Από το Ευρωκοινοβούλιο στη Λακωνία: Το πέρασμα στη φύση

Ο Φραγκίσκος Καρέλας στον τόπο όπου βρήκε τον δικό του επίγειο Παράδεισο. «Πρέπει να μπορούμε να υλοποιούμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, όλοι πρέπει να διεκδικήσουμε κάτι τέτοιο», λέει.

Με τον Φραγκίσκο Καρέλα συναντηθήκαμε κάπου στο κέντρο της Αθήνας, αλλά, μέσα από τη συνέντευξη που ακολουθεί, περιπλανηθήκαμε μαζί από την Αμερική, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, μέχρι την Ευρώπη και την Ελλάδα, αναζητώντας τις εσωτερικές πυξίδες που κάνουν τον κόσμο μας να γυρίζει. Ο εμπνευστής του πρότυπου οικολογικού αγροκτήματος «Ευμέλεια» θα μπορούσε να κάνει καριέρα σε ένα σημαντικό πόστο, σε ένα διεθνές κέντρο αποφάσεων. Αντί αυτού όμως εκπέμπει σήμα αλλαγής από την Λακωνία και υποστηρίζει ότι ο δρόμος για το όνειρο είναι ανοιχτός, όταν αποφασίσεις να το πιστέψεις και κυρίως να το προσφέρεις στους άλλους. Ιδού μια θέση ζωής και όχι γραφείου.

Μετά τις σπουδές μου στις Διεθνείς Σχέσεις, δούλεψα στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Εκεί διαπίστωσα ότι πολύ δύσκολα γίνονται αλλαγές από πάνω προς τα κάτω. Χάνεται η επαφή με τους πολίτες. Για παράδειγμα, δεν ξέρεις τι τιμή έχει το ψωμί ή πώς είναι να πας σε μια δημόσια υπηρεσία. Βιώνεις ένα απίστευτο detachment (αποσύνδεση), ειδικά αν είσαι στα υψηλά κλιμάκια της πολιτικής. Επιπλέον αυτοοχυρώνεσαι για να διασφαλίσεις τα κεκτημένα σου και αυτό σε αποσπά από το να προσφέρεις. Έτσι θεώρησα ότι πρέπει να το αντιστρέψω και να κάνω πράγματα από κάτω προς τα πάνω. Από μικρός, άλλωστε, ήθελα να προσφέρω. Δεν το λέω μελοδραματικά. Με ενδιαφέρει αυτό που κάνω να έχει αντίκτυπο στην κοινωνία. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα, έχω διαβάσει στον Τύπο για έναν Έλληνα που πριν την κρίση εργαζόταν σε μια εταιρεία marketing και δημοσίων σχέσεων. Όταν έχασε τη δουλειά του, επειδή η επιχείρηση έκλεισε, άρχισε να ταΐζει κάποιους ανθρώπους, ξεκινώντας απλώς με το να δώσει το μισό του σάντουιτς. Τώρα ταΐζει τρεις χιλιάδες ανθρώπους την ημέρα.

Νιώθω πως συνεχώς έχω προκλήσεις μπροστά μου: να βελτιώνομαι, να μην πληγώνω τους γύρω μου, και ταυτόχρονα να είμαι ευχαριστημένος, με δυο λόγια να προσπαθώ να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Είμαι όμως ικανοποιημένος, γιατί η προσπάθεια με την «Ευμέλεια» έχει πλέον επίδραση στους άλλους, μια ακτινοβολία. Το βλέπω από την επαφή με όσους έρχονται στο κτήμα. Πρόσφατα έλαβα mail από ένα ζευγάρι, που μου έλεγε ότι μετά την επίσκεψή τους εδώ άλλαξαν κατεύθυνση ζωής και τώρα είναι κάπου στην Αφρική, στον ΟΗΕ! Δεν λέω ότι η «Ευμέλεια» τους άλλαξε, πιθανόν όμως να είδαν ότι ένας Φραγκίσκος, κάποιος άγνωστος, όπως εγώ, κάνει κάτι στη μέση του πουθενά, άρα θα μπορούσαν κι αυτοί να πάρουν κουράγιο και να κάνουν αυτό που θέλουν βαθιά μέσα τους.

«Γιατί να έρθει κανείς στην ”Ευμέλεια”; Για να δει ένα χώρο που βρίσκεται σε αγροτική γη, η οποία ωστόσο δεν ”φοβίζει” ούτε ξενίζει, γιατί έχει ωραία αρχιτεκτονική, άρα μπορεί να είναι ομαλή η επαφή του με τη φύση».

Πιστεύω, άλλωστε, ότι όταν κάνεις αυτό που αγαπάς, ή τουλάχιστον αυτό μέσα στο οποίο νιώθεις καλά, θα λαμβάνεις διαρκώς βοήθειες. Για του λόγου το αληθές, η «Ευμέλεια» δεν έχει γίνει μόνο από εμένα. Υπάρχουν δεκάδες άνθρωποι που έβαλαν το λιθαράκι τους, που βοήθησαν με πολλούς τρόπους. Έτσι, δεν θεωρώ ότι το έργο μου είναι ιεραποστολικό, κάτι το οποίο κάνω μόνος μου. Εξάλλου το θέμα βιωσιμότητα στην «Ευμέλεια» είναι σύνθετο. Απαιτεί προσωπικό χρόνο, κόπο και στήριξη. Έχει πολύ δρόμο, ο οποίος, ωστόσο, είναι όμορφος.

Ναι, στην «Ευμέλεια» η κρίση μας επηρέασε, ειδικά τον πρώτο καιρό οι Έλληνες επισκέπτες κόπηκαν μαχαίρι, το τελευταίο εξάμηνο όμως εμφανίστηκαν ξανά. Ίσως βαρέθηκαν να ακούν διαρκώς για κρίση και έπαψαν να φοβούνται, αφού είδαν ότι όλους μας τάραξαν στα μέτρα. Είναι σαν να λένε είμαστε ακόμα εδώ, αντέχουμε. Δεν μπορείς συνεχώς να τρομάζεις ένα λαό, κάποια στιγμή σταματά να σε πιστεύει.

ΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

Στην «Ευμέλεια» θέλουμε να κατασκευάσουμε μια οικολογική λίμνη. Οι οικολογικές λίμνες δημιουργούνται χάρη στην επέμβαση του ανθρώπου, με τέτοιο τρόπο όμως που σέβεται απολύτως το περιβάλλον και μάλιστα δημιουργείται γύρω από αυτές ένα νέο οικοσύστημα. Μετά τη δημιουργία τους, συντηρούνται χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών, με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση και, αφότου ωριμάσει το οικοσύστημά τους σε ένα με δύο χρόνια, χρειάζονται ελάχιστη υποστήριξη από τον άνθρωπο.

«Η οικολογική λίμνη που θέλουμε να κατασκευάσουμε θα ονομάζεται ”Πέντε Στοιχεία”. Στις οικολογικές λίμνες η επέμβαση του ανθρώπου γίνεται με τέτοιο τρόπο που σέβεται απολύτως το περιβάλλον και μάλιστα γύρω από αυτές δημιουργείται ένα νέο οικοσύστημα. Για τη χρηματοδότησή της χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του Crowdfunding».

Στην οικολογική μας λίμνη, που θα ονομάσουμε «Πέντε Στοιχεία», θα υπάρχουν υδρόβια φυτά και ίσως ψάρια, ενώ θα λειτουργήσει ως καταφύγιο για πουλιά της περιοχής. Γύρω από αυτήν θα δημιουργηθεί ένας πολυχώρος που θα περιλαμβάνει lounge area με αιώρες για χαλάρωση, snack bar με βιολογικά προϊόντα από παραγωγούς της περιοχής, καθιστικό και χώρο για yoga, ειδικά διαμορφωμένη έκταση για μεγαλύτερες διοργανώσεις, π.χ. γάμους. Ένα από τα σημεία γύρω από τη λίμνη θα λειτουργήσει ως χώρος για φυσικό μαγείρεμα και αποξήρανση βοτάνων! Δηλαδή με τη θερμότητα του ήλιου και φυσικές τεχνικές για βιολογικό μαγείρεμα. Ο χώρος αυτός, όπως και όλες οι εγκαταστάσεις της «Ευμέλειας», θα είναι ανοιχτός για σεμινάρια. Κάθε τοπική οργάνωση που επιθυμεί να φιλοξενηθούν οι δραστηριότητές της εδώ είναι πάντα ευπρόσδεκτη και με τον πολυχώρο γύρω από τη λίμνη οι δυνατότητές μας θα είναι ακόμα περισσότερες.

Δίπλα στη λίμνη θα χτιστεί ένα σπίτι φιλοξενίας εθελοντών. Το σπίτι, όπως όλες οι εγκαταστάσεις μας, θα φτιαχτεί αποκλειστικά από οικολογικά και ανακυκλώσιμα υλικά, με πράσινη οροφή, χωρίς ανάγκη για παροχή ηλεκτρισμού από εξωτερικές πηγές. Εκεί θα φιλοξενούνται, προφανώς χωρίς χρέωση, εθελοντές από την Ελλάδα και το εξωτερικό που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στις περιβαλλοντικές δράσεις της «Ευμέλειας» και σε βιολογικές καλλιέργειες.

Για τη χρηματοδότηση της λίμνης χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του Crowdfunding. Προέκυψε από τη συνειδητοποίηση ότι άλλες μέθοδοι, όπως η κρατική χρηματοδότηση, είναι δεσμευτικές. Το κυριότερο όμως είναι ότι θέλω το κτήμα να ανοιχτεί στο κοινό, να νιώσει ότι είναι δικό του. Έτσι, ζητώντας βοήθεια από το κοινωνικό σύνολο, από την Ελλάδα και από το εξωτερικό, μπορεί αυτό να εμπλακεί συναισθηματικά. Και έμπρακτα να νιώσει ότι είναι μια δικιά του λίμνη, την οποία, όποτε μπορεί, θα επισκέπτεται. Είναι μια προσπάθεια καινούρια με τις δυσκολίες της, γιατί πρέπει να εκπαιδευτεί το κοινό. Επίσης με την κρίση ο καθένας είναι απορροφημένος στα δικά του προβλήματα, ενώ υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης στο Ίντερνετ: δύσκολα γράφει κανείς τον αριθμό της κάρτας του. Τέλος, αν και όλοι λέμε ότι θέλουμε ένα καλύτερο περιβάλλον, στον τομέα του Crowdfunding δεν έχει την ίδια στήριξη, όπως μια ταινία ή ένα βιντεοπαιχνίδι.

Η οικολογική λίμνη «Πέντε Στοιχεία» είναι η συνέχεια του οράματός μας για την αρμονική ένταξη του ανθρώπου μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Οφέλη από τη δημιουργία της οικολογικής λίμνης «Πέντε Στοιχεία» προκύπτουν για το περιβάλλον και την τοπική κοινότητα μέσα στην οποία εντάσσεται η «Ευμέλεια», για την φάρμα αλλά και για τον ίδιο τον επισκέπτη.

«Στην οικολογική λίμνη της ”Ευμέλειας” θα υπάρχουν υδρόβια φυτά (ίσως και ψάρια), και θα λειτουργήσει ως καταφύγιο για πουλιά της περιοχής».

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

Η «Ευμέλεια» άνοιξε εν μέσω κρίσης, το 2009, αλλά είχα ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, στην εποχή της Ολυμπιάδας. Μέσα σε εκείνη την ευφορία και τον πανζουρλισμό είχα ήδη κάνει τη γεώτρησή μου. Το ότι έπεσα πάνω στην κρίση μπορεί να είναι τυχαίο, ή πάλι… όχι. Στην περιοχή βρέθηκα για να κάνω ένα τοπογραφικό σε κτήματα τα οποία υπήρχαν. Όμως ένιωσα ότι εκεί θα έπρεπε να κάνω κάτι. Βέβαια, αν έβλεπες το χώρο, θα απελπιζόσουν. Μπήκα μέσα, ξεπέρασα τα προβλήματα με τη δική μου επιμονή και υπομονή και με όλα τα εργαλεία που είχα ως άνθρωπος από την προηγούμενη εμπειρία μου, για παράδειγμα τη διαχείριση κρίσεων.

Οι ταμπέλες που μας βασανίζουν στην Ελλάδα είναι η ηττοπάθειά μας και η απίστευτη καθημερινή μας αυτομαστίγωση. Έχουμε αποδεχτεί ότι ζούμε σε μια άθλια πόλη σαν την Αθήνα, ότι η περιφέρεια ζει στο δικό της κόσμο, χωρίς να έχει επαφή με ό,τι συμβαίνει. Ζούμε και σκεφτόμαστε μίζερα.

Σχολεία από όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό, επισκέπτονται το «Ευμέλεια», μαθαίνοντας από κοντά τις οικολογικές πρακτικές που εφαρμόζονται στο αγρόκτημα.

Γιατί να έρθει κανείς στην «Ευμέλεια»; Για να δει ένα χώρο που βρίσκεται σε αγροτική γη, η οποία ωστόσο δεν «φοβίζει» ούτε ξενίζει, γιατί έχει ωραία αρχιτεκτονική, άρα μπορεί να είναι ομαλή η επαφή του με τη φύση. Μας ενδιαφέρει να έρθουν άνθρωποι από τα αστικά κέντρα και να δουν πώς είναι η φύση, να ξαναπαίξουν τα παιδιά τους με τα ζώα. Και να καταλάβουν ότι δεν είναι κάτι έξω από την πραγματικότητα, ότι είναι κάτι που μπορούν και οι ίδιοι να κάνουν, αν αυτό είναι το όνειρό τους. Μας ενδιαφέρει λοιπόν η εκπαίδευση και η επαφή με τις τεχνολογίες περιβάλλοντος. Είναι ωραίο να μιλάμε για γεωθερμία, για βιολογικό καθαρισμό, αλλά είναι καλό να δεις κάποιον να τα εφαρμόζει. Η «Ευμέλεια» λοιπόν συνδυάζει το οικολογικό, το βιολογικό, το εκπαιδευτικό στοιχείο με την αρχιτεκτονική και κάποιες ευκολίες αστικού τύπου μαζεμένες σε ένα αγροτικό κτήμα. Κάνει δηλαδή πιο ομαλή τη μετάβαση στη φύση.

Ευτυχισμένος άνθρωπος ήταν ο παππούς μου. Έζησε πολλά χρόνια, ήταν καλός στη δουλειά του, προσέφερε στην κοινωνία, ενώ του άρεσαν τα όμορφα πράγματα, το καλό φαγητό, η καλή παρέα για να πιει ένα ποτό μαζί της. Τον θυμάμαι ογδόντα χρονών να περνάει μια ωραία κοπέλα και να γυρνάει να τη θαυμάζει. Ήταν μέσα σε όλα.

«Μας ενδιαφέρει να έρθουν εδώ άνθρωποι από τα αστικά κέντρα και να δουν πώς είναι η φύση, να παίξουν τα παιδιά τους με τα ζώα. Και να καταλάβουν ότι όλο αυτό δεν είναι έξω από την πραγματικότητα, αλλά κάτι που μπορούν και οι ίδιοι να κάνουν, αν αυτό είναι το όνειρό τους».

Στο μέλλον θα συνυπάρξουν δύο είδη κοινωνίας: αυτή που θα ασχολείται με το κέλυφος, άρα το σύστημα και το φαίνεσθαι, και ο λαός, που θα αυτοοργανώνεται σε μικρές ομάδες οι οποίες θα λύνουν μεταξύ τους τα προβλήματα. Αυτό υπήρχε πάντα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Καλώς ή κακώς, τα τελευταία εκατό χρόνια εναποθέσαμε τις ελπίδες μας σε κάποιες δυνάμεις που δεν μπορούν να φτάσουν μέχρι τον τελευταίο πολίτη. Ο πρωθυπουργός ή ένα κόμμα μπορεί να λέει ότι νοιάζεται για αυτόν, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που τους απασχολεί είναι η βιωσιμότητά τους.

Πρέπει να μπορούμε να υλοποιούμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, πρέπει να διεκδικήσουμε κάτι τέτοιο. Όταν οι παραπάνω ομάδες γίνουν πολλές και κάνουν πράγματα με αντίκτυπο, το κάλυμμα θα προσαρμοστεί πάνω τους. Τώρα συμβαίνει κάτι ενδιάμεσο, οι ομάδες προσπαθούν να αξιοποιήσουν ένα υπάρχον πλαίσιο. Ο κόσμος έχει ξεφύγει από τα κόμματα, δεν είναι πλέον γι’ αυτόν σημείο αναφοράς, ξέρει βεβαίως ότι υπάρχουν, αλλά θέλει να κάνει άλλα, δικά του πράγματα.

Πληροφορίες για τη στήριξη της προσπάθειας για τη δημιουργία της λίμνης «Πέντε Στοιχεία» στο www.eumelia.com.

Οι επισκέπτες συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες. Από το να περπατήσουν στον Πάρνωνα και να μάθουν για την πληθώρα των άγριων βοτάνων του έως το να βιώσουν την εμπειρία της συγκομιδής του καρπού της ελιάς.

TAGS :
crowdfunding οικολογία Φάρμα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook