Όταν το προνεωτερικό τυραννεί το θεσμικό

Η προνεωτερική / πτωχοελιτίστικη Ελλάς σε ένα κλικ: Το 4ο μνημόνιο αναπαύεται σε μια υπουργική Μercedes. (Φωτό: Menelaos Myrillas / SOOC).

Σκοπεύαμε σήμερα να ολοκληρώσουμε το προηγούμενο κείμενο (περί Ελευθεραγωγού Μάη και Φιλελεύθερης Δημοκρατίας -ΦΔ), περνώντας στο ζήτημα των ορίων της ΦΔ. Αλλά κάποιες προκληθείσες κουβέντες και λίγη επικαιρότητα απαιτούν σήμερα μια προσωρινή στάση στα ζητήματα της Θεσμικότητας, των Ελίτ και τελικά του Προνεωτερικού μας Κουσουριού, που διαρκώς παρεμποδίζει την ανάπτυξη μιας ΦΔ στον τόπο αυτό.

Αναζητώντας το Εύθεσμο μιας Πολιτείας.

Ακόμα ευλόγως διαρκεί η συζήτηση για το γνωστό θεώρημα Ατζέμογλου-Ρόμπινσον («Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη»), που αναφέρεται στις “ανοιχτά” και “κλειστά” θεσμισμένες κοινωνίες. Και αυτονόητα ο κοινός νους αναγνωρίζει σε μια καλοθεσμισμένη κοινωνία μεγαλύτερες δυνατότητες από μια μπάχαλη κοινωνία, όπως και αν προφέρει κανείς τους σχετικούς φθόγγους. Τέλος, την Δευτέρα παρουσιάζεται ένα βιβλίο με τίτλο «Θεσμοί»* (ακόμα δεν το διαβάσαμε, αλλά το αναμένουμε “αναμμένοι”).

Πώς σχεδιάζουμε την άρδευση ενός περιβολιού; Πώς λειτουργούν τα συστήματα στον ανθρώπινο οργανισμό; Πώς διαμορφώνουμε/αναπτύσσουμε σε μια πόλη τα δίκτυα οδοποιΐας, ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών; Υπάρχει πάντα μια πνοή ορθολογική, που διαπνέει/διέπει τον σχεδιασμό και την λειτουργία τους, αλλιώς μπουρδουκλώνονται τα δίκτυα, μαζί και οι χρήστες τους.

Κάπως έτσι οφείλει να σχεδιάζεται/λειτουργεί και η Θεσμική Αρχιτεκτονική. Ως απάντηση ορθολογική στα ερωτήματα: πώς δομείται η Δικαιοσύνη στο Κράτος Δικαίου, πώς διασφαλίζεται ορθή λειτουργία στη Δημόσια Διοίκηση και σε πλείστα άλλα ερωτήματα που θέτει η απαιτητική ευρυθμία της δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας μιας ευνομούμενης Πολιτείας.

Αυτή η Θεσμική Αρχιτεκτονική απλώς οφείλει να εξασφαλίζει ευάερο/ευήλιο περιβάλλον και να προάγει την ροή και την επικοινωνία ανθρώπων, εμπορευμάτων, ιδεών. Θα έπρεπε να μοιάζει με έργο Μπετόβεν, όχι Σένμπεργκ, αδιακρίτως των αισθητικών μας προτιμήσεων: η οργάνωση της κοινωνίας οφείλει να είναι απλή και ορθολογική, αλλιώς οι άνθρωποι υποφέρουν. Γιατί, άλλο ο κόσμος των αισθήσεων/αισθημάτων και άλλο η οργάνωση της ζωής μας. Όπως ακριβώς, άλλο έρωτας (στο κρεβάτι πάμε “με την καρδιά μας”) και άλλο γνώση (στη δουλειά πάμε “με το μυαλό μας”).

Δεν υπάρχουν Θεσμοί χωρίς Ελίτ

Η Θεσμικότητα απαιτεί τις Ελίτ, οι οποίες είναι και ο σκελετός της. Η έλλειψη Ελίτ είναι συνθήκη διάλυσης των Θεσμών και ανάπτυξης Εθνολαϊκιστικής δημαγωγίας. Δεν άνθησε ματαίως  το «Δεν υπάρχουν Θεσμοί, υπάρχει μόνο κυρίαρχος Λαός! (τον οποίο προφανώς εκφράζω αυθεντικά εγώ Ο Μεγάλος)».

Γι’ αυτό γράψαμε πέρσι «Ελίτ, αυτές οι μη μου άπτου πολύτιμες Ελίτ»και κατόπιν εξηγήσαμε πόσο πολύτιμη τούς είναι η υγιής κριτική,  όσο κι αν καραδοκεί η εμπαθής/αποδομητική λαϊκιστική στραβοκριτική.

Οι Λαϊκιστές νομίζουν ότι Ελίτ είναι μόνο οι θιασώτες της (μισητής) ΦΔ. Όμως, Ελίτ είναι κάθε μηχανισμός θεωρητικά/τεχνικά καταρτισμένων στελεχών της δημόσιας-ιδιωτικής σφαίρας. Μπορεί να είναι είτε ΦΔ-(Συντηρητικοί-Φιλελεύθεροι-Σοσιαλδημοκράτες)-Εκσυγχρονιστές ή Ψεκαζμένοι-Λαϊκιστές. Στους τελευταίους ανήκαν και οι Αντιμνημονιακοί Κασιμάτηδες, Βαρουφάκηδες, Λαπαβίτσες, Τσακαλώτοι και Σία, οι οποίοι ήταν, άλλωστε, στελέχη κάποιας κοπής Ελίτ που έβριζαν άλλης (μισητής ΦΔ) κοπής Ελίτ…

Κατά βάθος οι Ψεκαζμένες/Λαϊκιστικές-Ελίτ διαφέρουν των ΦΔ-Ελίτ κατά την αντιθεσμική ροπή. Έτσι, αντιπαθούσαν τα Μνημόνια που η ορθολογική θεσμικότητα επέτασσε για σωτηρία κάθε χρεωκοπημένης χώρας. Και αντιπρότειναν εξωθεσμικές λύσεις σινορωσικών-(γέλια) αναζητήσεων. Απλά προνεωτερικά πράματα…

Σε περιόδους κρίσης, εύλογα οι Ελίτ εκδηλώνουν “κόπωση”, δεινοσαυρίζουν, ου μην και ψιλοσαπίζουν. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι πρέπει να φρεσκάρονται/ανανεώνονται (όχι να καταργούνται, όπως επιθυμούν οι εχθροί της Θεσμικότητας, που αποδίδουν στις Ελίτ την πάσα πολιτική, οικονομική, κοινωνική στραβωμάρα).

Αντιλέγοντας στο προηγούμενο κείμενό μας, ολίγον ψεκαζμένος διαδικτυακός φίλος επικαλέστηκε την σοφία του Νασίμ Νίκολας Τάλεμπ, με τον οποίο δήλωσε “ταυτισμένος”, καταλήγοντας «προτιμάμε Τραμπ-Λεπέν, έναντι οιουδήποτε (παλαιοπολιτικού)-ΦΔ». Ολόιδια ζωτική αξιακή αφαίρεση, όμως, είχε κάνει ακριβώς και ο Αλέξης Τσίπρας όταν εμβρυουλκούσε τους Ναζί στην Πάνω Πλατεία, υιοθετώντας το «Να καεί, να καεί, το Μπουρδέλο η Βουλή!». Το τοξικό σκεπτικό του ήταν ότι το μείζον διλημματικό διακύβευμα τότε δεν ήταν «Δημοκρατία-ή-Φασισμός», αλλά «Μνημόνιο-ή-Αντιμνημόνιο», οπότε οι αντιμνημονιακοί ναζί έτσι βρέθηκαν από την σωστή μεριά… Ανάλογα, λοιπόν, τώρα προκρίνεται και η “Αντισυστημική’/Αντιθεσμική/‘Αντιελιτιστική” Λεπέν έναντι κάθε ΦΔ πολιτικού.

Το μίσος τους για την ΦΔ οφείλεται στο ότι βλακωδώς ταυτίζουν Θεσμικότητα/Ελίτ/Κράτος-Δικαίου με την σήψη που απέφερε η «Πολυπολιτισμική» Κορρεκτίλα (δείτε πώς την εμπεδώσαμε ως έννοια προ τετραετίας εδώ:”Πολυπολιτιστικότητα” , ειδικά στις Ευρωπαϊκές ΦΔ. Αυτό όμως, είναι ένα πραγματικό πρόβλημα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, όχι της ΦΔ. Όπως επίσης κάποιος άγονος επιστημονισμός διάφορων αυθάδων/συμπλεγματικών πανεπιστημιακών δεν σημαίνει ότι έχει πρόβλημα η Επιστήμη… Η συχνότατα εύλογη κριτική Τάλεμπ για τις Ελίτ δυστυχώς ολοκληρώνεται στο πονάει-κεφάλι-κόψει-κεφάλι. Και αυτό είναι πολύ πιο άγονο, μάλλον πολύ επικίνδυνο.

Κάτι τέτοιοι τύποι (απεχθάνονται τις κλασικές θεσμικές αρχιτεκτονικές και) ονειρεύονται αμεσοδημοκρατικού τύπου αρχιτεκτονικές, οι οποίες, όμως, στην σύγχρονη σόσιαλ-μήντια πραγματικότητα εύκολα διολισθαίνουν και γίνονται αθύρματα της χυμαδούρας του Εθνολαϊκισμού. Τέτοιες ροπές γέννησαν την “Αραβική Άνοιξη” και κατόπιν την χυδαία “Αγανάκτηση” και τις Ψεκαζμένες Κυβερνήσεις (εδώ και αλλού). Το δε  Ελβετικό παράδειγμα, που επικαλούνται, είναι απολύτως ατυχές, όσο δεν κατανοούμε την ιδιαιτερότητα/μοναδικότητα της “κλειστότητάς” του.

Άλλωστε, οι ίδιοι αυτοί τύποι αγνοούν επιδεικτικά την έννοια “Λαϊκισμός”, σπεκουλάροντας τύπου «ό, τι δεν αρέσει στις Ελίτ το λεν λαϊκισμό και ό, τι τους αρέσει το λεν δημοκρατία». Όμως, πάλι, για ποιες Ελίτ ακριβώς ομιλούν; Στην Ελληνική Κρίση, φερ’-ειπείν, η πλειονότητα των Ελίτ ήταν Αντιμνημονιακή. Και τώρα, που πλέον κατάλαβαν ότι δεν-γινόταν-να-πετάξει-ο-γάιδαρος, οπότε και μεταλλάχθηκαν δεόντως/ενόχως εκείνα τα τότε λαλίστατα/τσακάλωτα στελέχη των Ψεκαζμένων Ελίτ, τώρα, λοιπόν, γι’ αυτά τι-είναι-Λαϊκισμός-και-τι-δημοκρατία, οέο;

«Θεσμοί»: το νέο βιβλίο του Αριστείδη Χατζή κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος (photo: public blog)

Το Προνεωτερικό πολεμάει το Εύθεσμο

Πόσο θέλει ο κοινός νους για να κατανοήσει ότι το προνεωτερικό αντιφάσκει προς το εύθεσμο (και τούμπαλιν); Γιατί άραγε έχουμε “κλειστούς” θεσμούς που μπλοκάρουν την κοινωνική ευρυθμία; Γιατί, ενώ όλοι μας απελπιζόμαστε από τα βάσανα που μας προκαλούν πολυνομία/κακονομία και κακοθέσμιση, αδυνατούμε τελικά να υπερβούμε την εξαθλιωτική αναερόβια ελώδη νιρβάνα μας, δειλοί-μοιραίοι-κι-άβουλοι-αντάμα;

Ασφαλώς και διατηρούμε όσα δυτικά χαρακτηριστικά επέβαλαν τα νάματα του Διαφωτισμού, όταν χτίστηκε με λαμπρούς όρους (υπερσύγχρονους για την εποχή του) το Νεοελληνικό Κράτος. Όμως, κοντά διακόσια χρόνια τώρα, πάντα υπήρχε στον πυρήνα του εθνικού μας κυττάρου κάποιο αδιόρατο ράγισμα. Μάλλον από αυτό λάθρα παρεισφρέουν τοξικά ανορθολογικά υγρά και οξειδώνουν/διαβρώνουν/ματαιώνουν το δυτικό/ορθολογικό θεσμικό πλέγμα. Δεν αρκεί, φερ’-ειπείν, συνταγματικά να δηλώνουμε αποδοχή της δυτικής λογικής απόδοσης δικαιοσύνης, καθόσον το προνεωτερικό μας μπάχαλο καταφέρνει και πρακτικά ματαιώνει την δυνατότητα έγκαιρης απονομής δικαιοσύνης, άρα και την “δυτικότητά” της Δικαιοσύνης μας…

Πάντα, δηλαδή, μεταφυσικώς-πως, διατηρούμε πανίσχυρο κάποιο ακαταμάχητο προνεωτερικό/ανορθολογικό στοιχείο, στη βάση του οποίου η κοινωνία μας ξέρει να περιγελά/περιφρονεί κάθε δυτικό θεσμικό χαρακτηριστικό που μας επέβαλε ο Διαφωτισμός. Ίσως φταίει ο Πατροκοσμάς μέσα μας, που πάντα μισεί κάθε υποψία δυτικότητας. Έτσι ακριβώς, άλλωστε, κάναμε εμετό και τον Αριστοτέλη: πλέον τον κληροδοτήσαμε ανεπιστρεπτί στους Κουτόφραγκους και αυτό βροντωδώς διαφεύγει της βλαμμένης ανορθολογικής/ελληναράδικης προγονολατρείας μας.

Γι’ αυτό, όπως έβλεπε η φουστανέλα καχύποπτα την ρεντινγκότα, όπως μισούσαν τους Μαυροκορδάτους οι Μακρυγιάννηδες, όπως τελικά απεχθάνεται τον Οδύσσειο-Λογισμότυπο ο Καραγκιόζειος-Λογισμότυπος, έτσι και το Εύθεσμο ακούγεται κάπως στην προνεωτερική καταβολή μας.

* «Θεσμοί», το νέο βιβλίο του Αριστείδη Χατζή, Εκδόσεις Παπαδόπουλος: μπορείτε να παραστείτε στην παρουσίαση 

Διαβάστε ακόμα: Από τον “Μάη” – “Πράγα” στη Φιλελεύθερη Δημοκρατία.

TAGS :
Νεολογισμοί Πολιτική

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook