Η νέα αγριότητα απέχει ένα click… away

Κάπου στο βάθος των αλγόριθμων και των μηχανών εμφανίζεται ένας άνθρωπος που είναι στην ουσία ανενημέρωτος (Wired).

«Senator, We Run Ads». Με αυτές τις τέσσερις λέξεις ο Mark Zuckerberg απάντησε στην επιτροπή του Κογκρέσου, που ερευνούσε το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, για το πώς το Facebook είναι σε θέση να διατηρεί το επιχειρηματικό του μοντέλο χωρίς οι χρήστες να πληρώνουν.

Στα σχεδόν τρία χρόνια που έχουν περάσει από τότε, το Facebook – και η Google – συνεχίζουν να βγάζουν λεφτά με το τσουβάλι. Ωστόσο κάτι έχει αλλάξει. Οι φωνές που εντοπίζουν διάβρωση της δημοκρατίας από τα διαδικτυακά μονοπώλια – γιατί ακριβώς αυτό συμβαίνει – πληθαίνουν. Την ίδια στιγμή κυβερνήσεις και ρυθμιστικές αρχές αντιλαμβάνονται, επιτέλους, ότι αυτό που ξεκίνησε ως προσπάθεια να δοθεί βήμα έκφρασης σε όλους, έχει καταλήξει σε απολυταρχία.

Για τους μη γνώστες, ας μοιραστούμε τι είναι αυτό που βλέπουν κάθε φορά που ανοίγουν το κινητό ή τον υπολογιστή τους. Αρχικά, το τέλος της δημοσιογραφίας. Χωρίς καμία υπερβολή. Η Google σερβίρει με καταιγιστικό ρυθμό τις ειδήσεις που έχουν λέξεις – κλειδιά. Γράφεις αναλύσεις επί αναλύσεων; Έχεις συνέντευξη από καθηγητή πανεπιστημίου, ακαδημαϊκό, συγγραφέα, επιστήμονα; Καλά να πάθεις, ας πρόσεχες. Αν δεν έχεις «ταγκάρει» τις σωστές λέξεις (κατά κανόνα κάτι σε θάνατο, βία, σεξ, σκάνδαλο, celebrity κ.λπ.), για τη Google δεν υπάρχεις. Όπως έχει εκμυστηρευτεί και ένας ειδήμων του «αθλήματος» στη στήλη, «αν δεν ταΐσεις σωστά το τέρας, σε ξεχνάει». Το αποτέλεσμα είναι ότι οι δημοσιογράφοι, είναι δέσμιοι πια όχι του περιεχομένου που προσφέρουν, αλλά της γνώμης που έχουν οι αλγόριθμοι της Google για το περιεχόμενο.

Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε ένα νέο καθεστώς αγριότητας, ειδικά στα social media. Αν ένας εξωγήινος προσγειωνόταν στην πλατεία Συντάγματος και έκανε μια «βόλτα» στο ελληνικό twitter για να σχηματίσει μια πρώτη εικόνα του τι συμβαίνει σε αυτή την μικρή χώρα, θα κατέληγε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα έχουμε εμφύλιο.

Οι αναγνώστες έχουν μετατραπεί σε όχλο, σε έναν εικονικό κόσμο που δεν ορίζεται από την ανταλλαγή επιχειρημάτων, αλλά από τις κατάρες, τους ψόφους και τις ευχές για… καρκίνους. Οι χρήστες, κρυπτόμενοι πίσω από την ανωνυμία τους, βυθίζονται στα ταπεινά ένστικτα της αγέλης. Ακολουθούν, κάνουν like και share μόνο στα υπόλοιπα μέλη της αγέλης και όταν μία στο τόσο συναντήσουν «αντίπαλο», το μόνο που θέλουν είναι να τον κατασπαράξουν.

Η αλληλεπίδραση και ο συγχρωτισμός σε αυτή τη νέα δημόσια σφαίρα δεν υπακούει σε κανένα δημοκρατικό ή έστω εθιμικό κανόνα ανοχής και συνύπαρξης. Αντίθετα, οι κανόνες έχουν οριστεί από μια χούφτα εταιρείες που μόνη τους έγνοια είναι τα έσοδα και η τιμή τής μετοχής στο επόμενο κλείσιμο της Wall Street. Οι απλοί κανόνες που ισχύουν στον πραγματικό κόσμο έχουν αντικατασταθεί από την κρησάρα «ευφυών» αλγόριθμων που λειτουργούν σαν διαδικτυακοί τελάληδες. Όσο πιο οργισμένη και διχαστική είναι μια άποψη, τόσο περισσότερο αναπαράγεται. Αντίθετα, οι φωνές της λογικής περιθωριοποιούνται, γιατί πολύ απλά δεν φέρνουν traffic. Σε αυτή την εικονική σαβάνα κανείς δεν ακούει κανέναν. Η πιο δυνατή αγέλη επιβάλει τον βρυχηθμό της.

Όμως έτσι δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε ούτε την ελάχιστη βάση συνεννόησης. Αδυνατούμε όχι να συμβιβαστούμε, αλλά και να συμφωνήσουμε για το τι συζητάμε. Εκατομμύρια άνθρωποι παίζουν κάθε μέρα ξύλο με τη λογική, υιοθετούν τις πιο ακραίες απόψεις και ρίχνουν λάδι σε φωτιές που ήδη σιγοκαίνε.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα είδος αρρωστημένης, παράλληλης πραγματικότητας, ενώ την ίδια στιγμή αντιμετωπίζουμε υπαρξιακά, σχεδόν, προβλήματα. Και θα καταβάλλουμε τρομακτικό τίμημα στο μέλλον, αν αφήσουμε αυτή την αρρωστημένη πραγματικότητα να διαχυθεί από τα πληκτρολόγια, στον πραγματικό κόσμο.

Διαβάστε ακόμα: Ηλίθιοι όλου του κόσμου, η επιστήμη θα σας σώσει

TAGS :
facebook google social media

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook