Μέσα σε πάνω από έναν αιώνα αγώνων αυτοκινήτου (ο πρώτος καταγεγραμμένος αγώνας έγινε το 1894) έχουν υπάρξει δεκάδες σπουδαίων αγωνιστικών αυτοκινήτων. Ωστόσο, μια στις τόσες, γεννιούνται αγωνιστικά αυτοκίνητα που εμπνέουν γενιές· αυτοκίνητα που γεννιούνται κάτω από περίεργες συνθήκες· αυτοκίνητα που υμνούνται σε ιστορίες, σε βιβλία, σε σενάρια – ή και όλα αυτά μαζί.
Να λοιπόν 13(*) καινοτόμα, κυρίαρχα, πανέμορφα, σημαντικά αγωνιστικά αυτοκίνητα πίστας –τα αυτοκίνητα rally θα ακολουθήσουν, αλλά μπορεί και όχι– που θα μείνουν στην ιστορία. Χωρίς συγκεκριμένη σειρά και χωρίς φυσικά να είναι αποτέλεσμα κάποιου προσωπικού «Top Οτιδήποτε», κάτι που θα ήταν άλλωστε ανώφελο αφού η σημασία και τα επιτεύγματά τους αφορούν την εποχή στην οποία καθένα απ’ αυτά κυριάρχησε.
McLaren MP4/4 (1988)
Το 1988, όταν η McLaren ξεκίνησε συνεργασία με τη Honda, οι Ayrton Senna και Alain Prost κυριάρχησαν στην F1, με τη MP4/4 να κερδίζει 15 από τα 16 GP – και φυσικά το Πρωτάθλημα. Ο μόνος αγώνας που ΔΕΝ κέρδισε η MP4/4 ήταν το Ιταλικό GP. Στη Monza, ο Senna, που οδηγούσε τον αγώνα, δυο γύρους πριν τον τερματισμό συγκρούστηκε, «δίνοντας γύρο», με τη Williams του Jean-Louis Schlesser – που αντικαθιστούσε τον ασθενή Nigel Mansell. Έτσι, τον αγώνα κέρδισε η Ferrari του Gerhard Berger.
ΓΑΠ (Γραφείο Άχρηστων Πληροφοριών): Ο Enzo Ferrari δεν μπόρεσε να πανηγυρίσει αυτή τη νίκη της Ferrari. Είχε πεθάνει έναν μόλις μήνα νωρίτερα.
Ford GT40 (1964-’69)
Η GT40 (το «40» είναι το ύψος της σε ίντσες) ήταν αποτέλεσμα της οργής του Henry Ford ΙΙ απέναντι στον Enzo Ferrari, όταν ο τελευταίος, μετά από πολύμηνη διαπραγμάτευση, αρνήθηκε, στο «παρά πέντε», να πουλήσει τη Ferrari στη Ford. Στόχος του Ford ήταν να νικήσει τη Ferrari στο γήπεδό της, τους αγώνες αντοχής όπως οι 24 Ώρες του Le Mans – η ταινία “Ford v Ferrari” είναι σχετική. Στόχος που επιτεύχθηκε και με το παραπάνω τέσσερις συνεχείς χρονιές.
ΓΑΠ: Το εξόγκωμα, γνωστό ως “Gurney bubble”, στην οροφή της GT40 προστέθηκε εκ των υστέρων στη Mk II με την οποία οι Dan Gurney/A J Foyt νίκησαν στο Le Mans του ’67 όταν διαπιστώθηκε πως ο ύψους 1,93 μ. Gurney δεν χωρούσε στο εσωτερικό της. (photo 4K wallpapers)
Alfa Romeo 158/159 Alfetta (1946-’53)
Το 1950, πρώτη χρονιά για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών F1, ήταν υπόθεση της 158 (το «158» είναι για τον 8κύλινδρο, εν σειρά κινητήρα μόλις 1479 κ.ε. και απόδοση, με υπερσυμπιεστή, πάνω από 300 άλογα). Με οδηγούς όπως οι Farina, Fangio, Fagioli (τα τρία “F”) η Alfetta κέρδισε έξι από τους εφτά πρωταθληματικούς αγώνες πριν αντικατασταθεί από την ισχυρότερη 159, στο τέλος της χρονιάς. Με την ευκαιρία, δείτε αυτό
ΓΑΠ: H 158 ήταν αρχικά παραγγελία του Ferrari στην Alfa Romeo για να συμμετάσχει η ομάδα του στην κλάση των Voiturettes, με κινητήρες 1.5, ελπίζοντας πως με τους επιτρεπόμενους στην κατηγορία υπερσυμπιεστές, θα νικούσε τα Auto Union και τις Mercedes-Benz της εποχής. Όταν τα χάλασε με την Alfa Romeo, τα τέσσερα αυτοκίνητα που είχαν ήδη κατασκευαστεί στάλθηκαν πίσω στο Μιλάνο για να (ξανα)γίνουν Alfa Romeo.
Porsche 956 (1982-’86)
Σχεδιασμένη το 1982 για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Sportscars, με flat-6 κινητήρα 2.6, 620 άλογα και 5άρι κιβώτιο διπλού συμπλέκτη, η 956 όχι μόνο νίκησε στις 24 Ώρες του Le Mans τέσσερις συνεχείς φορές (’82 με ’85 συν άλλες δυο για την εξέλιξή της, 962, το ’86 και ’87), αλλά, με οδηγούς όπως οι Jacky Ickx, Derek Bell, Klaus Ludwig, Henri Pescarolo κ.ά., κέρδισε και κάθε Πρωτάθλημα μεταξύ ’82 και ’84.
ΓΑΠ: Στην 956 του 1982 εμφανίστηκε για πρώτη φορά ένας, ας πούμε, μηχανισμός που πολλοί θεωρούν πρόσφατη επινόηση: το κιβώτιο διπλού συμπλέκτη Porsche-Doppelkupplungsgetriebe (ή PDK γιατί ποιος μπορεί να πει «ντόπελκούπλουνγκσγκετρίμπε» χωρίς να πνιγεί) που τελικά μπήκε σε αυτοκίνητο παραγωγής 27 χρόνια αργότερα – στην 911 του 2009.
Ferrari F2004 (2004)
Βασισμένη στην F2003-GA, με την οποία είχε κερδίσει το Πρωτάθλημα και του 2003 ο Michael Schumacher, η F2004 με τον 3λιτρο κινητήρα V10 οδήγησε τη Ferrari στην κατάκτηση του 6ου στη σειρά Πρωταθλήματος Κατασκευαστών και του 5ου, επίσης στη σειρά, Πρωταθλήματος Οδηγών –και τελευταίου από τα επτά συνολικά– για τον Γερμανό.
ΓΑΠ: Ο Aldo Costa, σχεδιαστής κάθε Ferrari F1, από την F1-2000 μέχρι την F2004 (τέσσερις απ’ αυτές μαζί με τον Νίκο Τομπάζη), είναι τώρα υπεύθυνος σχεδιασμού των μονοθέσιων της κυρίαρχης σήμερα Mercedes AMG, ξεκινώντας από την F1 W04 του 2013. Καλή μεταγραφή…
Auto Union Typ C (1936-’38)
Το σχεδιασμένο (με χρήματα της χιτλερικής κυβέρνησης, όπως και η ανταγωνιστική Mercedes W125) από τον Ferdinand Porsche Typ C ήταν η τρίτη εξέλιξη του αγωνιστικού Auto Union. Ο τοποθετημένος, μαζί με το ρεζερβουάρ, στη μέση του αμαξώματος 6λιτρος V16 έβγαζε, με υπερσυμπιεστή, 520 άλογα. Το περισσότερο βάρος όμως συνέχιζε να βρίσκεται πάνω από τους πίσω τροχούς με αποτέλεσμα το Typ C να υπερστρέφει με το παραμικρό. Αυτό ωστόσο δεν το εμπόδισε να κάνει κάμποσες νίκες μεταξύ ’36 και ’38.
ΓΑΠ: Τα 520 άλογα του 6λιτρου V16, σε συνδυασμό με το μικρό του βάρος (750 kg), έκαναν το Typ C να σπινάρει ακόμα και με 5η και 240 km/h.
Lotus 79 (1978-’79)
Η μαύρη “Black Beauty” Lotus 79 του Colin Chapman, στα «χρώματα» των John Player Specials, δεν ήταν το πρώτο μονοθέσιο F1 που καθιέρωσε τα εκ των ων ουκ άνευ σήμερα “ground effects” –εκείνο ήταν η Lotus 78 του ‘77– ήταν όμως αυτό που τα εκμεταλλεύτηκε πλήρως. Με αποτέλεσμα η Lotus να κατακτήσει και το Πρωτάθλημα Κατασκευαστών του 1978 και αυτό των Οδηγών, με τον Mario Andretti.
ΓΑΠ: Μετά την πρώτη του επαφή με την 79, ο Andretti είχε πει πως η προηγούμενη 78 ήταν σαν να οδηγείς λονδρέζικο λεωφορείο. Ο δε Ronnie Peterson έλεγε πως η 79 ήταν τόσο σωστά στημένη που το μόνο που είχε αυτός να κάνει ήταν να στρίβει το τιμόνι.
Mercedes W196 (1954-’55)
Σχεδιασμένη από τον Rudolf Uhlenhaut (σχεδιαστή και των 300 SL και SLR) η W196 ήταν το πρώτο (και το μόνο εκείνη την εποχή) αγωνιστικό F1 με fuel injection, βαλβίδες με δεσμοδρομική λειτουργία χωρίς ελατήρια, σωληνωτό χωροδικτύωμα, φρένα εσωτερικά τοποθετημένα κ.λπ. Στα δυο χρόνια ζωής της (μετά την τραγωδία στο Le Mans του ’55, η Mercedes αποσύρθηκε από τους αγώνες για τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες) την W196 οδήγησαν οι Stirling Moss, Karl Kling, Hans Herrmann, Piero Taruffi, κ.ά. Και ο Juan Manuel Fangio φυσικά που κατέκτησε το Πρωτάθλημα Οδηγών και τις δυο χρονιές.
ΓΑΠ: Το μηχανικό fuel injection που τροφοδοτούσε τον ατμοσφαιρικό, 8κύλινδρο, εν σειρά κινητήρα 2.5 της W196 ήταν προσαρμογή εκείνου των καταδιωκτικών Messerschmitt του Β’ ΠΠ.
BMW M3 (E30) (1987-’94)
Οι δεκάδες νίκες και τίτλοι σε παγκόσμια (WTCC) και ευρωπαϊκά (ETCC) πρωταθλήματα με αυτοκίνητα Τουρισμού, απέναντι μάλιστα σε ισχυρότερα αυτοκίνητα όπως τα Ford Sierra RS Cosworth, Maserati Bi-Turbo, Alfa Romeo 75 Turbo, και με οδηγούς όπως οι Roberto Ravaglia, Christian Danner, Emanuele Pirro, Steve Soper κ.ά., έκαναν το BMW M3 (E30) το πλέον επιτυχημένο αγωνιστικό αυτοκίνητο Τουρισμού όλων των εποχών.
ΓΑΠ: Στο palmarès του BMW M3 (E30) συγκαταλέγεται και η νίκη του Bernard Béguin στο Ράλλυ Κορσικής του 1987 – η μόνη για τη BMW στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ (WRC).
Maserati 250F (1954-’60)
Η Maserati 250F ήταν ένα από τα ομορφότερα μονοθέσια της δεκαετίας του ’50 – και όχι μόνο. Με ατμοσφαιρικό, 6κύλινδρο, εν σειρά κινητήρα 2.5 χάρισε, στο ντεμπούτο της, το 1954 στο GP της Αργεντινής, στον Fangio τη μια από τις δυο νίκες του – πριν ο Αργεντινός πάει στη Mercedes-Benz και κερδίσει το Πρωτάθλημα με βαθμούς και από τις δυο μάρκες. Οι 26 συνολικά 250F που κατασκευάστηκαν πήραν μέρος σε 46 πρωταθληματικούς αγώνες, με οδηγούς όπως οι Fangio, Moss, Ascari, Musso, Villoresi κ.ά., πετυχαίνοντας οκτώ νίκες συν πολλές ακόμα σε μη πρωταθληματικούς αγώνες.
ΓΑΠ: Έπειτα από ένα χαοτικό pit-stop, το 1957 στο μεγάλο Nürburgring, ο Fangio είχε μείνει ένα λεπτό πίσω από τη Ferrari του Mike Hawthorn. Σπάζοντας –εννέα φορές σε 10 γύρους–το ρεκόρ γύρου (και κατεβάζοντάς το από το δικό του 9’41”1 σε 9’17”4) πέρασε στον προτελευταίο γύρο τον Hawthorn κερδίζοντας τον αγώνα και το Πρωτάθλημα Οδηγών – και δηλώνοντας μετά πως δεν υπήρχε περίπτωση να οδηγήσει ξανά έτσι…
Williams FW14B (1992)
H Williams FW14B ήταν εξέλιξη της ήδη καινοτόμου FW14, δημιουργίας των Adrian Newey και Patrick Head, η οποία παρά τις εφτά νίκες της (πέντε με τον Nigel Mansell και δυο με τον Riccardo Patrese), έχασε το Πρωτάθλημα του ’91 από τη McLaren του Senna, λόγω αναξιοπιστίας. Με τον 3.5 V10 της Renault, ημιαυτόματο κιβώτιο, ενεργή ανάρτηση, traction control και, έστω και για λίγο, φρένα με ABS, η FW14B κέρδισε το Πρωτάθλημα Κατασκευαστών (το πρώτο της Renault) και, με τον Mansell, το Πρωτάθλημα Οδηγών του ’92.
ΓΑΠ: Μια ακόμα απόδειξη για το πόσο καλύτερη ήταν η FW14B από τον κυριότερο ανταγωνιστή της, τη McLaren MP4/7A των Senna και Berger, ήταν το qualifying για το Βρετανικό GP του 1992 στο Silverstone. Όπου ο Mansell ήταν 2” –είπαμε: αιωνιότητα για την F1– μπροστά από τον Patrese που ήταν ακόμα 1” μπροστά από τον Senna.
Porsche 917/30 Can-Am (1973)
Η 917/30 Can-Am είναι για πολλούς το «Ιερό Δισκοπότηρο» των αγωνιστικών αυτοκινήτων και δείγμα του τι μπορεί να πετύχει μια μάρκα σαν την Porsche με κανονισμούς “anything goes” όπως εκείνοι του Canadian-American Challenge Cup. Με τον 5λιτρο, flat-12 κινητήρα της 917, με διπλό turbo για την περίσταση, και 1200 άλογα (1580 σε qualifying mode) ήταν απόλυτα φυσικό να κυριαρχήσει το 1973 – όπως είχε κάνει και η 917/10 των… μόλις 850 ίππων με τον George Follmer το 1972.
ΓΑΠ: H 917/30 έβαλε τέλος στο “Bruce [McLaren] and Denny [Hulme] Show” που, με τους ατμοσφαιρικούς, big-block κινητήρες V8 της Chevrolet στις McLaren M8B, M8C, M8D, M20C, κυριαρχούσε στο Can-Am μέχρι την έλευση της Porsche
Bugatti Type 35 (1924-’30)
Ελαφριά, ανθεκτική και πανέμορφη, η Bugatti Type 35, με εκατοντάδες νίκες μεταξύ 1924 και 1930, είναι το πλέον επιτυχημένο αγωνιστικό αυτοκίνητο όλων των εποχών. Η Type 35 ήταν δε τόσο ελαφριά που ακόμα και η πρώτη 35 A των 75 ίππων είχε τελική ταχύτητα πάνω από 190 km/h. Ο 2λιτρος, 8κύλινδρος, εν σειρά κινητήρας της 35 Α μεγάλωσε σε 2.3 λίτρα, με υπερσυμπιεστή, για την 35 C με την ιπποδύναμη της 35 C, και των 35 T και 35 B που ακολούθησαν, να φτάνει τα 140 άλογα – και την τελική ταχύτητα τα 220 km/h.
ΓΑΠ: Πάνω από 340 Type 35 κατασκευάστηκαν, με τις περισσότερες απ’ αυτές που σήμερα σώζονται να βρίσκονται στο Μουσείο Cité de l’Automobile, στη Mulhouse, προερχόμενες από την συλλογή των αδελφών Schlumpf. Με την ευκαιρία δείτε κι αυτό
(*) Το αυθαίρετο αυτό 13 προέκυψε επειδή, όσο κι αν προσπάθησα, δεν κατόρθωσα να αφαιρέσω αυτοκίνητα, κάνοντάς το 10 ή έστω 10+1. Αντίθετα, θα ήταν πολύ ευκολότερο το 13 να γίνει 20 μιας και λείπουν αυτοκίνητα όπως η «κανονική» Porsche 917 και η 935/78 “Moby Dick”, η νικήτρια στις 24 Ώρες του Le Mans του ’91 Mazda 787B, τα Audi R8 LMP και R18 LMP, το «ηλεκτρική σκούπα» Chaparall 2J των αγώνων Can-Am, διάφορες Ferrari (250 “Testa Rossa”, 250 GTO, 250 LM, 330 P4 κ.ά., η σημερινή Mercedes AMG F1 W10 κ.λπ.