Η μπουγιαμπέσα του Γιώργου Σεφέρη

Ο Γιώργος Σεφέρης όπως τον αποτύπωσε ο ζωγράφος Γιάννης Ψυχοπαίδης.

Παράλληλα με τη σημαντική ποιητική του παρακαταθήκη, ο Γιώργος Σεφέρης (πέθανε σαν σήμερα 20 Σεπτεμβρίου 1971) μας έκανε κοινωνούς και στα ημερολόγιά του. Ο Γιώργος Σεφέρης κρατούσε ημερολόγιο συνειδητά και με συνέπεια από την εποχή των νεανικών του χρόνων.

Τα δημοσιευμένα ημερολόγια του Γιώργου Σεφέρη (1900-1971) με τον τίτλο Μέρες αποτελούνται από εννέα τόμους και καλύπτουν την περίοδο 1925-1971. Μεταξύ πολλών σκέψεων και καταγραφών, στον πέμπτο τόμο των ημερολογίων του, υπάρχει μια σπάνια αναφορά σε ένα γαστρονομικό περιστατικό που είναι -φυσικά- γραμμένο με τη δική του τόσο ιδιαίτερη γραφή.

Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Σεφέρης μόλις έχει φτάσει στη Μασσαλία και είναι καθ’ οδόν για το Παρίσι, όταν πηγαίνει σε ένα εστιατόριο με την παρέα του για να φάνε μπουγιαμπέσα. Με ημερομηνία καταγραφής «Τετάρτη, 18 Απρίλη 1951», γράφει ο ποιητής:

Τετάρτη 28 Απρίλη 1951

Θα ξεκινήσουμε στις 23:00 για Παρίσι-Καλαί. Δε μένει καιρός για ν’ αργοπορήσουμε. Η Γαλλία μοιάζει με τη Γαλλία που ήξερα όπως μια σκηνογραφία μοιάζει μ’ ένα γνωστό τοπίο. Τι λείπει; Πήγαμε να πλυθούμε και ν’ αφήσουμε τα πράγματά μας σ’ ένα δωμάτιο του «Grand Hotel»· δωμάτιο προς την αυλή· έχει και τζάκι· ένα πολύ οικείο μέρος της γης· η πλήξη από παλιές αρνητικές κάμαρες είναι κολλημένη στα χαρτιά των τοίχων, στις κουρτίνες· ανασαίνω αναπότρεπτα σελίδες του Marcel Proust.

Ο πέμπτος τόμος από τις «Μέρες» του Γιώργου Σεφέρη από τις εκδόσεος Ικαρος.

Βγήκαμε. Άνθρωποι πολύ πιο καλοθρεμμένοι από τους Ναπολιτάνους. Ανεβήκαμε στη Notre Dame de la Garde με τον οδοντωτό. Άλλο φως· μουντό. Πήγαμε για «bouillabaisse*» σ’ ένα εστιατόριο που μας σύστησαν. Όταν μπήκαμε, ήμασταν οι μόνοι πελάτες. Καθώς περιμέναμε την ψαρόσουπα, το εστιατόριο άρχισε να γεμίζει· άντρες, γυναίκες παιδιά, κι ένα κουτσούβελο καταπληκτικά βαρύ. Όλοι με τη λιχουδιά κορυφωμένη στις μασέλες, ρωμαλέες μασέλες. Μας σερβίρισαν τελετουργικά. Ρώτησα τι ψάρια χρησιμοποιούσαν ―«ce sont des poissons propices à la bouillabaisse**» είπε ο σερβιτόρος. Ο σκορπιός (το ψάρι) λέγεται «rascasse» αλλά μ’ άρεσε η λέξη propice την ώρα εκείνη της ιερουργίας. Θα είναι πάνω από δέκα χρόνια που δεν είδα τέτοιο πανηγύρι. Οι κνίσες πλήθαιναν, τα χρώματα έλαμπαν, χρώματα από αστακούς, ψάρια, λαχανικά, φλόγες από καμινέτα. Αυτοί οι άνθρωποι καταβρόχθιζαν καταπληκτικές ποσότητες με τα δόντια, με τα ρουθούνια, με τα μάτια. Ένιωσα να φουντώνει ένα τρομαχτικό crescendo· η πράξη φαΐ έπαιρνε την ίδια μανιώδη σημασία που πρέπει να είχε κάποτε για αρχέγονες φυλές η πράξη χορός. Ένιωσα πως λαχάνιαζα. Στο τέλος μού ήρθε η ιδέα πως η έμμονη σκέψη που κινούσε όλους αυτούς τους φαγάδες, καθώς ξεμπέρδευαν τα πιάτα τους, ήταν η σκέψη μιας οριστικής αφομοίωσης, μια τελειωτικής κατάκτησης, και μια επικρεμάμενης απειλής ―«encore un repas que l’ennemi ne mangera pas» καθώς έλεγαν άλλοτε.

Την ώρα που πλήρωνα, ήρθε ο καταστηματάρχης: «Have you enjoyed your lunch?***» Του αποκρίθηκα πως δεν είμαι Αμερικανός μήτε Άγγλος, αλλά Μεσόγειος. Στεναχωρεμένος που δεν ψυχολόγησε σωστά τον πελάτη, ξαναείπε: «Avez-vous bien mangé, Monsieur?****» Είπα ότι πηγαίνουμε στην Αγγλία. Κι αυτός: «Il paraît que l’on se serre la ceinture lá-bas. On se l’est bien serrée, nous autres aussi…»

Η ευκολία της Γαλλίας μπορεί να σε διαλύσει. Η Αγγλία δεν ξέρω. Όχι η Ελλάδα, όταν μπορείς να κανονίσεις τις αποστάσεις· αλλά είναι δύσκολο.

(*) μπουγιαμπέσα. Ένα από τα χαρακτηριστικά φαγητά της Μασσαλίας.

(**) «είναι τα κατάλληλα ψάρια για τη σούπα»

(***) «ευχαριστηθήκατε το γεύμα σας;»

(****) «Λένε ότι σφίγγουμε τις ζώνες μας εκεί. Ήμασταν πολύ σφιχτοί, κι εμείς …»

//Το απόσπασμα είναι από το πέμπτο τόμο των ημερολογίων του Γιώργου Σεφέρη «Μέρες» που έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. 

Διαβάστε ακόμα: Ο Γιώργος Σεφέρης ήταν sexy.

TAGS :
Γιώργος Σεφέρης ψαρόσουπα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook