Καλλιτέχνης θα γίνεις, παιδί μου;

Τι είδους σχολείο ονειρεύεται η Νίκη Κεραμέως; (George Vitsaras / SOOC).

Μάθε παιδί μου τα «σωστά» γράμματα. Αυτά που θα σε καταξιώσουν στην κοινωνία. Θα σου γεμίσουν την τσέπη. Θα σε κάνουν τρανό στα σουαρέ και τα γκαλά. Ενδέχεται να είναι αυτά που θα σε στείλουν σε κάποιο παράθυρο τηλεοπτικής εκπομπής. Οποία καταξίωση.

Μάθε παιδί μου πως τα καλλιτεχνικά δεν είναι για ‘σένα. Δεν χρειάζεται να ονειρεύεσαι πως ένας στίχος μπορεί να ρίξει καθεστώτα (το ξέρουμε, δεν μπορεί, αλλά δεν είναι κακό να το φαντασιωνόμαστε), πως ένα τραγούδι μπορεί να σε ανθίσει μέσα σου, πως ένας πίνακας ζωγραφικής είναι ικανός να σε γεμίσει χαρά.

Το ΦΕΚ που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας δεν επιτρέπει παρανοήσεις: καταργεί το μάθημα των καλλιτεχνικών και της μουσικής από την Α’Λυκείου που ως τώρα ήταν μάθημα επιλογής. Υπάρχει, όμως, και «ουρά» στο θέμα, καθώς σύμφωνα με το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα, από το «νέο σχολείο» καταργούνται και τα μαθήματα Ελεύθερο και Γραμμικό Σχέδιο στην Γ’ Λυκείου.

Κατά την κυρία Κεραμέως η αναγκαία εκπαίδευση που οφείλει να πάρει ένα νέο παιδί πρέπει να εντάσσεται στο αυστηρό πλαίσιο της χρηστομάθειας. Όλα τα άλλα ας τα ανακαλύψει μόνος του ο καθένας – αν τα καταφέρει. Τουλάχιστον, διατηρεί το μάθημα των καλλιτεχνικών και της μουσικής στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Δεν είναι λίγο, αλλά δεν είναι αρκετό.

Τα αρχικά fake news που έκαναν το γύρο του Διαδικτύου ανέφεραν πως αποφασίστηκε μια συλλήβδην κατάργηση των μαθημάτων σε όλες τις βαθμίδες της βασικής εκπαίδευσης. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, όμως, και πάλι η απόφαση να καταργηθούν στην Α’ Λυκείου σημαίνει κάτι.

Αυτή τη στιγμή, τα παιδιά που βρίσκονται στον προθάλαμο των Πανεπιστημίων, στις τρεις τάξεις του Λυκείου, θα πάρουν κάμποση τεχνική γνώση ή αυτή, τέλος πάντων, που θα τους χρειαστεί για να περάσουν σε κάποια σχολή, αλλά θα στερούνται τη γνώση άλλων μαθημάτων που μπορεί να μην τους χρησιμεύσουν άμεσα, αλλά θα τους κάνουν πλουσιότερους εσωτερικά. Κανονικά δεν θα έπρεπε καν να είναι μάθημα επιλογής τα καλλιτεχνικά και η μουσική, αλλά πλήρως ενταγμένα στο διδασκαλικό πρόγραμμα.

Το βασικό επιχείρημα του υπουργείου Παιδείας είναι ότι στα συγκεκριμένα μαθήματα υπήρχε χαμηλή συμμετοχή. Μόνο που τα μαθήματα σε ένα σχολείο δεν είναι τηλεοπτικά προγράμματα όπου ο καναλάρχης θα κοιτάξει τα νούμερα της AGB για να αποφασίσει αν θα τα κόψει ή όχι.

Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Λυκείου, η Μουσική και τα Καλλιτεχνικά υπήρχαν ως μάθημα επιλογής στην Α΄ Λυκείου, όπου, σύμφωνα με την ΥΑ 139454/Δ2, ΦΕΚ Β΄ 3807/04.09.2018, οι μαθητές μπορούσαν να παρακολουθήσουν ένα μάθημα επιλογής, το οποίο διδασκόταν 2 ώρες εβδομαδιαίως. Είχε παρατηρηθεί όμως χαμηλή συμμετοχή σε αυτό (στα εικαστικά και τη μουσική αθροιστικά, το έτος 2018-2019, συμμετείχε το 7,9% των μαθητών της Α’ Λυκείου, 9% το έτος 2019-2020), και σποραδικότητα στη διδασκαλία των μαθημάτων αυτών, τα οποία δεν μπορούσαν να υπηρετήσουν το σκοπό τους. Προτάχθηκε η εισαγωγή στο υποχρεωτικό πρόγραμμα των Αγγλικών, ενισχύθηκαν η πληροφορική και η φυσική αγωγή, δόθηκε η δυνατότητα δεύτερης ξένης γλώσσας. Εν ολίγοις, αντικαταστάθηκαν μαθήματα που δεν λάμβαναν χώρα παρά σε περιορισμένο βαθμό από μαθήματα ενταγμένα στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα τα οποία παρακολουθούνται από όλους τους μαθητές».

Αν είχαν χαμηλή συμμετοχή, το υπουργείο Παιδείας όφειλε να βρει τους τρόπους να τα κάνει δελεαστικά για τους μαθητές και όχι να τα καταργήσει. Για να το έπραττε, όμως, αυτό θα έπρεπε προηγουμένως να τα έχει θεωρήσει σημαντικά και χρήσιμα. Ως φαίνεται δεν τα θεωρεί κι αυτό δείχνει κάτι για τη φιλοσοφία που διέπει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου.

Θα πει κάποιος: δεν διδάσκονται με σωστό τρόπο. Απάντηση: όταν σε πονάει το κεφάλι σου δεν το κόβεις. Προσπαθείς να βελτιώσεις τις συνθήκες της ζωής σου. Μήπως η γλώσσα διδάσκεται σωστά; Για να μην πούμε για τη γυμναστική. Όμως, αυτό είναι μια περιπτωσιολογία. Υπάρχουν καθηγητές στα δημόσια σχολεία που παλεύουν με τα κύματα και δεν πνίγονται. Προφανώς υπάρχουν και συνάδελφοί τους που δεν δείχνουν την απαιτούμενη ζέση. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως πρέπει να καταργήσεις το μάθημα στη λογική «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά».

Είναι φανερό πως, πλέον, προτάσσεται η τεχνοκρατική πλευρά της γνώσης, ο ανταγωνισμός με παράσημο την αριστεία (δεν είναι καθόλου κακό να είσαι πρώτος, αλλά δεν είναι το σημαντικότερο για ένα παιδί) και η στειρότητα στην αναλυτική σκέψη. Ναι, τα καλλιτεχνικά μαθήματα δεν θα φτιάξουν τους επόμενους διευθυντές σε πολυεθνικές. Όμως, για να φανταστείτε έναν διευθυντή πολυεθνικής να μην γνωρίζει δράμι από τέχνη και λογοτεχνία. Κι όμως, δεν θα γίνει ποτέ επιτυχημένος όσο νομίζει.

Η τέχνη δεν υπάρχει για να μας φέρει πλούτο και δόξα. Υπάρχει στη ζωή μας για να πλατύνει τους ορίζοντες της νόησης, να λειάνει τις οξείες γωνίες του λογικού, να αναδείξει τη βαθιά ομορφιά του συναισθήματος, να μας κάνει -εντέλει- πιο πλήρεις ανθρώπους.

Δεν έχει κανένα νόημα να βάζεις στα παιδιά να γράψουν στο μάθημα της Έκθεσης για την αξία της ποίησης, όταν την εξοβελίζεις από το σχολείο. Εκτός κι αν η υπουργός πιστεύει πως η ποίηση βρίσκεται μόνο στις λέξεις. Όσο ανάγκη έχουν τα παιδιά τη μέθοδο των Μαθηματικών, την ανάλυση της Ιστορίας, τον πλούτο των Αρχαίων, άλλο τόσο έχουν ανάγκη την πλέρια ελευθερία που προσφέρουν η μουσική και τα καλλιτεχνικά μαθήματα.

Δεν γίνεται να βάλουμε τα παιδιά στο κρεβάτι του Προκρούστη θέλοντας να τα κάνουμε όμοια στρατιωτάκια, ακούνητα και αγέλαστα.

Διαβάστε ακόμα, συνέντευξη με τη Σία Κοσιώνη: «Προσπαθώ πάρα πολύ να μην επιβαρύνω το παιδί μου με τα δικά μου απωθημένα».

TAGS :
Κεραμέως σχολείο υπουργείο Παιδείας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook