Το Grand Prix της Κούβας για αυτοκίνητα σπορ έγινε για πρώτη φορά το 1957, στην Αβάνα. Εκείνο όμως του 1958 ήταν που θα έμενε στην Ιστορία (photo hebergee sur uprapide).

Τη δεκαετία του ’50, οι αγώνες αυτοκινήτου ήταν στην επικαιρότητα για πολλά αξιοσημείωτα γεγονότα. Για το 1-2-3 της Alfa Romeo στο πρώτο Grand Prix της Formula 1, στο Silverstone, ή για τη μνημειώδη οδήγηση και νίκη του Juan Manuel Fangio με τη Maserari 250F στο Γερμανικό Grand Prix, το 1957 στο Nürburgring.

Για το τρομακτικό δυστύχημα στις 24 Ώρες του Le Mans, στις 11 Ιουνίου του 1955, όπου η Mercedes 300 SLR του Pierre Bouillin (που συμμετείχε ως “Pierre Levegh”) βγήκε από την πίστα και κατέληξε στις κερκίδες σκοτώνοντας 83(!) θεατές και τραυματίζοντας άλλους 180.

Και βέβαια για το δεύτερο Grand Prix της Κούβας, για αυτοκίνητα σπορ (όχι δηλαδή μονοθέσια) που έγινε στην Αβάνα στις 25 Φεβρουαρίου του 1958, αγώνα στον οποίο συμμετείχαν ορισμένοι από τους καλύτερους οδηγούς της εποχής και διήρκεσε μόλις έξι γύρους.

Με την ανοχή (και συμμετοχή φυσικά) του Batista, o διαβόητος μαφιόζος Meyer Lansky έλεγχε σχεδόν τα πάντα (τη χαρτοπαιξία, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την πορνεία, ακόμα και τα πούρα).

Πρώτα λίγη Ιστορία. Η Κούβα είχε δημοκρατικό πολίτευμα μέχρι τις 10 Μαρτίου του 1952 όταν ο συνταγματάρχης Fulgencio Batista y Zaldívar ανέτρεψε, με στρατιωτικό πραξικόπημα τρεις μήνες πριν τις προγραμματισμένες εκλογές, τον Πρόεδρο Carlos Prío Socarrás.

Με παράπλευρη συνέπεια η Αβάνα να μετατραπεί στη συνέχεια σε άντρο ακολασίας. Με την ανοχή (και συμμετοχή φυσικά) του Batista, o διαβόητος μαφιόζος Meyer Lansky έλεγχε σχεδόν τα πάντα (τη χαρτοπαιξία, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την πορνεία, ακόμα και τα πούρα), ενώ τα καζίνο της Αβάνας κέρδιζαν τότε περισσότερα και από εκείνα του Λας Βέγκας.

Την ίδια όμως εποχή, στην οροσειρά Sierra Maestra, μια ομάδα “barbudos” (γενειοφόρων ανταρτών), καθοδηγούμενη από τους αδελφούς Fidel και Raul Castro, οργάνωνε την ανατροπή του Batista και την ανάληψη της εξουσίας, ξεκινώντας με επίθεση σε στρατόπεδο στο Santiago de Cuba, στις 26 Ιουλίου του 1953 – από την οποία το κίνημα πήρε το όνομα “Movimiento 26 de Julio” ή “Μ-26-7”, για τους φίλους.

Πίσω τώρα στα αγωνιστικά. Με στόχο να προσελκύσει τουρίστες και περισσότερα χρήματα, κυρίως από την Αμερική, o Batista προκήρυξε τον αγώνα που έγινε για πρώτη φορά το 1957. Νικητής ήταν ο Fangio (Maserati 300S) με δεύτερο τον Carroll Shelby (Ferrari 410S) και τρίτο τον Alfonso de Portago (Ferrari 860 Monza).

Το δεύτερο όμως “Grand Prix of Cuba” ήταν που θα έμενε στην ιστορία. Και όχι μόνο για τις κορυφαίες συμμετοχές, όπως οι Fangio, Shelby, Jo Bonnier, Maurice Trintignant, Jean Behra με Maserati, οι Stirling Moss, Phil Hill, Wolfgang von Trips, Masten Gregory, Porfirio Rubirosa [θα γράψω κάποια στιγμή και γι αυτή τη «μορφή»] με Ferrari κ.ά. Συν κάποιους τοπικούς αστέρες, μεταξύ τους και ο προσωπικός οδηγός του Batista.

Η διαδρομή ήταν χαραγμένη στους δρόμους της Αβάνας [όπως και σε δικούς μας αγώνες στην Κέρκυρα, στη Ρόδο, στα Χανιά, ή στη Ν. Σμύρνη] με ανθρωποθυρίδες, σχάρες υπονόμων και αιχμηρά πεζοδρόμια παντού (photo Hemmings).

Η διαδρομή, μήκους 5 χλμ, ήταν χαραγμένη στους δρόμους της Αβάνας [όπως γινόταν αργότερα και στους δικούς μας αγώνες στην Κέρκυρα, στη Ρόδο, στα Χανιά, ακόμα και στη Ν. Σμύρνη], με ανθρωποθυρίδες, σχάρες υπονόμων και αιχμηρά πεζοδρόμια, και επίκεντρο την μεγάλη παραλιακή esplanade Malecón όπου τα αυτοκίνητα ξεπερνούσαν τα 250 km/h.

Δίχως δε καμία προστασία για τους χιλιάδες θεατές –με ελάχιστες μόνο διάσπαρτες αχυρόμπαλες μπροστά από μερικά δέντρα– επρόκειτο ουσιαστικά για μια συμφορά που περίμενε υπομονετικά να συμβεί.

Οι αντάρτες εξήγησαν στον Fangio πως απήγαγαν «τον διασημότερο οδηγό του κόσμου» για να ντροπιάσουν τον δικτάτορα Batista και το καθεστώς του.

Στις 24 Φεβρουαρίου, παραμονή του αγώνα, ο Fangio, έχοντας ήδη πάρει την pole position, είχε επιστρέψει στο ξενοδοχείο του και συνομιλούσε με φίλους, μεταξύ τους ο συμπατριώτης του Alejandro de Tomaso. Όταν ο νεαρός αντάρτης Manuel Uziel εισέβαλε στο lobby και, με προτεταμένο το 45άρι περίστροφό του, του ζήτησε να τον ακολουθήσει «στο όνομα της επανάστασης M-26-7».

Η εντύπωση του Fangio για το ότι επρόκειτο για φάρσα σκαρωμένη από φίλους του οδηγούς –γι αυτό άλλωστε συμμορφώθηκε αμέσως αδιαμαρτύρητα– διαλύθηκε με το που είδε έξω άλλους τέσσερις πάνοπλους barbudos οι οποίοι τον έβαλαν σηκωτό στο αυτοκίνητο που τους περίμενε.

Στη διαδρομή δε προς το κρησφύγετό τους, στο no. 42 της Calle Norte, σ’ ένα προάστιο της Αβάνας, του εξήγησαν πως απήγαγαν «τον διασημότερο οδηγό του κόσμου» για να ντροπιάσουν τον δικτάτορα Batista και το καθεστώς του, και πως θα τον απελευθέρωναν αμέσως μετά.

O Moss (Ferrari #4) στην εκκίνηση. Δεξιά, οι Fangio, Shelby, Gregory στα pits. Στην παραλιακή λεωφόρο Malecón τα αυτοκίνητα ξεπερνούσαν τα 250 km/h. Περισσότεροι από 200.000 θεατές θα παρακολουθούσαν τον αγώνα (photos Smithsonian, WorthPoint, Wikipedia, Hemmings).

Λέγεται πάντως πως εντολή των Castro ήταν να απαχθεί και ο Stirling Moss, αλλά φαίνεται πως ο Fangio απέτρεψε τους απαγωγείς του λέγοντας πως αυτό θα ήταν αγένεια εκ μέρους των αγνών επαναστατών μιας και ο Moss είχε μόλις παντρευτεί και ήταν στον «μήνα του μέλιτος» – δεν ήταν.

Βέβαια, φρουροί τοποθετήθηκαν αμέσως έξω από το δωμάτιο κάθε οδηγού, ενώ ένας απ’ αυτούς χτύπαγε τις πόρτες τους, ειδικά αυτήν του Moss, κάθε τρεις ώρες για να βεβαιωθεί πως ήταν όλοι ασφαλείς στα κρεβάτια τους.

Περισσότεροι από 200.000 χιλιάδες Κουβανοί είχαν στηθεί στα πεζοδρόμια περιμένοντας να ξεκινήσει ο αγώνας.

Το πρωί της ημέρας του αγώνα, όλοι οι οδηγοί ήταν καλεσμένοι στο παλάτι του Batista, αλλά κανείς τους δεν πήγε. Την ίδια ώρα, ο Fangio απολάμβανε ένα πλούσιο πρωινό που ακολουθήθηκε από ένα πλουσιότερο γεύμα, σερβιρισμένο «από τρία κορίτσια με εντυπωσιακά κοντά φορέματα», σύμφωνα με τον ίδιο. Tου επιτράπηκε δε να δει τον αγώνα στην τηλεόραση, όπου έμαθε πως ο Trintignant θα τον αντικαθιστούσε στη Maserati.

Περισσότεροι από 200.000 χιλιάδες Κουβανοί είχαν στηθεί στα πεζοδρόμια περιμένοντας να ξεκινήσει ο αγώνας. Λίγο πριν την εκκίνηση, που είχε προγραμματιστεί για τις 2 το μεσημέρι, κυκλοφόρησε από τις Αρχές, λανθασμένα, η είδηση ότι ο Fangio είχε απελευθερωθεί. Με αποτέλεσμα ο αγώνας να καθυστερήσει μήπως και o “El Maestro” εμφανιστεί – δεν εμφανίστηκε.

Μιάμιση ώρα μετά, 27 αυτοκίνητα ξεκίνησαν για τον αγώνα των 90 γύρων και 450 χιλιομέτρων. Ο διοπτροφόρος Masten Gregory έφυγε μπροστά, αλλά στον πρώτο γύρο τον πέρασε ο Moss, ενώ ο Shelby ακολουθούσε τρίτος. Μέχρι τον έκτο γύρο, όταν ο Gregory, “The Kansas City Flash”, ξαναπέρασε πρώτος.

Οι Juan Manuel Fangio και Porfirio Rubirosa με τον Fulgencio Batista και τον υιό Batista ανάμεσά τους, την προηγουμένη του αγώνα (photo Vintage Racecar) Photo: Bernard Cahier, courtesy Road & Track.

Στον ίδιο όμως γύρο, η Ferrari του Κουβανού ερασιτέχνη Armando Garcia Cifuentes πάτησε σε λάδια, που είχε πιθανότατα αφήσει η Porsche του Αργεντίνου Roberto Mieres, και έπεσε στο πλήθος σκοτώνοντας έξι θεατές και τραυματίζοντας άλλους 30 – δείτε το σχετικό video στο τέλος.

Κυκλοφόρησε μάλιστα η φήμη πως τα λάδια τα έχυσαν στην πίστα επίτηδες οι αντάρτες για να σαμποτάρουν τον πλουτοκρατικό αγώνα. Θεατές ξεχύθηκαν πανικόβλητοι στην πίστα, ενώ πολυβόλα ακούστηκαν να ρίχνουν στον αέρα στην προσπάθεια να συγκρατηθεί το πλήθος.

Βλέποντας τις κόκκινες σημαίες που είχαν σηκωθεί σε κάποια σημεία της διαδρομής, ο Gregory, ο Moss και οι υπόλοιποι έκοψαν ταχύτητα οδηγώντας αργά προς τη γραμμή του τερματισμού. Τυπικά, συνέχιζαν να αγωνίζονται μιας και, σύμφωνα με τον τότε κανονισμό της FIA, ο αγώνας διακοπτόταν μόνο όταν η κόκκινη σημαία σηκωνόταν στη γραμμή του τερματισμού, όχι αλλού.

Το σημείωμα που ο Fangio έγραψε, όντας αιχμάλωτος των barbudos, για το ότι είναι καλά στην υγεία του. Η είδηση της απαγωγής έγινε πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες όλου του κόσμου (photos Sports Gazette, Bernard Cahier).

Ίσχυε όμως και μια άλλη παράγραφος, σύμφωνα με την οποία ένας αγώνας θεωρείτο επίσημα ολοκληρωμένος μετά από πέντε γύρους – παράγραφο που ο Moss φαίνεται πως γνώριζε. Έτσι, λίγο πριν ο Gregory διασχίσει την γραμμή του τερματισμού, ο Moss τον προσπέρασε και τερμάτισε εκείνος πρώτος, με διαφορά ενός μόλις δευτερολέπτου. Με συνέπεια βέβαια ο Masten Gregory να γίνει έξαλλος.

Στο μεταξύ, αν και οι οργανωτές ανακοίνωσαν πως ο αγώνας θα ξανάρχιζε, οι οδηγοί αποφάσισαν να μη συνεχίσουν. Ο δε Moss έπιασε παράμερα τον Gregory, που σκόπευε να υποβάλει ένσταση για το παραπάνω, εξηγώντας του πως αν το έκανε αυτό, τα χρηματικά έπαθλα θα δεσμεύονταν μέχρι την εκδίκασή της.

Oαιχμάλωτος ακόμα Fangio… παρακάθησε σε δείπνο με μερικούς ακόμα barbudos πολλοί μάλιστα από τους οποίους του ζήτησαν και αυτόγραφο.

Και ποιος ξέρει πού θα κατέληγαν, συνέχισε, αν στο μεταξύ έρχονταν στα πράγματα, όπως άλλωστε σύντομα αναμενόταν, οι επαναστάτες των Castro. Ενώ έτσι «θα μοιραστούμε τα $10.000 για την πρώτη θέση και τα $7.000 για τη δεύτερη οι δυο μας, σήμερα κιόλας».

Το ίδιο βράδυ, ο αιχμάλωτος ακόμα Fangio… παρακάθησε σε δείπνο με μερικούς ακόμα barbudos πολλοί μάλιστα από τους οποίους του ζήτησαν και αυτόγραφο. Κατά τις 10, οι ίδιοι τον άφησαν στην πόρτα της πρεσβείας της Αργεντινής, ζητώντας του συγγνώμη για την αναστάτωση.

Poster Η αφίσα του αγώνα υπογεγραμμένη, μεταξύ άλλων, από τους Phil Hill, Carroll Shelby, Huschke von Hanstein, Juan Manuel Fangio, Stirling Moss, Maurice Trintignant, Dan Gurney. Και από κάποιον Fidel Castro Ruz, αν έχετε ακουστά, πάνω αριστερά (photo Arte Auto).

Την επόμενη μέρα, οι οδηγοί θα συγκεντρώνονταν στο Sports Center της Αβάνας για την απονομή των επάθλων και την αποζημίωση για τα έξοδά τους. Παραβρέθηκαν όλοι (και ο Fangio) πλην του Moss που, αμέσως μετά τον αγώνα, είχε φορτώσει τη σύζυγό του, Katie Molson, στους ώμους του (μιας και η αγωνιστική Ferrari είχε καλυμμένη τη θέση του συνοδηγού) και είχε φύγει για το αεροδρόμιο.

Ο αγώνας του 1959 δεν έγινε μιας και το νέο καθεστώς είχε προφανώς σημαντικότερες προτεραιότητες. Έγινε όμως την επόμενη χρονιά, ένα “Gran Premio Libertad” σε άλλη διαδρομή, γύρω από ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο. Νίκησε και πάλι ο Moss, οδηγώντας μια Maserati Tipo 61 “Birdcage”, με δεύτερη τη Ferrari 250 TR59 του Pedro Rodriguez και τρίτη την Porsche 718 RSK του Masten Gregory.

To 1981, 23 χρόνια μετά το 1958, ο 70χρονος Fangio, ως Πρόεδρος πλέον της Mercedes-Benz Αργεντινής, επέστρεψε στην Αβάνα με στόχο να πουλήσει στην κυβέρνηση του Castro 1.300 φορτηγά. Τον υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο ένας από τους απαγωγείς του, ενώ τον δεξιώθηκε ο τότε επικεφαλής τους.

Η Ιστορία όμως δεν έχει καταγράψει αν η δουλειά τελικά έκλεισε.

 

 

//Δείτε το video από τους πρώτους γύρους του αγώνα του 1958 και από το δυστύχημα εδώ

 

Διαβάστε ακόμα: H Βασίλισσα της Bugatti – Η άγνωστη ιστορία της Hellé Nice.

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top