Αποχαιρετισμός στο topless που χάνεται

Στις 26 Αυγούστου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα του Topless. Στις μέρες μας, όμως, δεν ευδοκιμεί πια (Φωτογραφία: Carlos Allevato, Nice Presse).

Γιατί οι γυναίκες κρύβουν πλέον τα στήθη τους στις παραλίες; Εκφράζουν έτσι μια νέα αιδημοσύνη σε μια εποχή υπερέκθεσης του εαυτού; Ή πρόκειται για σημάδι ρήξης για μια γενιά που απέρριψε όλα τα πρέπει και παλεύει ώστε να έχει την ελευθερία να κάνει ακριβώς ό,τι γουστάρει;

Από πλευράς μου, αναρωτιέμαι «πού είναι το πρόβλημα», γιατί στερούμαστε τη διαθεσιμότητά τους. Κατά την πολιτικά ανορθόδοξη άποψη μου, τα στήθη προορίζονται τόσο για τα παιδιά που γαλουχούν όσο και για τους άντρες που ερεθίζουν. Δεν είναι «απλώς» ένα μέρος του σώματος που οι γυναίκες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Διαμαρτύρομαι και μάλιστα εντόνως!

Καθότι το topless χάθηκε και μαζί οι καρτ-ποστάλ που το συνόδευαν. Εκείνες όπου νεαρές κυρίες μαυρισμένες και χαμογελαστές υπενθύμιζαν γυμνόστηθες και με τις ρώγες προτεταμένες τις «Όμορφες αναμνήσεις από την πλαζ», στέλνοντάς τες στους συναδέλφους του γραφείου. Σήμερα, μοστράρουμε αδιάκοπα τις διακοπές μας στο Instagram, αλλά τα «βυζάκια έξω» σπανίζουν. Πρέπει να τρέχεις στη Σχοινούσα και τη Γαύδο…

Στις 26 Αυγούστου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα του Topless. Για να τη γιορτάσουν, ο Ifop (το Γαλλικό ινστιτούτο σφυγμομετρήσεων) φρόντισε να διεξάγει ενδελεχή έρευνα. Τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: Μόνο ένα 16% των Γαλλίδων κάτω των 50 ετών εμφανίζονται γυμνόστηθες στην πλαζ έναντι 34% το 2009 και 43% το 1984. Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση προ διετίας ήταν εξίσου διαφωτιστική: Στη Γερμανία, ένα 34% το έχει δοκιμάσει. Αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο είναι στο φτωχό 19%. Και στην Ιταλία, άστα να πάνε: μόλις 15%. (Εμάς δεν μας έπαιξαν στις έρευνες).

Ο βασικός λόγος φαίνεται πως έχει να κάνει με τα φιλήδονα βλέμματα των άλλων και το φόβο να πέσουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης ή ακόμα και επίθεσης. Έπειτα είναι τα πανταχού παρόντα smartphones που παραμονεύουν για ένα αδιάκριτο κλικ. Και τέλος ο φόβος ότι ο ήλιος προκαλεί καρκίνο.

Πριν από 30 χρόνια, το να δείχνεις το στήθος σου -ή έστω τη γυμνή σου πλάτη- σε παράκτιες ζώνες ήταν ένας τρόπος διεκδίκησης μιας ελευθερίας (Φωτογραφία: nypost.com).

Σε ό,τι αφορά τη στάση των ανδρών μπροστά στο θέαμα, προηγούμενη δημοσκόπηση μας πληροφορεί για την ανεπιφύλακτη υποστήριξή τους στην πρακτική: το 77% τη βρίσκουν απολύτως νορμάλ και ένα 56% δηλωτική της ισότητας ανδρών/γυναικών. Μόλις πέρυσι, το 55% των αγοριών 15-25 δήλωσαν πως η απόκρυψη του γυναικείου στήθους είναι «αφύσικη».

Για καιρό συνώνυμο του σκανδάλου, το μονοκίνι δεν είναι πλέον του συρμού, αλλά ένα θολό σουβενίρ του ’80 και του ’90. Γκουγκλάρετε τη λέξη στ’ αγγλικά: αν δεν σας βγάλει αγροτικό μηχάνημα ή μονόκλ -το οποίο προφανώς έχει μεγαλύτερη ζήτηση- δύσκολα θα πέσετε πάνω σε «κάτω μέρος του μαγιό», σαν τα τάνγκα που κατέκλυζαν άλλοτε το Σεν-Τροπέ. Μόνο σε ολόσωμα. Κολλητά μεν, ανοιχτά στην πλάτη, ψηλά στα γοφιά, αλλά που δεν αποκαλύπτουν ποτέ το στήθος. Τα στήθη θάφτηκαν, κρύφτηκαν.

Η έκθεση του στήθους είναι θέμα ηλικίας ή γενιάς κυρίως; Εναλλακτικές, 50άρες, σέρφερ, γιόγκι, συντηρήτριες έργων τέχνης εκεί που δεν δίσταζαν να πετάξουν τα σουτιέν τους τώρα, όταν πάνε στη θάλασσα, τα κρύβουν. Όλο αυτό είναι ανησυχητικό σημάδι. Από την Καλιφόρνια όπου έχει εγκατασταθεί, η Marilyn Yalom, ειδικός στην ιστορία του στήθους, δηλώνει: «Τη δεκαετία του ’70, η εικόνα της γυμνόστηθης Γαλλίδας έκανε παντού τον κόσμο να ονειρεύεται. Ήταν σημάδι ανοιχτοσύνης, ενώ στις ΗΠΑ τα στήθη ήταν πολιτικό εργαλείο, τα έδειχναν για να διαμαρτυρηθούν».

Πριν από 30 χρόνια, το να δείχνεις το στήθος σου σε παράκτιες ζώνες ήταν ένας τρόπος διεκδίκησης μιας ελευθερίας. Απόρροια των νέων κατακτήσεων: οι γυναίκες γεύονταν το δικαίωμα να έχουν το δικό τους καρνέ επιταγών ή να παίρνουν το χάπι (1967). Σήμερα, τα κορίτσια μπορεί να είναι απολύτως απελευθερωμένα στο κρεβάτι (και εκτός), αλλά δεν αισθάνονται πλέον την ανάγκη να το διατρανώσουν δείχνοντας το στήθος τους.

H Mena Suvari, πάντως, το τολμάει ακόμη.

Η κοινωνιολόγος Janine Mossuz-Lavau απορρίπτει το επιχείρημα του (νεο)πουριτανισμού: «Για τις νέες γενιές, το σώμα μας το κάνουμε ό,τι θέλουμε, όπως θέλουμε και όταν θέλουμε. Οι νέες γυναίκες δεν νιώθουν υποχρεωμένες να ακολουθήσουν τη μία ή την άλλη μόδα. Το θέμα δεν είναι να είσαι σεμνότυφη, αλλά σεμνή. Και ο ορισμός του τι είναι ιδιωτικό και τι δημόσιο, τι δείχνεις έξω και τι κρατάς για μέσα, βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Καθώς οι γυναίκες έχουν όλο και περισσότερες δυνατότητες να είναι ελεύθερες, δεν νιώθουν υποχρεωμένες να το αποδεικνύουν».

Στο blog της στον Guardian, η δοκιμιογράφος Agnès Poirier εκφράζει τη διαφωνία της: «Το να βγάζεις το πάνω του μαγιό ποτέ δεν ήταν φεμινιστή πράξη, αλλά μάλλον μια ματαιόδοξη και ναρκισσιστική επιθυμία για ένα κορμί χωρίς τα σημάδια του μαυρίσματος».

Αλλά υπάρχει κι ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας. Πολλές γυναίκες δεν αγαπούν το σώμα τους. Οι περισσότερες θα ήθελαν να είναι διαφορετικό. «Είμαστε μια πολύ κομπλεξική γενιά. Όχι αντιφεμινίστριες, δεν ντρεπόμαστε, αλλά φοβόμαστε τρελά την κριτική». Τα κοινωνικά δίκτυα είναι φίσκα στις γκόμενες στυλ Kylie Jenner με τέλεια σώματα σμιλεμένα με το νυστέρι, ενώ τα media με το “body shame” σχολιάζουν τα κορμιά των διασημοτήτων και εξηγούν τι έραψαν καλά και τι όχι. Πολλές έχουν κάνει πλαστική και οι ουλές φαίνονται.

Για τις γυναίκες αυτές, τις γεννημένες την ψηφιακή εποχή, το να είσαι στην παραλία σημαίνει ταυτόχρονα πως υπάρχει πάντα δίπλα σου ένα smartphone με μια κάμερα. Κι αυτό τ’ αλλάζει όλα. Μια φωτογραφία σου τσίτσιδη αρκεί για να σε «πάρει μάτι» όλο το Internet. Οπότε το ολόσωμο γίνεται κι ένας τρόπος να μη μετατραπείς εν αγνοία σου σε σεξουαλικό αντικείμενο.

Η ομάδα «Outdoor co-ed topless pulp fiction appreciation society», μια παρέα φίλων προσπαθεί να επαναφέρει το γυμνό (στήθος) στην καθημερινότητα της Νέας Υόρκης (photo: toplesspulp.com).

Αφού πέρασε εκείνη η εποχή που το porno chic γνώριζε πιένες, το στήθος χάθηκε κι από τη διαφήμιση. Ίσως γιατί το Instagram και το Facebook το εξοστράκισαν. Αφού λοιπόν πρώτα το φαντασιακό των 90’s θήλασε τα ελέη της Πάμελα Άντερσον, μετά σιγά-σιγά χάνεται απ’ το προσκήνιο. Εκτοπίζεται απ’ τα οπίσθια της Κιμ Καρντάσιαν και της Τζένιφερ Λόπεζ.

Αλλά είναι κυρίως αυτό το κυνήγι της τελειότητας που έχει αποκτήσει υπαρξιακό χαρακτήρα. Είναι παρανοϊκό το πώς οι παραλίες εκεί που ήταν χώροι χαλάρωσης και ξεκούρασης, έγιναν γενεσιουργός τόπος του άγχους και της δυσφορίας. Τώρα η πλαζ αποτελεί πρόκληση. Εκατομμύρια γυναίκες νιώθουν ότι πρέπει να είναι σέξι και ποθητές, αλλά ταυτόχρονα φεμινίστριες. Δύσκολη η εξίσωση, αλλά σαφώς το ένα δεν αποκλείει το άλλο.

Διαβάστε ακόμα: Εγκώμιο στα μικρά στήθη.

TAGS :
topless γυμνισμός στήθος τόπλες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook