Υπάρχει χώρος για ένα φιλελεύθερο κόμμα στην Ελλάδα;

«Υπάρχει αρκετός χώρος στο κέντρο του πολιτικού φάσματος για έναν φιλελεύθερο σχηματισμό; Όχι. Η τανάλια θα τον λιώσει. Υπάρχει Έλληνας Μακρόν, ικανός να σπάσει την τανάλια; Εγώ δεν τον βλέπω, εσείς;», γράφει ο Αριστείδης Χατζής. (Εικονογράφηση: Vladimir Radibratovic)

Ένας Ευρωπαίος φιλελεύθερος πολιτικός με ρώτησε σε ένα συνέδριο εκτός Ελλάδος, πριν ένα χρόνο, αν θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για την ίδρυση ενός φιλελεύθερου κόμματος στην Ελλάδα. «Δεν είναι έτοιμοι οι Έλληνες, μετά απ’ όσα τράβηξαν, να δεχτούν τις φιλελεύθερες ιδέες;». Δυστυχώς, του απάντησα, όχι, δεν είναι ακόμα έτοιμοι. Επιπλέον, στις επόμενες εκλογές, ό,τι υπάρχει στον χώρο του κέντρου θα συνθλιβεί. Ωστόσο, συνέχισα, ένα μικρό αλλά ισχυρό φιλελεύθερο κόμμα θα ήταν πολύ χρήσιμο μετά τις εκλογές. Για να πιέζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη (πίστευα τότε και συνεχίζω να πιστεύω και τώρα, ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο μετά τις εκλογές, όποτε κι αν γίνουν) προς φιλελεύθερη κατεύθυνση. Θα ήταν καταστροφικό αν η αντιπολίτευση κυριαρχείται πλήρως από τις δυνάμεις του δεξιού και αριστερού λαϊκισμού. Νομίζω ότι τότε θα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες.

Βλέποντας σήμερα τις περιπέτειες του ΚΙΝΑΛ και του Ποταμιού και το σχεδόν προδιαγεγραμμένο μέλλον τους, αναρωτιέμαι αν θα είχε διαφορετική τύχη μια νέα προσπάθεια στον φιλελεύθερο χώρο. Νομίζω δεν θα είχε. Για πολλούς λόγους αλλά κυρίως για τον εξής: ο χώρος από την κεντροδεξιά μέχρι την κεντροαριστερά απεχθάνεται τόσο την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ που δεν θα «σπαταλήσει» την ψήφο του αλλού. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Αλλά είναι αριθμητικά αμελητέες. Αυτό δίνει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στη ΝΔ που το ενισχύει το γεγονός ότι ο χώρος αυτός φαίνεται τόσο αποφασισμένος ώστε να είναι διατεθειμένος να καταπιεί πολλά. Φτάνει να πέσει η κυβέρνηση.

Επανέρχομαι στο αρχικό ερώτημα. Υπάρχει αρκετός χώρος στο κέντρο του πολιτικού φάσματος για έναν φιλελεύθερο σχηματισμό; Όχι. Η τανάλια θα τον λιώσει. Υπάρχει Έλληνας Μακρόν, ικανός να σπάσει την τανάλια; Εγώ δεν τον βλέπω, εσείς; Και τι θα αλλάξει μετά τις εκλογές για να επιτρέψει σε ένα φιλελεύθερο κόμμα να αποκτήσει ένα μικρό αλλά ζωτικό χώρο; H απλή αναλογική. Η οποία είναι game changer. Καταστροφικό game changer αλλά όπως σε κάθε καταστροφή θα δημιουργηθούν ευκαιρίες όχι μόνο για τις δυνάμεις του λαϊκισμού αλλά και για τις εκσυγχρονιστικές και τις φιλελεύθερες.

Υπάρχει κάποιο συμπέρασμα σε όλα αυτά; Ναι, υπάρχει. Ο εκσυγχρονιστικός χώρος είναι αρκετά μεγάλος. Τώρα έχει τρομοκρατηθεί και έχει εξοργιστεί. Και όχι άδικα. Αλλά μετά τις επόμενες εκλογές δεν θα έχει τα ίδια κίνητρα, ο στόχος θα έχει επιτευχθεί. Όσοι, λοιπόν, θεωρούν δεδομένο αυτόν τον χώρο, ας μην το κάνουν. Η παβλοφική φάση θα περάσει σύντομα. Άλλωστε είναι ο χώρος που κυριαρχεί ο ορθολογισμός και ο σκεπτικισμός (ή τουλάχιστον θα έπρεπε να κυριαρχούν). Όσες φορές στην ιστορία του αναγκάστηκε να συρθεί πίσω από τη Δεξιά, μετάνιωσε για τις εκπτώσεις και τις παραχωρήσεις που έκανε. Όσο περισσότερο η Νέα Δημοκρατία θυμίζει την παλιά Δεξιά, τόσο ταχύτερα θα χάσει αυτόν τον χώρο. Αξίζει όμως να τον χάσει για να κρατήσει αυτούς που θέλει να κρατήσει στα δεξιά της; Αναρωτιέμαι.

//O Αριστείδης Χατζής είναι Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. To post που αναδημοσιεύουμε με την άδειά του, εδώ.

Διαβάστε ακόμα: Αριστείδης Χατζής – «Θέλω να δημιουργήσω ενδιαφέρον για τις φιλελεύθερες ιδέες»

TAGS :
Αριστείδης Χατζής Ελλάδα κόμμα φιλελευθερισμός

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook