10 ελληνικά βιβλία του 2023 που δεν πρέπει να προσπεράσετε

Απολαύστε τα μεθεόρτια, με έναν καφέ, ένα τσάι, έναν -ίσως όχι τόσο φρέσκο- κουραμπιέ και ένα καλό βιβλίο.

Σας προτείνουμε δέκα νεοελληνικές συγγραφικές απόπειρες (σε μικρή και μεγάλη φόρμα) συμμαζέματος του χάους της ζωής, του έρωτα, της ανθρώπινης διαδρομής σε έναν κόσμο που γρήγορα και αμείλικτα αλλάζει. Γιατί το 2023 έδειξε ότι η εγχώρια συγγραφική παραγωγή αντέχει.

1.Έξοδος αριθμός 1, του Ιωάννη Αναγνωστόπουλου, από τις εκδόσεις Momentum

Έξοδος αριθμός 1, του Ιωάννη Αναγνωστόπουλου, από τις εκδόσεις Momentum

Στο πέρασμα από την παιδική ηλικία στην πρώτη εφηβεία ο Γιάννης συνειδητοποιεί τη μοναξιά του μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και την παράνοια της ελληνικής πραγματικότητας στην οποία καλείται μεγαλώνοντας να «προσαρμοστεί». Έφηβος αργότερα, θα ερωτευτεί με όλη την αφέλεια και θα παγιδευτεί σε έναν συναισθηματικό λαβύρινθο χωρίς μίτο και χωρίς λογική. Θα καταφέρει να δραπετεύσει από όλα στα 23 του, αναζητώντας ένα καινούργιο περιβάλλον στην Αγγλία.

Το βιβλίο μάς εξασφαλίζει ένα ψυχολογικό ταξίδι από την Ελλάδα των 90’ς στην Ελλάδα της κρίσης, με κέντρο έναν έρωτα: έναν έρωτα για την ελευθερία, έναν έρωτα για έναν άνθρωπο. Μία πορεία αναζήτησης των ανθρώπινων σχέσεων και των αισθημάτων που γίνονται αποσκευές στο ταξίδι μας στον κόσμο και δυνατά βέλη στην φαρέτρα του συγγραφέα για να σημαδεύσει απευθείας στο συναίσθημά μας.

2. Οι Ενδιάμεσοι, της Μαρίας Ιωάννου, από τις εκδόσεις Νεφέλη

Οι Ενδιάμεσοι, της Μαρίας Ιωάννου, από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Οι Ενδιάμεσοι είναι μια συλλογή που αποτελείται από τριάντα έξι σύντομες, αυτοτελείς ιστορίες. Οι γραμμένες στα ελληνικά, εικοσιέξι ιστορίες, είναι ένα ταξίδι στον έξω, αισθητό κόσμο: στην καθημερινότητα, την ύπαρξη των σημαντικών και ασήμαντων πραγμάτων, σχέσεων, αντικειμένων. Οι δέκα γραμμένες στα κυπριακά ιστορίες (που δεν είναι τόσο ιστορίες, όσο σπαραγμοί, όσο αλαλαγμοί, όσο ιαχές και θρόισμα των φύλλων της καρδιάς) είναι ένα ταξίδι ΕΣ(Σ)Ω. Μέσα.

Αυτό το αδυσώπητο πήγαινε έλα, από την αγωνιώδη καταβύθιση στην ψυχή μας μέχρι την βίαιη ανάδυση στην τρέχουσα καθημερινότητα είναι σκέτο λαχάνιασμα-σχεδόν οργασμικό, ζωώδες, χειροπιαστό. Οι ενδιάμεσοι της Μαρίας Ιωάννου είναι, πιθανότατα, όλοι εκείνοι κι όλες εκείνες που αντέχουν να ζουν ακροβατώντας σε αυτή την διχαλωτή περιπέτεια της ζωής: ανάμεσα  σε δράση και σκέψη, ανάμεσα σε βίωμα και αναπόληση, ανάμεσα σε χθες και αύριο, ανάμεσα σε ύπαρξη και ανυπαρξία, ανάμεσα σε εμπειρία και παρατήρηση.

3. ΛΟΓΙΩΝ ΛΟΓΙΩΝ ΛΟΓΙΑ, του Μωρίς Σιακκή, από τις εκδόσεις Medi Terra books

ΛΟΓΙΩΝ ΛΟΓΙΩΝ ΛΟΓΙΑ, του Μωρίς Σιακκή, από τις εκδόσεις Medi Terra books.

Στο τρίτο του βιβλίο, ο Μωρίς Σιακκής δεν ασχολείται με τη μουσική. Την αφήνει προσωρινά, για να μιλήσει προσωπικά. Και μάλιστα όχι μόνο με τα δικά του λόγια, αλλά και με τα λόγια άλλων. Μετά από μισό αιώνα συζητήσεων με γονείς, συγγενείς, φίλους, συναδέλφους, πελάτες, συνεργάτες, επιχειρηματίες, πολιτικούς, αστυνομικούς, συνεπιβάτες, γείτονες, περαστικούς, πωλητές, ελεγκτές, ανθρώπους των ΜΜΕ και πολλούς άλλους, θυμάται, επιλέγει και αναπαράγει τις πιο χαρακτηριστικές από αυτές.

Προς διευκόλυνση του αναγνώστη, οι συζητήσεις αναπαράγονται χωρίς χρονολογική σειρά, οργανωμένες σε θεματικές ενότητες. Τα θέματα των συζητήσεων αυτών είναι διαχρονικά, αντικατοπτρίζουν καταστάσεις οι οποίες λιγότερο ή περισσότερο, είναι οικείες σε όλους. Το σημαντικότερο; Βάζουν τον αναγνώστη σε διαδικασία διαλόγου και ατόφιας αναλυτικής και κριτικής σκέψης.

4. Γιάντες, της Αμάντας Μιχαλοπούλου, από τις εκδόσεις Καστανιώτη

Γιάντες, της Αμάντας Μιχαλοπούλου, από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Το πρώτο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου, αυτό που την καθιέρωσε πριν σχεδόν 30 χρόνια στα ελληνικά γράμματα, σε μια λαχταριστή επανατύπωση, με φρέσκο εξώφυλλο κι ένα σημείωμα, τρυφερό και προσωπικό, της συγγραφέα. Μαγειρική, πατρότητα, έρωτας, μοναξιά, οικογένεια και μη οικογένεια, άνοιγμα δρόμου για το όνειρο.

Αυτές είναι οι πρώτες ύλες της Μιχαλοπούλου για ένα μυθιστόρημα ιδιοσυγκρασιακό με ολη την σημασία της λέξης, που αφηνει ισχυρό αποτύπωμα και δύσκολα λησμονάται. Οι ήρωές της ανάγλυφοι, καθημερινοί (αλλά όχι με «εύκολο», πεζό τρόπο) παράγουν έμπνευση και αριστα θα κινηματογραφούνταν από κάποιον επιδέξιο σκηνοθέτη με πιθανή κλίση στην ποίηση ή/και τον μαγικό ρεαλισμό.

5. Σκοτεινό Φως, του Γιώργου Πολυμενάκου, από τις εκδόσεις Γραφή

Σκοτεινό Φως, του Γιώργου Πολυμενάκου, από τις εκδόσεις Γραφή.

Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο της «Τριλογίας των Φάρων», που καταγράφει την ιστορία μιας ομάδας ανδρών και γυναικών, οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν δίνοντας εξετάσεις υπακοής, ή αντίστασης, σε αυτή τη νέα, αμείλικτη τάξη πραγμάτων, ανάμεσα στα σωριασμένα ερείπια των μύθων του παρελθόντος. Αλλά ακόμη και σ’ αυτόν τον ζοφερό κόσμο, μπορεί να υπάρξει μια ρωγμή στο σκοτάδι.

Το πρώτο βιβλίο της τριλογίας («Σημείο Εξόδου Ένα», εκδόσεις ΑΠΟΠΕΙΡΑ 2021) διακρίθηκε ως ένα από τα 10 καλύτερα μυθιστορήματα εκείνης της χρονιάς, στα Λογοτεχνικά Βραβεία του περιοδικού «Ο Αναγνώστης». Μες στην χωρίς αναπνοή, συχνά, αφήγησή του, ο συγγραφέας βρίσκει πάντα χώρο να κάνει την ποίηση να ανθίσει, με φράσεις και εικόνες που δροσίζουν ή πυρώνουν ευεργετικά το κείμενό του. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Πολυμενάκος έχει σημαντική παρακαταθήκη στην στιχουργική. Το «Μες στα Χειμωνιάτικα τα μπαρ» του γκρουπ Εκείνος κι Εκείνος είναι ένα από τα πολλά και ωραία τραγούδια που έγραψε.

6. Απόψε σου μιλάει το σπίτι σου, του Στρατή Λημνιού, από τις εκδόσεις Κάκτος

Απόψε σου μιλάει το σπίτι σου, του Στρατή Λημνιού, από τις εκδόσεις Κάκτος.

Έμμα Καρυωτάκη, Άλκης Καμπανός, Ζωή Δαλακλίδου, Δέσποινα Καραγεωργίου, Γεωργία Καντούνη, Γιώργος Καραμιχαηλίδης, Βασιλική Κόμνου:επτά τραγικές απώλειες νέων ανθρώπων, επτά τραγικές υποθέσεις που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη και γνώρισαν μεγάλη δημοσιότητα. Όμως, για το σπίτι τους, για τους δικούς τους ανθρώπους, κανείς τους δεν είναι απλώς μία υπόθεση.

Ο δημοσιογράφος Στρατής Λημνιός ξεπερνά το αυστηρό δημοσιογραφικό πλαίσιο και, με ευαισθησία και συγκίνηση, δίνει τον λόγο στους οικείους αυτών των νέων ανθρώπων, που έφυγαν από τη ζωή τόσο νωρίς και τόσο άδικα, να μιλήσουν για τους αγαπημένους τους. Αγάπη και πόνος, νοσταλγία και θυμός, αγαπημένες αναμνήσεις και ανάγκη να απαντηθούν τα άπειρα. Όπως γράφει ο συγγραφέας: «Όταν θέλεις να νιώσεις δυνατά συναισθήματα, πάντα γυρνάς πίσω στο σπίτι σου»

7. Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο, της Αλεξάνδρας Κ*, από τις εκδόσεις Πατάκη

Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο, της Αλεξάνδρας Κ*.

Είναι η πρώτη (και δικαίως πολυαναμενόμενη) συλλογή διηγημάτων έξι χρόνια μετά το πρώτο της μυθιστόρημα, «Πώς φιλιούνται οι αχινοί» (εκδ. Πατάκη, 2017). Έχει ήδη βρει φανατικές αναγνώστριες και αναγνώστες που διάβασαν τις ιστορίες της μυστηριώδους Αλεξάνδρας Κ* απνευστί.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για είκοσι ιστορίες για καλές µαθήτριες, σκυµµένες πάντα πάνω από µια λάθος εξίσωση. Γυναίκες που παρατηρούν άνδρες, γυναίκες που παρατηρούν γυναίκες, παιδιά που παρατηρούν άνδρες και γυναίκες να παίζουν ένα άνισο παιχνίδι. Γραφή φρέσκια, αιματώδης, διακριτή.

8. Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά, από τις εκδόσεις Gutenberg

Όλες μας του Λύο Καλοβυρνά, από τις εκδόσεις Gutenberg.

Αυτό είναι ένα μυθιστόρημα όπου συμπλέκονται ο μαγικός ρεαλισμός, η έμφυλη συνείδηση, τα οικογενειακά μυστικά, κομμάτια της προσωπικής ιστορίας του συγγραφέα και οι γυναικοκτονίες. Έχουμε τρεις αδελφές πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Μια θηλυκή οικογένεια που δεν νιώθει οικογένεια.

Μια μητέρα με ένα φοβερό μυστικό το οποίο μια ζωή προσπαθεί να κρύψει από τις κόρες της. Ένα ατύχημα θα αποκαλύψει το μυστικό και θα τις κάνει να βρουν τη δύναμη να αναμετρηθούν με το αιματηρό παρελθόν της οικογένειας, καθώς και με τις γυναικοκτονίες που τόσα χρόνια τις αντιμετώπιζαν σαν να μη συνέβαιναν. Ο Λύο Καλοβυρνάς, ειδικός ψυχικής υγείας και χαλκέντερος γραφιάς, μάς παραδίδει κάτι που προσδοκά να διαβαστεί για να μας κινητοποιήσει και να μας βάλει να σκεφτούμε.

9. Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους, του Μιχάλη Αλμπάτη, από τις εκδόσεις Νήσος

Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους, του Μιχάλη Αλμπάτη, από τις εκδόσεις Νήσος.

Αν δεν το έχετε διαβάσει, κάντε το και αν το έχετε κάνει, δωρίστε το. Αυτό το μυθιστόρημα συζητήθηκε πολύ φέτος και υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτό: το θέμα του, η ζωογόνος γραφή του Αλμπάτη, το momentum κατά το οποίο κυκλοφόρησε. Αρχές της δεκαετίας του 1950, σε ένα χωριό της Κρητικής ενδοχώρας, ένα νεαρό αγόρι ανακαλύπτει, στην κηδεία κάποιου συγγενή του, πως έχει την ικανότητα να ακούει τις σκέψεις των νεκρών.

Κανείς δεν τον πιστεύει αρχικά, όταν όμως αποδεικνύει δημόσια το αληθές των ισχυρισμών του, ένας θείος του, συνειδητοποιώντας τις δυνατότητες οικονομικής εκμετάλλευσης που ανοίγονται μπροστά τους, τον πείθει να φύγουν από το χωριό και να αρχίσουν να περιοδεύουν στα χωριά του κάμπου προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σαν «διερμηνείς των πεθαμένων». Από χωριό σε χωριό κι από κηδεία σε κηδεία, κάθε νεκρός διηγείται την δική του ιστορία, φανερώνει τα δικά του μυστικά και δίνει τις δικές του απαντήσεις στον γρίφο της ύπαρξης· μόνο που οι νεκροί λένε πάντα την αλήθεια, και οι ζωντανοί δεν θέλουνε αλήθειες να ακούσουν…

10. Έρωτες, έρωτες, έρωτες, του Βαγγέλη Ραπτόπουλου, από τις εκδόσεις Κέδρος

Έρωτες, έρωτες, έρωτες, του Βαγγέλη Ραπτόπουλου.

Συλλογή διηγημάτων από τον συγγραφέα που συνεχίζει να γράφει με την ορμή και την ένταση που θα ζήλευαν κατά πολύ νεότεροι συνάδελφοί του και, που φυσικά, δεν χρειάζεται συστάσεις. Δώδεκα σπαρταριστές (από πολλές απόψεις) ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας τους.

Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες.Η φόρμα του διηγήματος στα καλύτερά της, ο έρωτας πάντα νικηφόρος πρωταγωνιστής και κλέφτης των εντυπώσεων.

Διαβάστε ακόμα: Τα 10 καλύτερα βιβλία ξένης λογοτεχνίας του 2023.

TAGS :
2023 βιβλία ελληνική λογοτεχνία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook