Τα 20 πιο ενδιαφέροντα -νέα- ελληνικά βιβλία γι’ αυτό το καλοκαίρι

Προηγήθηκαν οι επιλογές μας για την ξένη λογοτεχνία και τώρα είναι η σειρά των ελλήνων συγγραφέων και ποιητών που σας προτείνουμε γι’ αυτό το καλοκαίρι. Βιβλία με ποικίλες θεματικές και τροπισμούς στη γραφή που είναι ικανά να σας κρατήσουν καλή συντροφιά τις ήσυχες ημέρες των διακοπών σας.

 

1. Ουρανός απ’ άλλους τόπους – Σωτήρης Δημητρίου (εκδ. Πατάκη)

Σπερματικά στα διηγήματά του και με μεγαλύτερη ένταση στο μυθιστόρημα «Να ακούω καλά τ’ όνομά σου», ο Σωτήρης Δημητρίου μάς έδειξε πως όχι μόνο δεν ξεχνάει τις καταγωγικές πηγές του, την Πόβλα Θεσπρωτίας, αλλά τις εντάσσει δημιουργικά στα έργα του.

Στο νέο του μυθιστόρημα (το πλέον πολυσέλιδο σε σχέση με την προηγούμενη εργογραφία του), αυτή η σχέση με τον γενέθλιο τόπο και κυρίως τον τροφό-γλώσσα γίνεται οργανική. Η αιωνόβια Αλέξω ιστορεί τη ζωή της, αυτούς που χάθηκαν, τα πλάσματα του πάνω και του κάτω κόσμου, τους γονείς της, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τις στερήσεις.

Μέσα από αυτή τη βουτιά στα νάματα του αυθεντικού ηπειρώτικου ιδιώματος, το κείμενο  αποκτά πολλαπλές σημασιολογικές ιδιότητες και γλωσσικό σφρίγος. Σαφώς, έχουμε να κάνουμε με ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα της χρονιάς.

 

 

 

 

---

 

2. Προσοχή: εποχιακή διέλευση βατράχων – Γιώργος Σκαμπαρδώνης (εκδ. Πατάκη)

Από τους πλέον επίμονους και ικανούς «κηπουρούς» του διηγήματος, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης επανέρχεται με μια συλλογή όπου οι συντεταγμένες του λογικού και του οικείου ανοίγουν τις αγκάλες τους στο υπερφυσικό.

Φιλοπαίγμων, όπως πάντα, ο συγγραφέας μας παραδίδει διηγήματα που θαυμάζονται για τον τρόπο που διαχειρίζεται την πραγματική πραγματικότητα προσδίδοντάς της στοιχεία και ιδιότητες που οι αισθήσεις δεν μπορούν να συλλάβουν, αλλά η λογοτεχνική όσφρηση είναι ικανή να πιάσει στον αέρα.

Παράλληλα, δεν ξεχνάει να βουτάει στα σκιερά νερά του παρελθόντος ή σε γεγονότα που στιγμάτισαν την ιστορία της Ελλάδας, όμως, ακόμη κι εκεί μας περιμένουν εικόνες που ξεφεύγουν από την κοινοτοπία και το προφανές. Μια ακόμη ώριμη συλλογή διηγημάτων για τον εκ Θεσσαλονίκης συγγραφέα.

 

 

 

 

 

---

 

3. Χάθηκε βελόνι – Χρήστος Αρμάντο Γκέζος (εκδ. Μεταίχμιο)

Τον Αλέξανδρο  ή Σάντο, έναν από τους πρωταγωνιστές του τελευταίου μυθιστορήματος του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου τον είχαμε γνωρίσει στη «Λάσπη», μυθιστόρημα που είχε εκδώσει πριν από επτά χρόνια. Τώρα, βλέπουν όλη την εικόνα που συνθέτει τη βαριά μοίρα της οικογένειας των Ζεφάδων.

Εμπλέκονται κι άλλα πρόσωπα, μιλούν με τον τρόπο τους το καθένα και ιστορούν όσα στιγμάτισαν ή καθόρισαν την πορεία όλων των μελών. Η μετανάστευση, ο αποχωρισμός από την πατρίδα, η απαντοχή για ένα καλύτερο αύριο, η συντριβή και πάλι η ελπίδα, όλα τούτα υπάρχουν στο μυθιστόρημα που χωρίζεται σε τρία μέρη και το καθένα διαθέτει τη δική του «φωνή».

Δεν λείπει το κοινωνικό σχόλιο, αλλά ακόμη και η πολιτική ματιά για το πώς η μεγάλη ιστορία τρώει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες των απλών ανθρώπων. Πάνω από όλα, η γλώσσα είναι αυτή που κεντρίζει και προωθεί την πλοκή σε μεγαλύτερα βάθη.

 

 

 

---

 

4. Ωρες κοινής ανησυχίας – Μαίρη Κόντζογλου (εκδ. Μεταίχμιο)

Εχοντας στο ενεργητικό της πολυσέλιδα μυθιστορήματα που έχουν τραβήξει το κοινό για τη συνθετική τους ματιά, η Μαίρη Κόντζογλου εισέρχεται στην περιοχή της μικρής φόρμας με διηγήματα που ξεπηδούν, αν δεν παίρνουν έμπνευση, από τη δύσκολη κατάσταση που βιώσαμε επί μήνες με την καραντίνα λόγω του ιού.

Οι ήρωες είναι άνθρωποι καθημερινοί, οικείοι σε όλους μας. Είναι ένοικοι απέναντι πολυκατοικιών. Μπορεί να είμαστε εμείς οι ίδιοι. Από αυτή τη δύσκολη κατάσταση αναδύεται η ανθρωπιά, αλλά και οι μικροκακίες που κρύβουν. Τα μεγάλα πάθη και οι μικρές χαρές. Τα όνειρα που δεν πραγματοποίησαν και οι φόβοι που ανέσυραν από τα βάθη τους. Τα διηγήματα είναι ευθύβολα και ακαριαία. Σε αγγίζουν με άμεσο τρόπο, καθώς η Κόντζογλου βλέπει τους ήρωές της με μιαν ανθρώπινη συμπάθεια, δεν επιθυμεί να τους κρίνει ή να τους κατακρίνει.

Καμιά φορά ένας μικρός ποδηλάτης μπορεί να μοιραστεί τους φόβους του με μιαν άγνωστη ή ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα να ζουν στο σήμερα και να πίνουν με διαφορετικό τρόπο το φαρμάκι τους.

 

 

---

 

5. 21: η μάχη της πλατείας – Soloup (εκδ. Iκαρος)

Μπορούμε να υπερηφανευόμαστε πως στην Ελλάδα έχουμε άξιους δημιουργούς graphic novel. O επαγγελματίας σκιτσογράφος Solup (κατά κόσμον Αντώνης Νικολόπουλος) μετά το άκρως επιτυχημένο graphic novel «Aϊβαλί» και τον «Συλλέκτη», επανέρχεται με το «21: η μάχη της πλατείας» όπου τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 έρχονται να ερμηνευτούν όχι με τη μακρινή και -πολλές φορές- στείρα ιστορική συνθήκη που γέννησε τον αγώνα των Ελλήνων, αλλά να συνδιαλέγουν με το σήμερα.

Ενα έργο που κουβαλάει μια σημαντική έρευνα πριν γραφτεί. Συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα που βοήθησε τον Solup αποτελούνταν από τις Νατάσα Καστρίτη, Ρεγγίνα Κατσιμάρδου και Παναγιώτα Παναρίτη και με την επιστημονική συμβολή της Εύης Σαμπανίκου.

Ένα έργο που υποστηρίχτηκε από το Ελληνικό  Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της 1ης προκήρυξης της δράσης «Επιστήμη και κοινωνία – 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση» και το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας κι Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ένα έργο που τελεί υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (ΕΙΜ). Ένα έργο αιχμής.

---

 

6. Γόνιμες μέρες – Τζούλια Γκανάσου (εκδ. Γκοβόστη)

Ενας άντρας βρίσκεται πεσμένος στο δρόμο. Έχει χάσει τις αισθήσεις του, ενώ δίπλα του υπάρχει και ένας νεκρός. Τι συνέβη; Ποιος είναι ο δολοφόνος; Ο μόνος που μπορεί να επιβεβαιώσει ή να αρνηθεί την ενοχή του είναι ο αναίσθητος άντρας.

Μόνο που τον βρίσκουμε στο κρεβάτι του νοσοκομείου να έχει πέσει σε βαθύ κώμα. Από αυτή την ιδιάζουσα κατάσταση όπου ομοιάζει με τη σιγή του θανάτου, ενώ η ζωή δεν τον έχει αποχωριστεί, ο άντρας καταβυθίζεται στα βαθιά νερά της ζωής του. Οσο οι γιατροί του χορηγούν φάρμακα για να τον επαναφέρουν από το κώμα, τόσο εκείνος περπατάει τα πρώτα χρόνια της ζωής του ανακαλύπτοντας καλά κρυμμένα μυστικά που τον διαμόρφωσαν. Ο άντρας είναι ένας φύλακας αρχαιοτήτων που έμπλεξε σε ένα κύκλωμα λαθρεμπόρων.

Μια πράξη που την έκανε εις γνώση του για να ξεφύγει από τη μιζέρια που τον κατέτρωγε. Θα ξυπνήσει; Θα ομολογήσει όσα ξέρει για το φόνο; Και αν ξυπνήσει τι από όσο διέτρεξε με το νου του θα θυμάται; Η γραφή της Γκανάσου είναι έντονα εσωτερική και εντατική. Μαζί με τον ήρωα μάς οδηγεί κι εμάς σε μια ένδον καταβύθιση στα πιο μύχια δωμάτια του ανθρώπινου νου.

 

 

---

 

7. Stanza – Μαρία Καντωνίδου (εκδ. Gutenberg)

Ονειρώδης, δίχως όμως πάντα τη ψυχική γαλήνη που μπορεί να προσφέρει ένα όνειρο. Υπερρεαλιστική, αλλά συνάμα με μια αδιάρρηκτη επιθυμία να εικονοποιήσει τα συμφαζόμενα. Υπαρξιακή, καθώς ο άντρας, η γυναίκα και οι μεταξύ τους σχέσεις εμπλέκονται και συμπλέκονται.

Η πρώτη ποιητική συλλογή της Μαρίας Καντωνίδου είναι πλεγμένη από στίχους που προκαλούν εντατική προσοχή στον αναγνώστη. Μαζί με τα δικά της φωτογραφικά στιγμιότυπα που κοσμούν την έκδοση, δημιουργείται μια αλληλουχία δομής και τρόπων έκφρασης. Η συλλογή διαρθρώνεται σε επτά ενότητες, αριθμός που φαίνεται να έχει μια σημασιολογική αξία για την ποιήτρια.

Εικόνες αστικής αρχιτεκτονικής συνομιλούν με αρχαιοπρεπή μοτίβα, ενώ συνολικά επιδιώκει να αφήσει τον χρόνο και τον τόπο των ποιημάτων σε ένα ημίφως όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Κάπως έτσι δημιουργεί σύμβολα πάνω στα οποία χτίζονται τα ποιητικά της τοπία.

 

---

 

8. Μην πατάς ξυπόλητη – Αστερόπη Λαζαρίδου (εκδ. Καστανιώτη)

H autofiction είναι εδώ. Ή, μάλλον, σε εκείνον τον επινοημένο τόπο όπου ο συγγραφέας και ο ήρωας ενώνονται στο ένα και το αυτό πρόσωπο.

Το κάνει με επιτυχία ο Ρέιτσελ Κασκ και ο Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, το πράττει και η Αστερόπη Λαζαρίδου στο πρώτο της βιβλίο. Η σταχτοπούτα του βιβλίου είναι η ίδια. Ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται. Μέσω αυτής, άρα με τον πιο άμεσο τρόπο, μαθαίνουμε όσα την διαμόρφωσαν επί δεκαετίες. Οι χαρές και οι απώλειες. Οι θάνατοι και οι καθημερινές ζωές που γεννιούνται από τη στάχτη τους. Τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και ο κορωνοϊός.

Από τα φοιτητικά της χρόνια έως σήμερα. Το χιούμορ και η συγκίνηση ορμούν κατά πάνω σου σε ισόποσες δόσεις, έτσι που το αποτέλεσμα να δημιουργεί ένα στρώμα ηρεμίας και αποδοχής. Είναι ιδιοσυγκρασιακό κείμενο που σε τραβάει για την αυθενικότητά του.

 

 

 

 

---

 

 9. Η θάλασσα δεν είναι μπλε – Πέλα Σουλτάτου (εκδ. Καστανιώτη)

Αυτοβιογραφική με κάπως πιο συγκεκαλυμμένο τρόπο είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Πέλας Σουλτάτου (έχει προηγηθεί ένα μυθιστόρημα και μια νουβέλα από την ίδια).

Τα περισσότερα κείμενα είναι μικρά και γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο, έτσι που να σου δίδεται έντονα η αίσθηση πως με άμεσο ή έμμεσο τρόπο περιβάλλουν και τη συγγραφέα. Είναι κείμενα που ορίζουν έναν τόπο (η Κρήτη είναι φανερή) και έναν χρόνο (αυτόν της ενηλικίωσης).

Μνήμες από το παρελθόν, χαρούμενες αλλά και περισσότερο δραματικές. Στιγμές και γεγονότα που επηρέασαν και εν πολλοίς καθόρισαν τη γυναίκα (ή τις γυναίκες των διηγημάτων). Το νοσταλγικό κλίμα είναι έντονο, όπως και η καταστατική διάθεση της Σουλτάτου να βουτήξει βαθιά μέσα στο βίωμα, έτσι ώστε να συλλέξει σπάνια και ακριβά κοιτάσματα.

 

 

 

 

---

 

10. Το μάγουλο της Παναγιάς – Παντελής Μπουκάλας (εκδ. Άγρα)

Από τις πιο γνωστές, αλλά και τις πιο σκοτεινές μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έχει γίνει αντικείμενο ιστορικών μελετών, αλλά και λογοτεχνικών έργων.

Ο ποιητής Παντελής Μπουκάλας έγραψε το συγκεκριμένο θεατρικό έργο με σκοπό να ανέβαινε στη σκηνή σε σκηνοθεσία του Θοδωρή Γκόνη, όμως, η καραντίνα ακύρωσε τα σχέδιά τους. Εντούτοις, το έργο μένει ζωντανό. Σ’ αυτό, ο Παντελής Μπουκάλας δημιουργεί τον δικό του ήρωας του ’21. Προσπαθεί να εισχωρήσει στον εσώτατο πυρήνα της ψυχής του, μας μιλάει για τον βίο του, την εποχή μέσα στην οποία ανδρώθηκε, αλλά και τις πληγές (προσωπικές και μη) που κουβαλάει.

Εχουμε να κάνουμε με ένα άντρα πολύτροπο, που ως άλλος Οδυσσέας, κάνει το δικό του προσωπικό ταξίδι στην αυτογνωσία και την αυτοπραγμάτωση. Ενας άνθρωπος που έγινε θρύλος πριν καν σκοτωθεί και όταν σκοτώθηκε έγινε ιστορία, όπως έχει σημειώσει ο Παντελής Μπουκάλας. Αξίζει να διαβαστεί αυτή η ξεχωριστή διάσταση της προσωπικότητας του Καραϊσκάκη.

 

 

 

 

---

11. Mόνιμοι κάτοικοι – Σοφία Μπραϊμάκου (εκδ. Νεφέλη)

Τρία χρόνια μετά την ευθυβολία του «Ματάρμπε», η Σοφία Μπραϊμάκου κάνει το δεύτερο βήμα της στη λογοτεχνία με ένα μυθιστόρημα στο οποίο ο ρεαλισμός και το παράλογο υπονομεύουν το ένα το άλλο. Πρωταγωνιστές είναι δύο. Μάλλον, τρεις.

Η Ζωή, ο Βασίλης και ένα παλιό σπίτι στο Μετς που κληρονόμησαν δίχως να το περιμένουν. Το σπίτι, όμως, βγάζει δόντια, αντιστέκεται, δεν θέλει να τους δοθεί. Η Ζωή είναι αυτή που κινητοποιεί τη δράση, αν και την έννοια της δράσης οφείλουμε να την δούμε λίγο διασταλτικά σε τούτο το μυθιστόρημα όπου ο ρεαλισμός και η αχαλίνωτη φαντασία τέμνονται.

Το μυθιστόρημα αναπτύσσεται σε μικρά κεφάλαια όπου άλλοτε μας οδηγούν στη συνέχεια του μύθου κι άλλοτε κάνουν βουτιές στο παρελθόν. Οσο και αν η ονειρική διάσταση (ας την ονομάσουμε έτσι) αρπάζει από τα μαλλιά τον αναγνώστη, το κείμενο δεν χάνει το νεύρο, το τέμπο και την κινηματογραφική ματιά του. Ενα μυθιστόρημα παράδοξο, αλλά νευρώδες και εντατικό.

 

 

 

 

---

 

12. H λίστα του Λεπορέλο – Φώτης Δούσος (εκδ. Νεφέλη)

Είμαι σίγουρος πως θα το έχουν σκεφτεί ως «σενάριο» αρκετοί συγγραφείς που δεν τα βρήκαν με τους εκδότες τους: να αρχίσουν να τους «αφαλοκόβουν». Ο Φώτης Δούσος με το μυθιστόρημά του «Η λίστα του Λεπορέλο» (ευθεία αναφορά στον Ντον Τζιοβάννι του Μότσαρτ) δίνει αυτή τη «δυνατότητα» σε έναν περίεργο σίριαλ κίλερ που σκοτώνει μόνο εκδότες.

Να είναι ένας αποτυχημένος συγγραφέας που αποφάσισε να πάρει το αίμα του πίσω; Ψάξε βρες τώρα πόσοι τέτοιοι υπάρχουν τριγύρω. Στο μεταξύ, το επόμενο θύμα, ο εκδότης Γιάννης Δημάδης (ένας εκ των εκλεκτών του χώρου που εκδίδει μόνο καλή λογοτεχνία) έχει «εντοπιστεί».

Ιδιαίτερο το θέμα, ακόμη πιο ιδιαίτερη η γραφή του Δούσου που επιστρατεύει το καταιγιστικά μαύρο χιούμορ για να ενδύσει τη δράση. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η σκιαγράφηση του εκδοτικού χώρου στην Ελλάδα, αλλά και οι προσπάθειες που κάνει ένας άνθρωπος για να επιβιώσει στις ολοένα αυξανόμενες συνθήκες ανταγωνισμού και λογικής «ο θάνατός σου, η ζωή μου».

 

 

 

 

---

 

13. Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου – Χίλντα Παπαδημητρίου (εκδ. Μεταίχμιο)

Όποιος έχει διαβάσει τα έργα και τις ημέρες του Χάρη Νικολόπουλου, του ήρωα της Χίλντας Παπαδημητρίου στα προηγούμενα μυθιστορήματά της, δεν γίνεται να την τον ακολουθεί κατά πόδας.

Μπορεί τώρα να τον βρίσκουμε εκτός Σώματος, αλλά η φιλοπερίεργη φύση του παραμένει ενεργή. Μεταφερόμαστε στη Ναύπακτο του 2012 με την οικονομική κρίση να σοβεί. Ο θάνατος μιας ψυχολόγου που διευθύνει έναν ξενώνα για κακοποιημένες γυναίκες θα οδηγήσει τον Νικολόπουλο στην… παλιά του τέχνη. Την εξιχνίαση του εγκλήματος, αλλά και των κρυφών διαδρομών που έχουν τα παράνομα κυκλώματα τράφικινγκ.

Η Παπαδημητρίου, με φόντο την οικονομική κρίση, εμπλέκει το κοινωνικό ζήτημα με το αστυνομικό. Το μυθιστόρημα είναι σαφέστατα αστυνομικό, δεν χωράει καμία αμφιβολία. Η είσοδος της υπαστυνόμου Αΐντα Μητροπούλου που θα βοηθήσει τον Νικολόπουλο στην έρευνα, είναι ένα από τα πολλά θετικά του μυθιστορήματος. Έχουμε να κάνουμε με έξοχο και πολυεπίπεδο χαρακτήρα που σε τραβάει αμέσως να την ανακαλύψεις. Προσοχή: το βιβλίο είναι εθιστικό.

 

 

---

 

14. Κωμωδία – Γιάννης Στίγκας/Νικόλας Ευαντινός (εκδ. Άγρα)

Συνεργατική ποίηση; Κι όμως, μπορεί να υπάρξει. Έστω κι αν από τη φύση της, είναι το αρχιτεκτόνημα μιας μόνο φωνής. Στην Κωμωδία, ο Στίγκας και ο Ευαντινός ενώνουν τις δυνάμεις τους, αλλά δεν τις συγχέουν. Ο λόγος τους είναι διακριτός, αλλά ο στόχος είναι πάντα ο ένας.

Πώς να κυκλώσεις με λέξεις την Ανθρώπινη Κωμωδία και όχι την Δαντική «Θεία»; Δύσκολο εγχείρημα, ευκταία η κατάληξη. Οι δύο ποιητές του δίνουν και καταλαβαίνει. Έχουμε στίχους που χτυπούν εκ του συστάδην την ανθρώπινη μικροπρέπεια, το ασθματικό υπαρξιακό της δράμα, την κατάντια της σήμερον, το βάρος της ιστορίας, το ανέσπερο μέλλον. Χτυπούν με στίχους που βαρούν στο κόκαλο.

Αλλοτε με ένα χιούμορ που σε πονάει πολύ κι άλλοτε με μια βαθύνοια που σου κάνει σβούρες το μυαλό. Είναι ένα μανιφέστο; Μια ποιητική μπροσούρα για πάσα ανθρώπινη νόσο; Καμία σχέση. Σαν ευγενείς τρομοκράτες, οι δύο ποιητές μάς δείχνουν τα θύματα, τους θύτες, τα όπλα, αλλά μην περιμένετε και να προβούν στο έγκλημα. Αυτό το κάνουμε όλοι καθημερινά. Αυτοί είναι να καταγράψουν τα πάντα με την ένταση και την οδυνηρότητα που τους πρέπουν.

 

---

 

15. Bildungsroman – Άκης Παπαντώνης (εκδ. Κίχλη)

Για τους μη γερμανοτραφείς: Bildungsroman σημαίνει «μυθιστόρημα διάπλασης» ή «μυθιστόρημα μαθητείας». Από έναν πεζογράφο σαν τον Άκη Παπαντώνη περιμένεις, λογικά, να γράψει κάτι ανάλογο, αφού επιλέγει τον συγκεκριμένο όρο ως τίτλο. Αίφνης, διαπιστώνει κανείς πως κρατάει στα χέρια του την πρώτη του ποιητική συλλογή.

Αποτελείται από 34 ποιήματα όπου η ενηλικίωση –ατομική,αλλά και μιας ολόκληρης γενιάς- αναπτύσσεται από ποίημα σε ποίημα σαν να φτιάχνει ένα νοητό καμβά πεζογραφικού τύπου. Η ποίηση του Παπαντώνη μοιάζει –τηρουμένων των αναλογιών- με την πεζογραφία του. Ο βαθμός της αποστασιοποίησης είναι ευδιάκριτος, όπως και η λιτότητα μέσων. Ωστόσο, η βουτιά σε πιο προσωπικές περιοχές, εδώ, στα ποιήματά του, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

Σαφώς, υπάρχει η γενιά του ’80 και του ’90, υπάρχει αυτή η δύσκολη γέννα της ενηλικίωσης για όλους μας, αλλά ο Παπαντώνης δεν χάνει το στίγμα του στον προσωπικό χάρτη που έχει απλώσει μπροστά μας. Ένα άξιο πρώτο ποιητικό βήμα.

 

 

---

 

16. Φωτεινό σκοτάδι– Αχιλλέας Κυριακίδης (εκδ. Πατάκη)

Θα μπορούσε να είναι τίτλος ενός ακόμη -σημαντικού- βιβλίου μυθοπλασίας του Αχιλλέα Κυριακίδη. Ωστόσο, είναι τόσο εύγλωττος τίτλος που μπορεί και υπηρετεί ανέτως και τη λογική του μη λογοτεχνικού περιεχομένου του. Η έτερη μεγάλη αγάπη του Αχιλλέα Κυριακίδη, ο κινηματογράφος, γιορτάζεται σε τούτο το βιβλίο που μοιάζει να είναι εν μέρει δοκιμιακό, αλλά ταυτοχρόνως προσωπικό.

Τουτέστιν: μεταφέρει ένα μέρος της σπουδαίας τεχνικής σκηνοθετών όπως ο Πέκινπα, ο Ταρκόφσκι ή ο Ουέλς, αλλά δεν παραλείπει να μας προσφέρει και το προσωπικό θάλπος του επίμονου λάτρη της 7ης τέχνης, ο οποίος ονειρεύεται μια ταινία που δεν θα τελειώνει ποτέ, καθώς ουδείς μπορεί να πιστοποιήσει πότε άρχισε.

Ακόμη κι αν ο κινηματογράφος είναι η κατεξοχήν τέχνη που έχει ανάγκη την τεχνολογία, δεν παύει να κινητοποιεί το μέγα ανθρώπινο κάλλος για να δημιουργήσει. Ο Κυριακίδης είναι ένας ρέκτης αυτής της σπάνιας τέχνης. Αν αγαπάτε τον κινηματογράφο, θα αγαπήσετε κι αυτό το βιβλίο.

 

 

---

 

17. Κονέκτικατ– Στέργια Κάββαλου (εκδ. Βακχικόν)

Λάτρης της μικρής φόρμας, η Στέργια Κάββαλου επανέρχεται με μια συλλογή που περιλαμβάνει 25 μικρές σε έκταση ιστορίες, αλλά με αρκετά σκοτεινό βάθος.

Η βία καραδοκεί και υφαρπάζει από τα μαλλιά όλες τις ιστορίες. Μια βία απωθημένη, συγκλονιστική, δίχως έλεος ή δίχως σκοπό. Αυτό που αναζητείται κάθε φορά, σε κάθε ιστορία, είναι η γκρίζα περιοχή της βίας που εμφιλοχωρεί μέσα σε όλους μας.

Οι οικογενειακές σχέσεις μπαίνουν στο μικροσκόπιο, όπως επίσης η έννοια της κανονικότητας, της αρσενικής τοξικότητας, της επιβολής του ανθρώπου σε άνθρωπο, αλλά και την επιβολή των καταπιεστικών προτύπων. Εχουμε να κάνουμε με σκληρά, αλλά αρκούντως αυθεντικά διηγήματα. Πρόκειται για μια προβολή στο σήμερα των δυτικών κοινωνιών που ζουν -αν δεν πυροδοτούν- την καθημερινή, άλογη βία.

 

 

 

 

 

 

---

 

18. Μεσοτοιχίες– Κωνσταντίνος Μούσσας (εκδ. Κέδρος)

Από την ποίηση στην πεζογραφία και συγκεκριμένα σε μια συλλογή διηγημάτων που μας μεταφέρει σε εννέα τόπους, όσες είναι και οι ιστορίες του βιβλίου. Αυτό είναι, μέσες-άκρες, το νέο βιβλίο του Κωνσταντίνου Μούσσα. Αντιστοίχως, έχουμε εννέα ήρωες που κινούνται στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία ή την Αίγυπτο.

Η πανδημία ορίζει τη συνθήκη αυτών των ανθρώπων. Τους στερεί το ζωτικό τους χώρο, τους οδηγεί σε υπαρξιακές καταβυθίσεις, τους ακυρώνει την υπόσταση λόγω της επιβεβλημένης μόνωσης, άρα και μοναξιάς. Είναι υπάρξεις, όμως, που θέλουν να διεκδικήσουν τη ζωή, να μην κατανικηθούν από το φόβο.

Οι ιστορίες διατηρούν την ανθρώπινη υπόστασή τους δίχως να επιδιώκουν να υφαρπάξουν το συναίσθημα από τον αναγνώστη. Αλλωστε, το ζητούμενο σε οριακές καταστάσεις σαν κι αυτή που ζούμε είναι να παραμείνεις άνθρωπος. Το πλέον δύσκολο.

 

 

 

---

 

19. Αστικό Ελάφι– Μαρία Κουλούρη (εκδ. Μελάνι)

Η τέταρτη ποιητική συλλογή της Μαρίας Κουλούρη αποτελείται από 34 ποιήματα και ένα «ελάφι». Μόνο που αυτό το ελάφι μας μοιάζει. Είναι ο αστικοποιημένος εαυτός μας και η θέση που κατέχουμε στο μητροπολιτικό περιβάλλον στο οποίο κινούμαστε.

Η συλλογή μπορεί να διαβαστεί ως ένα ποιητικό αρχιτεκτονικό σχέδιο εν προόδω. Μόνο που η πρόοδος δεν έχει να κάνει με την αδυναμία της ποιήτριας να ορίσει τον χώρο της (τον ορίζει επακριβώς), όσο με τη μειωμένη ικανότητα των υποκειμένων να διαδηλώσουν την παρουσία τους στο περιβάλλον. Κι αυτή είναι η βασική θεματική του βιβλίου.

Ο δημόσιος χώρος ως ποιητική ενόρμηση, το αγαπητικό συναίσθημα, η ανθρωπιά που βρίσκεται σε ανάγκη εξέγερσης. Η μνήμη, ο χρόνος και η φθορά ως απότοκα της αστικοποιημένης φύσης μας, αλλά και η μη οργανική σχέση που έχουμε με τη φύση. Άλλωστε, το τελευταίο μέρος της σύνθεσης κάνει μια προβολή σε μια μελλοντική κοινωνία όπου οι άνθρωποι θα αποκτήσουν αυτή τη διασύνδεση με το πραγματικό τους χώρο. Ισως όχι με τη φιλοσοφία του Θορώ, αλλά με τη σύγχρονη εκδοχή της ήπιας ένταξης σε ένα περιβάλλον αυτοπραγμάτωσης.

 

---

 

20. Ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί– Βαγγέλης Ραπτόπουλος (εκδ. Κέδρος)

Ραπτόπουλος 100%; Προφανώς, αλλά μήπως και στα άλλα του βιβλία μπορείς να τον μπερδέψεις τον Βαγγέλη Ραπτόπουλο; Απλώς, σε τούτο αφήνει κατά μέρος τη μυθοπλασία (το κάνει από καιρού εις καιρόν) και καταπιάνεται με πράγματα δικά του, πράγματα που του έχουν συμβεί στη ζωή του.

Μιλάει για ανθρώπους οικείους: την οικογένειά του ή συγγραφείς με τους οποίους συνδέθηκε. Η λογοτεχνία, αλλά και κάμποσα άλλα κοινωνικά θέματα περνούν από αυτό το βιβλίο που μπορεί να μην είναι πολυσέλιδο για να στέκει ως μια μορφή αυτοβιογραφίας (δεν είναι), αλλά είναι ιδιαιτέρως θερμό, καθώς ο συγγραφέας αποφασίζει να μην κρυφτεί πίσω από το προσωπείο της μυθοπλασίας και να μιλήσει ανοιχτά για τον εαυτό του.

 

 

 

 

Διαβάστε ακόμα: Τα 20 καλύτερα -νέα- βιβλία ξένης λογοτεχνίας. Τι θα διαβάσουμε στις διακοπές.

 

TAGS :
βιβλία συγγραφέας