Αναμφίβολα, η καθοριστικότερη δεκαετία για την Αμερική του 20ου αιώνα ήταν εκείνη του ’60. Ποτέ πριν (ίσως και μετά) μια κοινωνία δεν έζησε τόσο σημαντικές πολιτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, τεχνολογικές αλλαγές σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Ο «Κόλπος των Χοίρων» και η κρίση των πυραύλων στην Κούβα, η κλιμάκωση του πολέμου του Βιετνάμ και οι επακόλουθες διαμαρτυρίες της νεολαίας, οι δολοφονίες των Kennedy, του Martin Luther King και του Malcolm X, τα «παιδιά των λουλουδιών» και το «καλοκαίρι του ‘67», το Woodstock και φυσικά η πρώτη προσελήνωση, όλα συνέβησαν μέσα σε 10 μόνο χρόνια.
Παράλληλα με τα παραπάνω, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία ανθούσε καινοτομώντας και κατασκευάζοντας όχι μόνο αυτοκίνητα τεχνολογικά πολύ μπροστά από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και μερικά από τα πιο εμβληματικά μοντέλα της ιστορίας της. Με αποτέλεσμα, το Ντιτρόιτ να θεωρείται η αυτοκινητική πρωτεύουσα του κόσμου.
Να λοιπόν 10 από τα πιο, ας πούμε, cool [δεν βρίσκω καλύτερη λέξη] αυτοκίνητα της δεκαετίας του ’60 της Αμερικής, με την κουλτούρα και τα όνειρα της οποίας ορισμένοι μεγαλώσαμε, χωρίς συγκεκριμένη σειρά. Μοναδικά κριτήρια αυτής της ξεκάθαρα προσωπικής επιλογής είναι αυτά (α) να έχουν παρουσιαστεί μεταξύ 1959 και 1969 και (β) να έχει επιλεγεί ένα μόνο μοντέλο ανά μάρκα.
1. ’63 Chevrolet Corvette Sting Ray
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη, η General Motors παρουσίασε τη δεύτερη γενιά Chevrolet Corvette (C2). Με νέο πλαίσιο, νέους V8 κινητήρες 327 cu in [οι Αμερικανοί μετρούν την χωρητικότητα των κινητήρων με κυβικές ίντσες] “Small-Block”, ή 396 και 425 “Big-Block”, 3άρια και 4άρια μηχανικά κιβώτια ή αυτόματο δυο(!) σχέσεων, ανεξάρτητη πίσω ανάρτηση και εντυπωσιακό αμάξωμα, η Sting Ray του ’63 έγινε ο ορισμός του σπορ αμερικανικού αυτοκινήτου.
Ο φουτουριστικός της σχεδιασμός, εμπνευσμένος από την αρχιτεκτονική «σχολή Googie» της εποχής του διαστήματος, με τα καλυμμένα φώτα, τα φουσκωμένα φτερά και το χωρισμένο στα δύο πίσω παράθυρο κάνει την, ονομασμένη από το ομώνυμο σαλάχι, Sting Ray ένα από τα ομορφότερα –και σήμερα ακριβότερα– αυτοκίνητα ever.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Μια ανοιχτή Sting Ray του ’67, με τον κινητήρα 327 και 350 άλογα, έχει και ο Πρόεδρος Joe Biden. Την οποία βέβαια δεν θα του επιτραπεί να οδηγήσει ποτέ ξανά – σε ανοιχτό τουλάχιστον δρόμο. Oh well…
2. ’63 Buick Riviera
Πρόθεση της GM στην αρχή της δεκαετίας ήταν να παρουσιάσει ένα μεγάλο coupé η Cadillac. Μιας και όμως η Cadillac τα πήγαινε μια χαρά εμπορικά, ενώ η Buick ζοριζόταν, η GM έδωσε, το 1963, το ΟΚ για τη δημιουργία της Riviera ως απάντηση στη Ford Thunderbird της εποχής.
Ουσιαστικά παρόμοια με το concept Silver Arrow της εταιρείας, η Riviera είχε το δικό της πλαίσιο, που δεν μοιραζόταν με άλλα μοντέλα, τον κινητήρα 425 “Wildcat”, συν κεντρική κονσόλα, στοιχείο πρωτόγνωρο εκείνη την εποχή. Όσο για την ονομασία, που παραπέμπει βέβαια στη γαλλική Riviera, είναι αναβίωση εκείνης της Buick Roadmaster Riviera του ’49.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Ο Sergio Pininfarina και ο Sir William Lyons, ιδρυτής της Jaguar, θεωρούσαν τη Riviera ως «ένα από τα ομορφότερα αμερικανικά αυτοκίνητα που κατασκευάστηκαν ποτέ».
3. ’59 Cadillac Eldorado Biarritz
Στο τέλος της δεκαετίας του ’50, χάρη σε συναρπαστικά, πλουσιοπάροχα εξοπλισμένα μοντέλα, σε σχέδια της ομάδας του Harley J. Earl, η Cadillac συνιστούσε το ζενίθ της αμερικανικής αυτοκινητικής πολυτέλειας, με αυτή την Biarritz της σειράς Eldorado να βρίσκεται στην κορυφή.
Μόνο 1.320 Biarritz κατασκευάστηκαν. Ο εξοπλισμός του ακριβότερου convertible της εποχής περιλάμβανε ηλεκτρικά ρυθμιζόμενα καθίσματα, ηλεκτρικά παράθυρα, αυτόματο άνοιγμα πορτμπαγκάζ κ.λπ. Κινητήρας ήταν ένας V8 390 cu in, με 345 άλογα, που συνδυαζόταν με 3άρι αυτόματο κιβώτιο.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Ο έξτρα εξοπλισμός της Eldorado Biarritz περιλάμβανε το “Autronic Eye”, σύστημα αυτόματης εναλλαγής μεγάλης/μεσαίας σκάλας των φώτων, που επινοήθηκε από τη General Motors το 1952 και μόλις πρόσφατα άρχισε να υιοθετείται και από σύγχρονα αυτοκίνητα.
4.’64 Pontiac GTO
Η GTO ήταν ιδέα του διαφημιστή της εταιρείας, Jim Wangers, που έπεισε τον John Z DeLorean, μηχανικό τότε της Pontiac, να στριμώξει κάτω από το καπό μιας δίπορτης Tempest Le Mans τον V8 της Pontiac Catalina με 389 ή 396 cu in και με 325 ή 348 άλογα. Το αποτέλεσμα ήταν ένα σχετικά προσιτό αυτοκίνητο και ταυτόχρονα ένα από τα ταχύτερα της δεκαετίας.
Το πρώτο αυτό “muscle car” έγινε αμέσως τόσο δημοφιλές –βοήθησε και το «χρυσό» μουσικό hit “GTO”– ώστε τα περισσότερα από τα 32.000 κομμάτια τα οποία πουλήθηκαν την πρώτη χρονιά να ξεπερνούν κατά πολύ τις αρχικές εκτιμήσεις της εταιρείας για μόλις 5.000 GTO ανά έτος.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
To hit “GTO”, από τους Ronny and the Daytonas, δημιουργήθηκε επί τούτου για να συνοδεύσει το λανσάρισμα της Pontiac GTO. Πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο δίσκους και ήταν και αυτό ιδέα του διαφημιστή Wangers. Όπως και τα ομώνυμα παπούτσια οδήγησης και η ανδρική κολόνια.
5. ’66 Dodge Charger
Ζηλεύοντας την επιτυχία της GM με την Pontiac GTO –και διαβλέποντας το appeal των “muscle cars” γενικότερα– η Chrysler παρουσίασε, το ’66, το fast-back Dodge Charger στο οποίο τα κρυμμένα φωτιστικά του σώματα και η διπλή χρωμιωμένη, “electric shaver” μάσκα, που θύμιζε ηλεκτρική ξυριστική μηχανή, χάριζαν επιθετικό look.
Στο εσωτερικό ξεχώριζαν ένα ταμπλό με τέσσερα μεγάλα κυκλικά όργανα και τέσσερα ξεχωριστά καθίσματα, με τα δύο πίσω να αναδιπλώνονται μάλιστα χωριστά, αυξάνοντας τον χώρο αποσκευών. Οι διαθέσιμοι κινητήρες ήταν τέσσερις V8: ένας βασικός 318, ένας 383 με 325 άλογα, ο 440 “Magnum” με 375 και ο κορυφαίος 426 “Hemi” με 425 για το Charger R/T.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Η απειλητική του εμφάνιση ήταν ένας από τους λόγους που το Dodge Charger επιλέχθηκε από τους Peter Yates (σκηνοθέτη), Carey Loftin (συντονιστή των stunt) και Bill Hickman (ηθοποιού και οδηγού) ως αυτοκίνητο των «κακών» στο Bullitt.
6. ’64 Ford Mustang Mk1
Μέσα σε εννέα μήνες από τη γέννηση της πρώτης Mustang, η Ford πούλησε 700.000 κομμάτια, με τη ζήτηση να υπερβαίνει την παραγωγή κατά 15:1 και με το λανσάρισμα του αυτοκινήτου να είναι το πιο επιτυχημένο για την εταιρεία μετά από εκείνο του Model A του 1927.
Στην ουσία βέβαια η πρώτη Mustang δεν ήταν πολύ παραπάνω από ένα κομψό (ανοικτό και hard-top στην αρχή) αυτοκίνητο που χρησιμοποιούσε έναν ταπεινό 6κύλινδρο κινητήρα 170 cu in 105 ίππων και μηχανικά μέρη από το sedan Falcon. Οι αντίπαλοί της μάλιστα χαρακτήριζαν τη Mustang ως ένα «καλοντυμένο Falcon».
Γέννησε όμως μια νέα κατηγορία αυτοκινήτων που απευθυνόταν στους μεταπολεμικούς baby-boomers: αυτήν του προσιτού σπορ coupé που έμεινε γνωστή ως “pony car”. Ενώ, κανένα άλλο μοντέλο δεν έχει περισσότερα μουσικά κομμάτια γραμμένα γι’ αυτό.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Τόσο μεγάλη είναι η αποτύπωση της Mustang στην ψυχή του Αμερικανού που το Ναυτικό έκανε κάποτε καμπάνια στρατολόγησης με slogan “The Beach Boys. Apple pie. The ’67 Ford Mustang. Three things worth fighting for”.
7. ’63 Studebaker Avanti
Το διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο αυτοκίνητο της εποχής Avanti ήταν ένα από τα τολμηρότερα αυτοκίνητα της δεκαετίας του ’60. Και όχι μόνο χάρη στο σχέδιο του Raymond Loewy, σχεδιαστή, μεταξύ άλλων, και των σημάτων των Shell, BP, Exxon, Lucky Strike – και του εσωτερικού του Concorde.
Το Avanti ήταν το πρώτο αμερικανικό 4θέσιο αυτοκίνητο με αμάξωμα από fiberglass και –την εποχή που ουδείς ενδιαφερόταν για παθητική ασφάλεια– το μόνο με ενσωματωμένο roll-cage, μαλακή επένδυση στο εσωτερικό, δισκόφρενα από τη Bendix κ.ά.
Το δε 1963, ήταν και το ταχύτερο αυτοκίνητο παραγωγής στον κόσμο. Χάρη και στο μικρό του βάρος, το Avanti μ’ έναν “in-house” V8 κινητήρα «μόλις» 289 cu in, αλλά με supercharger, ξεπερνούσε τα 280 km/h, καταρρίπτοντας μάλιστα 29 ρεκόρ ταχύτητας στα Salt Flats της Bonneville.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Ο Ian Flemming, δημιουργός του James Bond, είχε ένα μαύρο Studebaker Avanti το οποίο φρόντιζε να στέλνεται για να τον περιμένει στις χώρες που επισκεπτόταν.
8. ’66 Oldsmobile Toronado
Ήταν μια εποχή που η Oldsmobile, παρά το ατυχές όνομα που μοιραία παρέπεμπε σε ηλικιωμένους, θεωρείτο η πλέον πρωτοποριακή μάρκα της GM παρουσιάζοντας τεχνολογικά προηγμένα μοντέλα όπως το Toronado. Εκτός του αεροδυναμικού του σχεδιασμού, το Toronado ήταν το πρώτο αμερικανικό μπροστοκίνητο αυτοκίνητο μετά το Cord L-29 του 1929.
Η εξέλιξή του είχε ξεκινήσει το 1958, οκτώ χρόνια πριν το λανσάρισμα. Είχε δε ως αποτέλεσμα ένα εντυπωσιακό αμάξωμα που περίκλειε το Unitized Power Package (UPP) της Oldsmobile, με τον “Rocket” V8 425 των 385 ίππων τοποθετημένο, παρά την μπροστινή κίνηση, κατά τον διαμήκη άξονα και, χάρη σε μια αξιοθαύμαστη εκμετάλλευση του χώρου κάτω από το καπό, το 3άρι αυτόματο κιβώτιο Turbo-Hydramatic 400 δίπλα του.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Από τα αρχικά του ιδρυτή της μάρκας, Ransom Eli Olds, ονομάστηκαν τα γνωστά και στην Ελλάδα στρατιωτικά φορτηγά REO και ο πρόγονος των αμερικανικών pick-up, REO Speed Wagon – από το οποίο πήρε το όνομα του και το ομώνυμο συγκρότημα.
9. ’61 Lincoln Continental Convertible
Τη δεκαετία του ’50, η Lincoln, πολυτελής μάρκα της Ford, υστερούσε απέναντι στην Cadillac της GM. Αυτό άλλαξε το 1961 με τη δημιουργία της 4ης γενιάς Lincoln Continental που παρουσιάστηκε ως 4πορτο sedan ή, μοναδικό στην αγορά, 4πορτο convertible – και τα δυο με ανάποδες “suicide” πίσω πόρτες.
Το αποτέλεσμα ήταν οι πωλήσεις της Lincoln να διπλασιαστούν. Αυξήθηκαν δε ακόμα περισσότερο όταν η Continental, χάρη στην αριστοκρατική της εμφάνιση, επιλέχθηκε ως επίσημο αυτοκίνητο του Λευκού Οίκου. Κινητήρες, V8 πάντα, ήταν ένας 430, ένας 460 και ένας 462, όλοι σε συνδυασμό με τα συνήθη για την εποχή 3άρια αυτόματα κιβώτια.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Η μοιραία Continental Convertible που μετέφερε τον Πρόεδρο Kennedy την 22η Νοεμβρίου του 1963, συνέχισε, αλεξίσφαιρη πλέον, να χρησιμοποιείται και από τους Προέδρους Johnson, Nixon, Ford και Carter πριν αποσυρθεί το 1977. Σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Henry Ford, στο Μίσιγκαν.
10. ’69 Plymouth Road Runner Superbird
Η Plymouth κατασκεύασε το Superbird για να κυριαρχήσει στους αγώνες NASCAR όπου αντίπαλος ήταν το Dodge Charger Daytona, μεταμορφώνοντας το δικό της Roadrunner (ονομασμένο έτσι από το άτακτο πτηνό chaparral του γνωστού καρτούν που κυνηγιέται, πάντα χωρίς επιτυχία, από το κογιότ Wile E. Coyote).
Πώς; Προσθέτοντας μεγαλύτερους κινητήρες (κυρίως τον 426 “Hemi” με τα 425 άλογα) και αεροδυναμικά βοηθήματα, όπως μακρύτερο κατά 48 εκ.(!) ρύγχος, καλυμμένα φώτα και, με ύψος πάνω από μισό μέτρο, τη μεγαλύτερη πίσω πτέρυγα που έχει ποτέ τοποθετηθεί σε αυτοκίνητο παραγωγής.
Για να ομολογκαριστεί το αυτοκίνητο για τους αγώνες, έπρεπε όμως, αντί για τα 500 κομμάτια που οι κανονισμοί επέβαλλαν παλαιότερα, να παραχθούν τώρα 1.920 – δυο δηλαδή για κάθε εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο της εταιρείας. Οι αεροδυναμικές προσθήκες ήταν όμως τόσο κραυγαλέες που τα περισσότερα Superbird έμεναν απούλητα για μήνες – όπως άλλωστε και τα εξίσου αλλόκοτα Daytona.
Χρήσιμη Πληροφορία Δωρεάν
Εκτός των σχεδίων του πτηνού Roadrunner στο αμάξωμα, η Plymouth, πολύ όμορφα, είχε προικίσει το Superbird με κόρνα που ακουγόταν όπως στο καρτούν – μπιπ-μπιπ.
Διαβάστε ακόμα: 13 αγωνιστικά αυτοκίνητα που έγραψαν ιστορία.