Ποιος πάτησε πρώτος στην κορυφή του Έβερεστ; Ο Χίλαρι ή ο Νοργκάι;

Ο Τένζινγκ Νοργκάι και ο Έντμουντ Χίλαρι την επόμενη μέρα του άθλου τους στο Έβερεστ, στις 29 Μαΐου 1953.

Το ερώτημα ποιος πάτησε πρώτος στην κορυφή του Έβερεστ τυραννούσε συνέχεια τον πατέρα μου και τον Έντμουντ Χίλαρι – και το πνεύμα του βουνού. Στο Κατμαντού, το κοινό κι ένα μεγάλο μέρος του Τύπου δήλωνε κατηγορηματικά ότι ο Τένζινγκ πρέπει να είχε φτάσει πρώτος στην κορυφή, έστω και μερικά δευτερόλεπτα πριν από τον Χίλαρι. Άλλοι έλεγαν πως πρώτος είχε φτάσει ο Χίλαρι, ή πως ένας μόνο από τους δυο είχε πατήσει στην κορυφή, ή κανένας, ή πως ο ένας είχε ανεβάσει σέρνοντας τον άλλο. Λες κι η αλήθεια δεν είχε καμιά σημασία. Κι ο πατέρας μου ντρεπόταν που έσερναν το Έβερεστ στο επίπεδο της εθνικιστικής πολιτικής.

Καταρχήν, την εποχή εκείνη τα πολιτικά πράγματα στο Νεπάλ ήταν πολύ ρευστά. Το καθεστώς των Ρανά, της ολιγαρχίας που είχε κυβερνήσει τον τόπο επί εκατό χρόνια, είχε καταρρεύσει, αλλά η πολυκομματική δημοκρατία που είχε υποσχεθεί ο βασιλιάς Τρίμπουβαν δεν είχε εγκαθιδρυθεί ακόμα. Τα νεογέννητα πολιτικά κόμματα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για την εξουσία, ενώ μεγάλωνε συνέχεια το αντιινδικό αίσθημα. Το Νεπάλ είχε βγει από την απομόνωση τρία μόλις χρόνια πριν, το 1950, κι ο λαός επιθυμούσε διακαώς μια δυνατή εικόνα που να συνοδεύει την ανεξάρτητη ταυτότητα που αγωνίζονταν να προβάλουν στον έξω κόσμο.

Στο Κατμαντού, έντονα συναισθήματα και υπερβολές εξαπλώνονταν σαν επιδημία, με τη βοήθεια ενός μικρού αλλά μαχητικού Τύπου. Κάποιοι αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι όταν πληροφορήθηκαν ότι τα πρώτα συγχαρητήρια μηνύματα που έστειλαν η βασίλισσα Ελισάβετ και ο δούκας του Εδιμβούργου απευθύνονταν μόνο στους Βρετανούς. Στην πραγματικότητα όμως, παρ’ όλο που τα μηνύματα στάλθηκαν μέσω της πρεσβείας, απευθύνονταν σε όλα τα μέλη της αποστολής. Κι όταν ο πατέρας μου αρνήθηκε μια πρόσκληση σε δεξίωση στη βρετανική πρεσβεία (για λόγους εντελώς άσχετους με την αποστολή), ρίχτηκε κι άλλο λάδι στη φωτιά των διαδόσεων.

«Στην αυτοβιογραφία του ο πατέρας μου παραδέχεται ότι ο Χίλαρι πάτησε την κορυφή λίγες στιγμές πριν απ’ αυτόν», γράφει ο Τζάμλινγκ Τένζινγκ Νοργκάι (στη φωτογραφία). «Αρκετά χρόνια μετά μου είπε ότι έκανε αυτή την παραχώρηση για ν’ απαλλαγεί επιτέλους από τις ατέλειωτες ερωτήσεις και για να απαλλάξει το βουνό και την ορειβασία από τη βαριά πολιτική κληρονομιά τους».

Ο συνταγματάρχης Χαντ έφτασε σε σημείο… βρασμού. Σε μια συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Κατμαντού, κι όπου οι δημοσιογράφοι εξυμνούσαν σαν ήρωα τον πατέρα μου, ο Χαντ δήλωσε ότι κάθε άλλο παρά ήρωας ήταν, ότι ήταν ένας απλός βοηθός με ελάχιστες ορειβατικές ικανότητες κι ότι ο Χίλαρι είχε οδηγήσει όλη την ανάβαση, εκτός από ένα μικρό τμήμα της πάνω από τα 8.500 μέτρα.

 Ευτυχώς για όλους, ο Χαντ ανακάλεσε αργότερα αυτή τη δήλωση, ενώ κι ο πατέρας μου ανακάλεσε τη δήλωση που είχε υπογράψει στο δρόμο της επιστροφής και στην οποία έλεγε πως αυτός είχε φτάσει πρώτος στην κορυφή. Για να κλείσει το ζήτημα και να δοθεί ένα τέλος σ’ όλες εκείνες τις εντάσεις, ο πατέρας μου κι ο Χίλαρι πήγαν στο γραφείο του πρωθυπουργού και υπέγραψαν μια κοινή δήλωση όπου έλεγαν ότι είχαν φτάσει στην κορυφή «σχεδόν μαζί».

Στο βιβλίο του ο Τζάμλινγκ Τένζινγκ Νοργκάι αφηγείται πώς το 1996 έκανε πραγματικότητα το όνειρό του: να ανέβει κι αυτός στη «στέγη του κόσμου», ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του.

Αυτό βέβαια προκάλεσε νέες υποθέσεις και συζητήσεις, καθώς ο κόσμος σκόνταφτε στη λέξη «σχεδόν» κι απαιτούσε να μάθει τι ακριβώς σήμαινε. Γι’ αυτούς, λίγη σημασία είχε το ότι στα χρονικά της ορειβασίας δεν γίνεται διάκριση ανάμεσα στα μέλη του ίδιου «σκοινιού» που φτάνουν μαζί σε μια κορυφή, όπως ακριβώς δεν κάνουμε διαχωρισμό στο χρόνο άφιξης των επιβατών ενός αεροπλάνου, λέγοντας ότι πρώτοι φτάνουν αυτοί που κάθονται μπροστά.

Στην αυτοβιογραφία του ωστόσο ο πατέρας μου παραδέχεται ότι ο Χίλαρι πάτησε την κορυφή λίγες στιγμές πριν απ’ αυτόν. Αρκετά χρόνια μετά μου είπε ότι έκανε αυτή την παραχώρηση για ν’ απαλλαγεί επιτέλους από τις ατέλειωτες ερωτήσεις και για να απαλλάξει το βουνό και την ορειβασία από τη βαριά πολιτική κληρονομιά τους. Ο πατέρας μου ήταν πρόθυμος να κάνει αυτή την παραχώρηση στο φίλο και σύντροφό του Χίλαρι. Κι ακόμα, ήταν η τελευταία έκφραση σεβασμού εκ μέρους του προς ένα βουνό που ήξερε ότι δεν θα κατακτηθεί ποτέ. Είναι αλαζονεία, ακόμα και ιεροσυλία, να υποστηρίζεις πως έχεις κατακτήσει το Έβερεστ. Η κορυφή του παραχωρεί μία μόνο ακρόαση στους θνητούς, κι αυτή πολύ σπάνια και για ελάχιστες στιγμές.

// Από το βιβλίο των Τζάμλινγκ Τένζινγκ Νοργκάι και Μπρόουτον Κόμπερν «Αγγίζοντας την ψυχή του πατέρα μου – Το ταξίδι ενός Σέρπα στην κορυφή του Έβερεστ». Μετάφραση: Γιάννης Σπανδωνής. Εκδόσεις Ωκεανίδα, 2003.

Διαβάστε ακόμα: «Έτσι ανεβήκαμε πρώτοι στο Έβερεστ». 

TAGS :
βιβλίο Εβερεστ

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook