Ρόαλντ Αμούνδσεν: ο τελευταίος των Βίκινγκς

Ο Roald Engelbregt Gravning Amundsen την άνοιξη του 1925 (Φωτογραφία: coolantarctica.com).

Εικόνα 1η: Στις τουριστικές μπροσούρες της Νορβηγίας, το λιμάνι Tromsø, στο βόρειο άκρο της χώρας, περιγράφεται ως το σημείο απ’ όπου αρχίζει η περιπέτεια του Βόρειου Πόλου. Ισχύει σήμερα, ίσχυε και πριν από έναν αιώνα. Οι τουρίστες έρχονται να θαμπωθούν από το βόρειο σέλας.

Αλλά το 1928, σαλπάρανε από δω για να εξερευνήσουν τόπους ακόμα άγνωστους, μια λευκή έρημο, μυστηριώδη, παραμυθένια. Πολλοί χανόντουσαν, συχνά πέθαιναν. Ένα κτίσμα από κόκκινο ξύλο στην άκρη του λιμανιού τούς είναι αφιερωμένο. Πρόκειται για το Polar Museum.

Εικόνα 2η: Στις 22 Σεπτεμβρίου του 2018, για πρώτη φορά στην Ιστορία, ένα φορτηγό πλοίο συνδέει το Βλαδιβοστόκ με την Αγία Πετρούπολη από το βορειοανατολικό πέρασμα. Εκμεταλλεύεται την ανησυχητική συρρίκνωση του Αρκτικού Ωκεανού, για ν’ ανοίξει ένα νέο θαλάσσιο δρόμο κατά 5.000 χλμ. συντομότερο από τη δίοδο της διώρυγας του Σουέζ.

Ellsworth and Amundsen κάνοντας μετρήσεις σε ένα απέραντο χιονισμένο τοπίο (Φωτογραφία: coolantarctica.com).

Κοινός παρονομαστής των δύο, ο μυθικός Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούνδσεν. Αυτός ο εραστής των πάγων γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου του 1872 στο Borge, λίγα χιλιόμετρα έξω από το Όσλο. Θαλασσόλυκος περιωπής, δαιμόνιος, αποφασισμένος, κατέκτησε το Νότιο Πόλο με έλκηθρο, πέταξε πάνω από το Βόρειο Πόλο με Ζέπελιν και έκανε τον βορειοανατολικό διάπλου με ιστιοφόρο. Μια ιστορία απ’ αυτές που συναρπάζουν.

Είτε με πέδιλα του σκι είτε έλκηθρο είτε με τα πόδια, υπήρξε ένας άνθρωπος που διέτρεξε τον πλανήτη από πάνω έως κάτω.

Ο Roald Engelbregt Gravning Amundsen ήταν το τέταρτο τέκνο μιας εφοπλιστικής οικογένειας, με ιδιόκτητο στόλο 22 καραβιών. Καθώς η μητέρα του τον ήθελε γιατρό, έπρεπε να περιμένει ως το θάνατό της το 1893.

Ωστόσο, από τα μικράτα του, επιμένει να ασκείται φτάνοντας το σώμα του στα όριά του. Όλο το βαρύ χειμώνα κοιμάται με τα παράθυρα ανοιχτά. Και στα 15 του, έχει ανακαλύψει τα γραπτά του Sir John Franklin, ο οποίος έχει χαρτογραφήσει το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας ακτής της αμερικανικής επικράτειας.

Μελετώντας τις ώρες της σχόλης (Φωτογραφία: coolantarctica.com).

Αμέσως μετά, εγκαταλείπει το πανεπιστήμιο και μπαρκάρει ως απλός ναύτης σ’ ένα πλοίο που κυνηγούσε φώκιες στις ανατολικές ακτές της Γροιλανδίας. Πέντε χρόνια αργότερα, ήταν καπετάνιος.

Με την πολύτιμη βοήθεια του ήρωά του Fridtjof Nansen, του ανθρώπου που διέσχισε με σκι τη Γροιλανδία το 1889 και ο οποίος του παραχωρεί την τρικάταρτη γολέτα Fram, μπορεί επιτέλους να δώσει συνέχεια στο όνειρό του.

Πέταξε πάνω από το Βόρειο Πόλο με Ζέπελιν.

Τότε υπήρχε φοβερός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών για την κατάκτηση των πόλων. Έτσι, μετά την αναγγελία των Αμερικανών Frédéric Cook και Robert Peary ότι καθένας απ’ τη μεριά του έφτασαν στο μαγνητικό Βόρειο Πόλο το φθινόπωρο του 1909, ο Αμούνδσεν αποφασίζει ν’ αλλάξει ρότα και να πατήσει πρώτος στην καρδιά της Ανταρκτικής.

Το ανέκδοτο της υπόθεσης: Εκείνη την εποχή, ο Αμούνδσεν δεν είχε ιδέα τι συνέβαινε στη χώρα του, ότι η Νορβηγία είχε κερδίσει την ανεξαρτησία της από τη Σουηδία.

Ο Roald Engelbregt Gravning Amundsen ήταν το τέταρτο τέκνο μιας εφοπλιστικής οικογένειας, με ιδιόκτητο στόλο 22 καραβιών.

Το Fram θα δέσει στον Κόλπο των Φαλαινών το 1911. Ο Αμούνδσεν, μαζί με τους τέσσερις συντρόφους του, γνωρίζοντας πως να χειρίζεται τα σκυλιά των ελκήθρων, με τα κατάλληλα ρούχα (γούνες αντί για parkas, όπως του έμαθαν οι Ινουίτ) και ξέροντας καλά πώς να επιβιώνει σε τέτοια περιβάλλοντα, φτάνει στο Νότιο Πόλο στις 14 Δεκεμβρίου 1911, ένα μήνα πριν από τον άτυχο Βρετανό ανταγωνιστή του Robert Scott, ο οποίος θα βρει το θάνατο από την πείνα, το κρύο και την εξάντληση. Η δύσκολη επιστροφή θα κρατήσει 94 ημέρες. Η αποστολή του Αμούνδσεν έχει διατρέξει συνολικά περί τα τα 2.824 χλμ. κι έχει υψώσει τη νορβηγική σημαία.

Αυτός ο αγώνας δρόμου για την κατάκτηση του Νότιου Πόλου αποτελεί μείζον στάδιο της ηρωικής εποχής εξερεύνησης της Ανταρκτικής. Ξεκινά το 1895, όταν το 6ο Διεθνές Συνέδριο Γεωγραφίας απευθύνει επίσημο κάλεσμα σε όλους τους επιστημονικούς κύκλους ανά τον κόσμο. Οκτώ χώρες θα επιχειρήσουν δεκαέξι διαφορετικές αποστολές. Μια περίοδος που λήγει με το θάνατο του Ernest Shackleton το 1922.

Προς τιμή του υπάρχει η θάλασσα του Αμούνδσεν, όπως κι ένας παγετώνας που φέρει το όνομά του.

Έχοντας γλιτώσει τον ΑΠΠ, ο Αμούνδσεν θα στρέψει στη συνέχεια την προσοχή του στις τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται από την αεροπλοΐα. Του καρφώνεται η ιδέα να συνεχίσει τις πολικές εξερευνήσεις του στο τιμόνι αυτών των νέων ιπτάμενων μηχανών.

Το αερόπλοιο Norge του φίλου του Ιταλού μηχανικού Umberto Nobile θα τους φέρει το 1926 πάνω από το Βόρειο Πόλο μέσα σε δυο μέρες. Είναι μήκους 106 μ. και πλάτους 25 μ. Κινείται με ταχύτητα 80 χλμ./ώρα. Είχαν ξεκινήσει απ’ τη Ρώμη και είχαν διανύσει μια απόσταση 5.300 χλμ. Μια παγκόσμια πρώτη.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Nobile το επιχειρεί ξανά με το Ζέπελιν Italia, έχοντας σκοπό να προσγειωθεί. Τα ίχνη του χάνονται. O Αμούνδσεν, παρότι είναι μαλωμένος μαζί του κι έχει βγει στη σύνταξη, σπεύδει σε αναζήτησή του. Το ξύλινο υδροπλάνο του είναι ένα Latham 47, γαλλικής κατασκευής. Απογειώνεται από τη Νορβηγία στις 18 Ιουνίου του 1928.

Έχοντας γλιτώσει τον ΑΠΠ, ο Αμούνδσεν θα στρέψει στη συνέχεια την προσοχή του στις τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται από την αεροπλοΐα.

Θα συντριβεί, περνώντας μέσα από πυκνή ομίχλη στη θάλασσα του Μπάρεντς. Ήταν 18 Ιουνίου 1928, κι εκείνος μόλις στα 55 του. Ο Umberto Nobile θα εντοπιστεί από ένα σουηδικό αεροπλάνο και θα επιστρέψει σώος και αβλαβής μαζί με τους συντρόφους του.

Ο τελευταίος μεγάλος εξερευνητής, ο μοναδικός που έστησε τη σημαία του και στους δύο Πόλους, θα χαθεί στους πάγους που τόσο αγάπησε. Όμως, το όνομά του βρίσκεται παντού: Στο σταθμό Αμούνδσεν-Σκοτ στο Νότιο Πόλο (200 επιστήμονες εξακολουθούν να δουλεύουν εκεί κάθε καλοκαίρι). Υπάρχει η θάλασσα του Αμούνδσεν ένα γύρω, όπως κι ένας παγετώνας που φέρει το όνομά του. Ακόμα κι ένας κρατήρας στη Σελήνη βαφτίστηκε Amundsenia.

Διαβάστε ακόμα: Ο Λουκίνο Βισκόντι κι οι υποσχέσεις του λυκόφωτος.

TAGS :
εξερευνητής ζωή ορειβασία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook