Τζιάκομο Λεοπάρντι: «O κήπος δεν είναι η κατοικία της χαράς»

«Μπείτε σ’ έναν κήπο γεμάτο φυτά, χόρτα και άνθη. Την πιο ήπια εποχή του χρόνου. Δεν θα μπορέσετε να ρίξετε το βλέμμα σας πουθενά χωρίς ν’ ανακαλύψετε κάποιο μαρτύριο». (Iryna Yermolova, «Dream On», 2022).

Μπείτε σ’ έναν κήπο γεμάτο φυτά, χόρτα και άνθη. Όσο πιο γελαστοί θέλετε. Την πιο ήπια εποχή του χρόνου. Δεν θα μπορέσετε να ρίξετε το βλέμμα σας πουθενά χωρίς ν’ ανακαλύψετε κάποιο μαρτύριο. Όλα αυτά τα συγκεντρωμένα φυτικά είδη τελούν, το ένα περισσότερο, το άλλο λιγότερο, σε κατάσταση οδύνης.

Εδώ, αυτό το ρόδο το καίει ο ήλιος, που του έδωσε τη ζωή· ζαρώνει, μαραζώνει, μαραίνεται. Εκεί, αυτόν τον κρίνο τον απομυζά άσπλαχνα μια μέλισσα, στα σημεία του τα πιο ευαίσθητα και τα πιο ζωτικά. Για να παρασκευάσουν το γλυκό μέλι οι καλές, οι υπομονετικές, οι ενάρετες, οι φιλόπονες μέλισσες υποβάλλουν σε ανομολόγητα μαρτύρια τις πιο λεπτοκαμωμένες ίνες, κακοποιούν χωρίς έλεος τα πιο τρυφερά άνθη

Αυτό το δέντρο το λυμαίνεται μια ορδή μυρμηγκιών· το άλλο οι κάμπιες, οι μύγες, οι γυμνοσάλιαγκες, τα κουνούπια· αυτό εδώ, με την πληγωμένη φλούδα, το βασανίζουν ο αέρας και ο ήλιος που εισχωρούν στην πληγή του· αυτό εκεί έχει τσακισμένο τον κορμό ή τις ρίζες· αυτό εκεί έχει φύλλα ξεραμένα· αυτό εκεί τα άνθη του φαγωμένα, δαγκωμένα· αυτό το άλλο τους καρπούς του σαπισμένους και φαγωμένους.

«Για να παρασκευάσουν το γλυκό μέλι οι καλές, οι υπομονετικές, οι ενάρετες, οι φιλόπονες μέλισσες υποβάλλουν σε ανομολόγητα μαρτύρια τις πιο λεπτοκαμωμένες ίνες, κακοποιούν χωρίς έλεος τα πιο τρυφερά άνθη». (Rachel Toll, «Bluebells and Daisies»).

Το άλφα φυτό έχει υπερβολική ζέστη, το βήτα υπερβολικό κρύο· υπερβολικό φως, υπερβολική σκιά· υπερβολική υγρασία, υπερβολική ξηρασία. Το ένα φθίνει, μη συναντώντας γύρω παρά μόνο εμπόδια στο μεγάλωμα και στην ανάπτυξή του· το άλλο δεν έχει πουθενά να στηριχθεί ή εξαντλείται για να βρει ένα στήριγμα. Μέσα σ’ όλον αυτόν τον κήπο δεν θα βρείτε ούτε ένα φυτό σε τέλεια κατάσταση. Εδώ, ένα κλαρί έχει σπάσει από τον άνεμο ή από το ίδιο του το βάρος· εκεί, μια ελαφριά αύρα σκίζει ένα άνθος και παίρνει ένα κομμάτι, μιαν ίνα, ένα φύλλο ένα ζωντανό μέρος του άλφα ή του βήτα φυτού, το ακρωτηριάζει και το καταξεσκίζει.

Σ’ όλο αυτό το διάστημα εσείς συντρίβετε με τα πόδια σας τα χόρτα, τα συνθλίβετε, κάνετε να ξεπηδάει το αίμα τους, τα τσακίζετε, τα σκοτώνετε. Αυτό το νεαρό κορίτσι, τόσο ευαίσθητο και τρυφερό, κόβει και σπάει με κομψές κινήσεις κοτσάνια στο διάβα της. Ο κηπουρός σοφά κλαδεύει και κάνει χαραματιές σε ευαίσθητα μέλη με τα νύχια του, με το σίδερο.  (Μπολόνια, 19 Απριλίου 1826). Βεβαίως αυτά τα φυτά είναι ζωντανά· ορισμένα επειδή οι αρρώστιες τους δεν είναι θανατηφόρες, άλλα, παρότι έχουν πληγεί  θανάσιμα, επειδή τα φυτά, όπως και τα ζώα, μπορούν να επιβιώσουν για ένα διάστημα στην κατάσταση αυτήν.

«Αυτό το νεαρό κορίτσι, τόσο ευαίσθητο και τρυφερό, κόβει και σπάει με κομψές κινήσεις κοτσάνια στο διάβα της». (Chris van Dijk, «Blue Dress», No 20).

Όταν μπαίνουμε μέσα στον κήπο, το θέαμα μιας τέτοιας πλησμονής από ζωή ευφραίνει την ψυχή μας και πιστεύουμε ότι βλέπουμε εκεί την κατοικία της χαράς. Η αλήθεια όμως είναι ότι η ζωή αυτή είναι θλιμμένη και αξιολύπητη· κάθε κήπος είναι ένα τεράστιο νοσοκομείο –χώρος πολύ πιο αξιοθρήνητος από ένα νεκροταφείο– και αν τα όντα αυτά αισθάνονται, ή αν θέλετε, αν αισθάνονταν, είναι βέβαιον ότι γι’ αυτά το μη ον θα ήταν κατά πολύ προτιμότερο από το ον. (Μπολόνια, 22 Απριλίου 1826).

// Το απόσπασμα που φιλοξενεί η στήλη είναι από το βιβλίο του Τζιάκομο Λεοπάρντι «Η θεωρία της ηδονής». Μετάφραση: Η.Π. Νικολούδης. Εκδόσεις Printa, 2001. Β’ έκδοση 2008.

Διαβάστε ακόμα: Τζιάκομο Λεοπάρντι – Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να γευθεί την ευτυχία.

TAGS :
συγγραφέας Τζιάκομο Λεοπάρντι φιλόσοφος

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook