είμαι σπουδαίος σεφ. Ξέρω να μαγειρεύω ασύλληπτα πιάτα. Μοναδικά. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι είμαι ο μόνος που το πιστεύει αυτό. Η γυναίκα μου και τα παιδιά μου δεν με αφήνουν να πλησιάσω την κουζίνα!

-Πιτσιρικάς τι δουλειά λέγατε ότι θα κάνετε όταν μεγαλώσετε; 

-Ξέρετε, δεν πρόλαβα να το σκεφτώ πάρα πολύ αυτό, γιατί έχασα τον πατέρα μου πάρα πολύ νωρίς και με ένα τρόπο σκιαμαχούσαμε για πάρα πολλά χρόνια.

-Ήταν 26 Σεπτεμβρίου του 89. Τέτοια εποχή, σαν τώρα. Δολοφονήθηκε εν ψυχρώ ένας πολιτικός που είχε ταχθεί υπέρ της εθνικής συμφιλίωσης: Ο Παύλος Μπακογιάννης. Είχατε δηλώσει κάποια στιγμή, πολύ ανθρώπινα θα πω εγώ, σε άτομα που σας είχαν υποδεχθεί με αισχρά συνθήματα υπέρ της 17 Νοέμβρη, ότι “σας έχω γραμμένους”. Μπορείτε να είστε υπεράνω και να τους έχετε γραμμένους ή σας έχει δηλητηριάσει αυτή η πληγή;

-Δεν αισθανόμουν καθόλου υπεράνω όταν το έλεγα. Όταν κάποιος υβρίζει, και μάλιστα χυδαία, σκαιότατα, τον πατέρα μου, βρίσκεται στη φυσική του θέση.

-Τι εννοείτε στην φυσική του θέση; 

-Εκεί που φαντάζεστε.

-Να μείνουμε στην οικογένεια. Είστε γιος υπουργού, γιος δημάρχου, γιος βουλευτή. Ανιψιός πρωθυπουργού. Εγγονός πρωθυπουργού. Δισέγγονο υπουργού και βουλευτή. Ενώ ο προπάππος σας ήτανε παντρεμένος και με την αδελφή του Ελευθέριου Βενιζέλου. Πραγματικά, μια πολιτική δυναστεία 150 χρόνια. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν αυτό συνιστά νεποτισμό.

-Έτσι όπως το είπατε, ακούγεται εφιαλτικό. Βέβαια είμαι και γιος δημοσιογράφου, εγγονός παπά. Δισέγγονος άλλου παπά…

-Χειρότερο μπορεί να είναι αυτό.

-Δεν ξέρω τι είναι καλύτερο και τι είναι χειρότερο αλλά όπως θυμίζω στα παιδιά μου, στην οικογένεια μας έχουμε περισσότερους ιερείς από ότι πολιτικούς! Βεβαίως μετά σκέφτομαι τι λένε για μας τα παιδιά των ιερέων και δεν επιμένω πάρα πολύ σε αυτή τη διαπίστωση. Να μιλήσω όμως πολύ σοβαρά: Εγώ έχω βάλει ένα πάρα πολύ μεγάλο στόχο στην ζωή μου, με κάθε τιμή και σεβασμό και ατέλειωτη λατρεία προς την οικογένεια μου, να χαρακτηρίζομαι ως πατέρας του Παύλου και όχι ως γιος του Παύλου. Που σημαίνει ότι κοιτάω μπροστά. Κοιτάω το μέλλον. Και θεωρώ ότι δικαιούμαι πλέον, στα 45 μου και μετά από πια από 12 – 13 χρόνια στη δημόσια ζωή, να κρίνομαι για τα δικά μου έργα, τα δικά μου θετικά και τα δικά μου αρνητικά. Δόξα τω Θεώ υπάρχουνε και από τα μεν και από τα δε. Ποτέ δεν τα έχω κρύψει.

-Λένε ότι το μυστικό της ευτυχίας είναι να ζεις στο παρόν. Εσείς μπορείτε; 

-Έχω μια έμφυτη δυσκολία να κατανοήσω αυτά τα βιβλία αυτοβελτίωσης που ξεχειλίζουν συμβουλές, και από τα οποία κυκλοφορούν κι αυτές οι ατάκες που κατά καιρούς πέφτουμε επάνω και στο ίντερνετ.

-Τα θεωρείτε λίγο χαζοχαρούμενα. 

-Για μένα ο άνθρωπος είναι προϊόν των επιλογών του. … και στην ζωή σου είσαι ό,τι κάνεις. Και πάντα έχεις την επιλογή. Όπως είχε πει, πολύ σωστά, ο Πασκάλ ο περίφημος μαθηματικός και φιλόσοφος, ακόμα και αν δεν πιστεύεις στον θεό, πήγαινε στην εκκλησία, γονάτισε, … και θα σου έρθει.

-Αν και αυτό είναι επίσης φιλοσοφημένο και υπαρξιακό που λέτε. Είναι σαν να αντιφάσκετε λίγο με τον πραγματισμό σας. 

-Πόσο βαρετοί και μονότονοι θα ήμασταν χωρίς τις αντιφάσεις μας;

-Εσείς έχετε νοιώσει αληθινά ευτυχής; Είστε χαρούμενος άνθρωπος; 

-Έχω νιώσει ευτυχής, ασφαλώς. Έχω νοιώσει συγκίνηση ασύλληπτη. Όπως και εσείς είμαι και εγώ πατέρας. Μου έχουνε προσφέρει θεία γαλήνη τα παιδιά μου, και τα τέσσερα. Και είμαι ο μπαμπάς κουκουβάγια, τρομακτικά υπερήφανος και για τα τέσσερα.

-Tι φοβάστε περισσότερο; Να μου πείτε πολύ ειλικρινά, όμως. Να ξεγυμνωθείτε λίγο. Πείτε μου κάτι που φοβάστε πραγματικά.

-Φοβάμαι να μην πάθουν κάτι οι άνθρωποι που αγαπάω. Σε ότι με αφορά προσωπικά, δύο συναισθήματα δε με έχουν καταβάλει ποτέ στη ζωή μου. Ο φόβος και ο φθόνος. Τουλάχιστον για το πρώτο, τον φόβο, ισχύει ότι ο βρεγμένος την βροχή δεν την φοβάται. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχω τον εφιάλτη ότι ένας άνθρωπος που αγαπώ πολύ μπορεί να πάθει κάτι. Όταν η μητέρα μου αρρώστησε, ειδικά για εμάς τους γιους που οι μανάδες μας, είναι σαν Παναγίες, προφανώς δεν ήταν εύκολο στη διαχείριση.

–Όταν συμβαίνουν τέτοιες στενοχώριες σκέφτεστε ότι αυτό το παιχνίδι της πολιτικής, της ανέλιξης και τα λοιπά, είναι μάταιο; 

-Μα είναι μάταιο! Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι μάταιο. Κοίτα, αυτό το αποτύπωσε πολύ εύστοχα ο Μπίσμαρκ. Ο οποίος έλεγε ότι ακόμα και η σπουδαιότερη πολιτική καριέρα τελειώνει με δάκρυα. Και εγώ αυτό το έχω ζήσει και μέσα στην οικογένεια μου, έτσι; Δηλαδή εγώ δεν έχω το άλλοθι της άγνοιας. Ξέρω πάρα πολύ καλά τι συμβαίνει και ξέρω και πάρα πολύ καλά τι θα συμβεί. Άρα, λοιπόν, για να έχει κάποιο νόημα όλο αυτό πρέπει να είσαι σε θέση σε μερικά χρόνια από τώρα να γυρίσεις πίσω, να δείξεις με το δάχτυλο και να πεις, αυτό το κάναμε εμείς. Όταν πηγαίνω στο Καρπενήσι, όταν πηγαίνω στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, και όταν περπατάω τους δρόμους της Αθήνας, έχω την τύχη να μπορώ ήδη να το κάνω αυτό. Σημαίνει αυτό ότι για όσα μπορώ να δείξω δεν απομένουν τόσα και άλλα τόσα που θέλω να δείξω τα επόμενα πέντε χρόνια; Προφανώς όχι.. Αλλά αυτό μου δίνει δύναμη και κίνητρο.

-Η αίσθηση της ματαιότητας, όμως, δεν σε κάνει κυνικό κάποια στιγμή, ειδικά όταν είσαι σε θέσεις εξουσίας; 

-Το αντίθετο, διότι αντιλαμβάνεσαι τι έχει αξία. Και τι μένει. Όταν ξέρεις ποιος είσαι, όταν ξέρεις ότι η ηθική η δική σου είναι ιερή, ότι υπάρχουνε γραμμές που δεν ξεπερνάς, ότι υπάρχουνε όρια στο τι είσαι διατεθειμένος να κάνεις.

-Συνοψίζοντας, ποιο είναι για εσάς το νόημα της ζωής; Και μην μου πείτε κάτι κλισέ. Πείτε μου αυτό που λέτε στο μαξιλάρι σας. 

– Υπάρχει ένα φανταστικό ποίημα, έτσι το βράδυ, για το μαξιλάρι σου που λες, «η Προσευχή του Ταπεινού», του Ζαχαρία Παπαντωνίου, διαβάστε το: «Άλλη ψυχή δεν έβλαψα στον κόσμο απ’τη δική μου…» και λοιπά. Δεν λέω ότι μπορώ να πιάσω το 100% που περιγράφει το ποίημα, αλλά και με ένα 60%, ένα 70%, ίσως να έχω βρει και το νόημά μου.

-Και μετά από αυτό υπάρχει μετά θάνατον ζωή; Υπάρχει κόλαση, παράδεισος ή μετενσάρκωση; 

-Ποιος ξέρει; Τι σημασία έχει; Σημασία έχει τί κάνεις σε αυτήν εδώ τη ζωή.

 

 

Διαβάστε ακόμα: Τί έλεγε για πολλά από τα παραπάνω ζητήματα ο Κώστας Μπακογιάννης το 2019, στο Andro;

 

 

TAGS :
Πολιτική